Bilge Can Ünbal Yılmaz/ İZ GAZETE- İzTV’de yayınlanan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Gülten Tan Aksoy’un sunduğu, ‘Sizin için soruyorum’ programının ilk konuğu Nöroloji Uzmanı Merak Karaçam oldu. Aksoy’un sorularını yanıtlayan Karaçam unutkanlık, uykusuzluk ve yorgunluk problemi olanlara önemli uyarılarda bulundu.
Çok fazla unutkanlık vakası var mı? Hastalar hangi şikayetlerle geliyorlar?
Çok fazla unutan insan var. Ama unutkanlık durumu ısrar ettiği zaman ve günlük yaşamı etkilediği zaman sıkıntılı bir durum var. Hastalar bu durum günlük yaşamı etkilediğinde, 3 ve 6 gibi uzun sürelere yayıldığında bize geliyorlar. Genel şikayetler kelime bulmakta zorlanma, konsantrasyon güçlüğü, uykuya dalama, uyku bölünmesi, performans düşüklüğü, diş sıkma ve tahammülsüzlük gibi şikayetlerle gelebiliyorlar. Burada yaş sınırı çok önemli ama her yaş grubunda bu sıkıntılar görülebiliyor. Özellikle lise, üniversite dönemlerinde de bu tür sıkıntılar yaşanabiliyor.
Unutkanlık sorunun altında neler yatıyor?
Unutkanlık şikayetinin ani başlaması, bir sürece yayılması önemli, yaşa grubu önemli, 60-65 yaş grupları başka bir yaklaşım gerektiriyor. Bu hastaların ek hastalıkları falan olma durumu olduğu için başka tetkikler var. Beyin dokusunda etkilenmeler var damar konusuyla ilgili etkilenmeler var bunları araştırmak gerekiyor. Genç grup hastalarda incelememiz, söylediği şikayetlerin yanı sıra, beslenme alışkanlıklarını araştırıyoruz. Bir takım vitamin eksikleri, D vitamini B vitamini, folik asit, magnezyum eksikliği olabilir. İyi beslenmedikleri için kansızlıklar görülebiliyor, anemi görülebiliyor. Daha ileri yaşlarda aktif çalışan 40-50 yaşlarda şeker tansiyon gibi başka hastalıklar görülebiliyor. Şeker gibi ani iniş çıkışları olan hastalıklarda bizim bilişsel durumumuzu etkileyebiliyor.
Unutkanlık demans gibi hastalıkların habercisi olabilir mi?
Unutkanlığın düzeyini değerlendiriyoruz. Unutkanlığın parametreleri var. Biz bunlara sadece kelime bulmak değil aynı zamanda el becerilerinde de yavaşlamalar. Elma yerine armut diyebilirsiniz bunları değerlendirmek lazım. 40 yaş üstü ve ailede demans olan kişilerin ısrar eden bir unutkanlık durumu varsa bir nöroloji uzmanına başvurmaları gerekir.
Dijital saldırı altında olmak bizi erken Alzheimer yapabilir mi?
Çok haklısın bir kere hayat çok hızlı ve gün içerisindeki değişimler çok hızlı. Biliyorsunuz 2-3 yıldır bir Kovid 19 pandemisi ile uğraşyoruz. Kovid’in endişe korku getirdiği gibi beyin fonksiyonlarını da etkilediğini de biliyoruz. Öte yandan yakın zamanda büyük bir deprem yaşadık, bu deprem korkusu uyku bozukluklarını beraberinde getirdi. Dijital saldırı da doğrudan uyku bozukluklarını etkiliyor. Uyku bozuklukları beyin fonksiyonlarını doğrudan etkileyen bir faktör. Yani bu tür vakaların artması normal.
Uyku problemi nasıl çözülür?
Aktivitenin çok düşük olduğu kişilerde, gün içindeki uyuklamalar uyku düzeni bozuluyor. Gece gündüz dengesi değişiyor. Sirkadiyen ritim uyku bozuklukları oluşuyor. Gündüzü gündüz gibi yaşamalı, akşam olduğunu vücudumuza hissettirmeliyiz. Uykuya 4-5 saat kala egzersizi bitirmeli, çok aç ya da çok tok uykuya geçmemeliyiz. Gün içinde çok fazla çay kahve tüketiminden kaçınmalıyız. Sigara alkolün çok tüketimi de uyku hijyenini bozuyor. Yatağa geçmeden bir saat önce dijitalden arınmalıyız. Uyku bozukluğunu ilaçsız çözebilmek için akupunktur yöntemi kullanılabilir. Kulak ve vücut akupunkturu ile ilaçsız şekilde melatonin hormonu sağlıyoruz çok olumlu dönüşler alıyoruz.
