İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Ahmet Piriştina Kent Arşivi Müzesi (APİKAM) tarafından kurulan Buca Göç ve Mübadele Anı Evi, Buca’da yaklaşık 120 yıllık tarihi bir binanın restorasyonu sonrasında hizmete açıldı. 2017 yılında açılan iki katlı klasik bir Buca evi olan Göç ve Mübadele Anı Evi’nde, mübadele dönemine ilişkin konular hem kronolojik hem de tematik olarak anılar üzerinden yansıtılıyor.
Buca Göç ve Mübadele Anı Evi
Buca Göç ve Mübadele Anı Evi’nin tam olarak yapım yılı bilinmese de bahçedeki mermer çeşmenin başında yazan 1904 tarihinden binanın en geç 1904 tarihinde inşa edildiği düşünülüyor. Kitabesi bulunmasa da bahçedeki mermer çeşmede yazan Yunanca G ve N harflerinin, yapı sahipleri olduğu konusunda uzmanlar ortak görüşte. Aslında Göç ve Mübadele Anı Evi, Buca’da Levanten aileler dışında gayrimüslim ve yerel halkın mimaride sık olarak kullandığı olduğu Sakız üslubu bir yapı. Sakız türü teknik özellikleri taşıyan Buca Göç ve Mübadele Anı Evi, iki kat ve minik bahçesinden oluşan bir müze ev.
2013 yılında restorasyonu biten Buca Göç ve Mübadele Anı Evi, göçlerle büyüyen İzmir’in kültürel ve sosyal boşluğunun doldurulması anlamında önemli bir yer tutuyor. Uzun bir dönem boyunca Rumların da yurtları olan Buca’nın Göç ve Mübadele Evi’ne Ev sahipliği yapıyor olması aslında simgesel de bir öneme sahip. Yunanistan’ın aksine, Türkiye’de mübadeleye yönelik çalışmalar çok geç başlamış olsa da Buca Göç ve Mübadele Anı Evi; mübadele döneminde 1.7 milyon Türk ve Rum’un, zorunlu göçe dair kişisel eşyalarından bir koleksiyondan oluşuyor.
Mübadil ailelerin müzeye bağışladıkları kişisel eşyalarından oluşan bu koleksiyonda; 2 asırlık bir Girit aynasından geçmişe yolculuk edebilir, yine en az 2 asırlık Rodos işi bir elbisenin detaylarında kaybolabilirsiniz. Buca Göç ve Mübadele Anı Evi’nde, 3. Kuşak mübadillerin torunlarının ailelerine dair hikayelerini yazdığı bir de anı defteri bulunuyor.
Simülasyon niteliğinde bir ziyaret deneyimi
Aslında Göç ve Mübadele Anı Evi’nin bir başka özelliği de interaktif oyun odası. Oyunda soru şu “Bir gecede zorunlu göçe tabii olsanız bavulunuza neler koyarsınız?” Buca Göç ve Mübadele Anı Evi’ndeki bu interaktif oyunda yanınıza sadece bir bavul almanıza izin veriliyor. Bu oyun niteliğinde, zorunlu göçün yarattığı psikolojik ve ekonomik yıkımı hissedebiliyorsunuz.
Efsane gemi Gülcemal’in de minik bir canlandırmayla ifade edildiği Buca Göç ve Mübadele Anı Evi, Tarihi Kentler Birliği Müze Özendirme Yarışması’nda Göç Müzeleri dalında ödüle layık görüldü.
Buca Göç ve Mübadele Anı Evi Nerede?
Buca Göç ve Mübadele Anı Evi'nin konumu oldukça kolay. Kasaplar Meydanı olarak bilinen Buca'nın en ünlü meydanlarından birinde yer alıyor.
Adres: Menderes Mahallesi, 132. Sk. 41 B, 35370 Buca, İzmir
Buca Göç ve Mübadele Anı Evi Ziyaret Saatleri
Hafta içi saat 10.00 ile 17.00 saatleri arasında Göç ve Mübadele Anı Evi ziyarete açık. Buca Göç ve Mübadele Anı Evi’ne girişler ücretsiz.
Buca Göç ve Mübadele Anı Evi’ne Nasıl Gidilir?
Otobüs: 104, 304, 470, 476, 490, 515, 676, 805 ve 940 numaralı ESHOT otobüsleriyle Buca Heykel durağında inerek 3 dakikalık bir mesafeyle Göç ve Mübadele Anı Evi’ne ulaşabilirsiniz. Buca Göç ve Mübadele Anı Evi, Kasaplar Meydanı’nda bulunuyor.
