Anayasa Mahkemesi (AYM), bankacılık sistemindeki bir açığı kullanarak yakınları adına bin 600’ü aşkın dava açan ve bu davalardan karşı vekâlet ücreti elde etmeye çalışan kişi hakkında dikkat çeken bir karara imza attı. Resmî Gazete’de yayımlanan karara göre, Danıştay’ın altın satışlarında uygulanan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi’ni (BSMV) iptal etmesine rağmen bankaların bir süre daha kesinti yapmasını fırsata çeviren başvurucunun, hem açtığı davalarda hem de sonrasında yaptığı bireysel başvuruda “başvuru hakkını kötüye kullandığı” değerlendirildi. AYM, bu gerekçeyle başvuruyu reddederken kişiye idari para cezası uygulanmasına hükmetti.
Başvurucuların avukatının ise akrabalarının banka hesapları üzerinden çok düşük tutarlarda işlemler yaptığı, ardından 50 kuruş ila 4 lira arasındaki BSMV'nin iadeleri için ayrı ayrı bin 600'ün üzerinde dava açtığı anlatılan kararda, bu davaların bir kısmında vekâlet ücretlerine hükmedilirken bazı davalarda ise vekâlet ücretine hükmedilmediği belirtildi.
Kararda, "Başvurucular lehine vekâlet ücretine hükmedilmeyen bu kararların gerekçelerinde, başvurucular vekilinin kendisinin ve eşinin akrabaları adına binden fazla dava açtığı, başvurucuların banka hesapları üzerinden her gün yaklaşık 0,40 gram altın alımı yaparak ayrı ayrı dava açtığı, dava konusu işlemlerin başvurucular vekili tarafından vekâlet ücreti kazanmak amacıyla gerçekleştirildiğinin anlaşıldığı hususlarına yer verilmiştir" denildi.
"MAHKEMELERİN SUNİ UYUŞMAZLIKLARLA KİŞİSEL ZENGİNLEŞME ARACI OLARAK KULLANILMASINA CEVAZ VERİLMEMELİ"
AYM'ye yapılan bireysel başvurularda, banka hesapları üzerinden altın alımı işlemlerinden BSMV kesilmesi nedeniyle "mülkiyet hakkı ve adil yargılanma hakkının" ihlal edildiğini ileri sürdüğü bildirilen kararda, şu değerlendirmede bulunuldu:
"Bireysel başvuru usulünün amacına açıkça aykırı olan davranışların başvuru hakkının kötüye kullanılması olarak değerlendirilmesi mümkündür. Anayasa Mahkemesi, önüne gelen her başvuruda somut olayın özelliklerini gözeterek kötüye kullanmanın var olup olmadığını değerlendirebilir. Bu kapsamda, hukuk sistemindeki boşluklardan yararlanılarak haksız ve fahiş şekilde vekâlet ücreti almak amacıyla kişiler ya da kamuya karşı gerçek bir temeli olmayan ve bir hakkın korunmasını amaçlamayan çok sayıda dava açılması ve bu davaların bireysel başvuruya konu edilmesinin de kötüye kullanma teşkil edebileceği açıktır.
Bu bağlamda mahkemelerin suni uyuşmazlıklar oluşturularak kişisel zenginleşme aracı olarak kullanılmasına cevaz verilmemelidir.
Somut olayda başvurucular vekili, açtığı davalarda davanın kabulü yönünde verilen ve lehine maktu vekâlet ücretine hükmedilen davalar dışındaki davaları aynı zamanda bireysel başvuruya da konu etmiştir. Bu şekilde toplam 29 bireysel başvuru dosyası açılmıştır.
"BİREYSEL BAŞVURU HAKKININ AÇIKÇA KÖTÜYE KULLANILDIĞI SONUCUNA ULAŞILMIŞTIR"
Aralarında yakın akrabalık ilişkisi bulunduğu anlaşılan başvurucular ve vekillerince gerçekleştirilen altın alış işlemleri üzerine kesilen BSMV'lerin iptali ve iadesi talebiyle açılan davaların gerçek bir uyuşmazlığa dayanmadığı ve hükmedilmesi olası çok sayıda vekâlet ücretine odaklanılarak suni olarak oluşturulduğu gözlemlenmiştir. Bu kapsamda başvurucular vekili, vergi mahkemelerinde yüzlerce dava açarak bu mahkemelerin iş yüklerinin ciddi şekilde artmasına ve yaşanan emek kaybı nedeniyle bu mahkemelerde görülen davaların yargılama sürelerinin uzamasına neden olmuştur.
Aynı şekilde başvurucular vekilinin bu davaların bir kısmını bireysel başvuruya da konu ederek benzer bir tutumu Anayasa Mahkemesi nezdinde de sürdürdüğü tespit edilmiştir. Somut olayın koşulları bir bütün olarak değerlendirildiğinde dava ve bireysel başvuru hakkının açıkça kötüye kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle başvurunun 366 davaya ilişkin kısmının başvuru hakkının kötüye kullanılması nedeniyle reddine karar vermiştir."
AYM, başvurucuları 2'şer bin lira disiplin para cezasına da çarptırdı.
