Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı konut hamlelerinden biri olan “500 Bin Sosyal Konut Projesi” kapsamında İzmir’de toplam 21 bin 20 yeni konut inşa edilecek. Bu kapsamda belirlenen alanlar arasında Menemen, Güzelbahçe, Urla, Aliağa, Bergama, Dikili, Foça, Karaburun, Kemalpaşa, Seferihisar ve Selçuk ilçeleri bulunuyor. Proje, hem dar gelirli vatandaşlara uygun fiyatlı konut sağlamak hem de İzmir’in konut ihtiyacını karşılamak hedefi taşıyor.
İZMİR’DE SOSYAL KONUT HAMLESİ
Konutların inşası, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile TOKİ (Toplu Konut İdaresi Başkanlığı) iş birliğiyle yürütülecek. Projenin ilk etabında zemin etütleri, planlama ve altyapı hazırlıkları tamamlanırken, bazı ilçelerde ihale süreci başlatıldı. Konutların inşasında özellikle depreme dayanıklı, enerji verimli ve çevre dostu yapı tekniklerinin kullanılacağı belirtildi. Yetkililer, projeyle birlikte sadece yeni yaşam alanları değil, aynı zamanda sosyal donatı alanları, okul, park, sağlık merkezi ve ticari birimlerin de inşa edileceğini vurguladı. Bu sayede yeni yerleşim bölgelerinin yalnızca konut değil, tam donanımlı mahalle kimliği kazanması hedefleniyor. İzmir’deki sosyal konut hamlesi, barınma maliyetlerinin hızla arttığı bir dönemde özellikle dar gelirli aileler, gençler ve emekliler için önemli bir fırsat olarak görülüyor. Başvuru kriterlerinin, hane geliri ve ikamet süresi gibi sosyal önceliklere göre belirleneceği açıklandı.
İLÇELERDE HAK SAHİPLERİ MAĞDUR OLDU
Ancak İzmir’de daha önce Aliağa ve Selçuk’ta hayata geçirilen TOKİ projelerinde hak sahipleri büyük mağduriyet yaşadı. Aliağa’nın Samurlu Mahallesi’nde TOKİ tarafından 2020 yılında kurası çekilen 759 konutluk 2. Etap projesinde hak sahipleri halen evlerine kavuşamadı. İnşaatlar büyük oranda tamamlanmasına rağmen, sözleşmeler imzalanmamış, kat kuraları çekilmemişti. KDV oranı yüzde 1’den yüzde 10’a çıkarıldı, sabit taksit sistemi kaldırıldı. Artan maliyetler nedeniyle konut fiyatları her geçen gün yükselişe geçti. Kasım 2022’de ihalesi tamamlanan projede yapım için ihale süresi olan 600 gün ise çoktan sona erdi. Hak sahipleri Ağustos ayında bir araya gelerek bir basın açıklaması yaptı ve bir an önce sözleşmelerin imzalanmasını talep etti.
TOKİ ALİAĞA’DA EVLER NE ZAMAN TESLİM EDİLECEK?
Aliağa’da 8 Eylül – 10 Ekim arasında kat kuraları çekildi ve hak sahipleriyle sözleşme imzalandı. Müteahhit firma, TOKİ’ye ön kabul inceleme talebi yaptı ve şu anda TOKİ’nin heyet gönderip inceleme yapması bekleniyor. Evlerin teslim tarihinin yılsonunu bulması öngörülürken, hak sahipleri net bir anahtar teslim tarihi bekliyor.
SELÇUK’TA 15 ARALIK’A İŞARET EDİLDİ
Hak sahiplerinin mağduriyet yaşadığı diğer bir ilçe ise Selçuk. Efes Selçuk’ta 2018’de zemin etüdü, 2020’de ihalesi yapılan TOKİ konutları, aradan 5 yıl geçmesine rağmen hak sahiplerine teslim edilmedi. Binlerce insan evlerine kavuşamadığı için mağdur olurken, verilen sözlerin tutulmaması da tepkiye yol açtı. Efes Selçuk Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel, TOKİ mağdurlarının talebiyle geniş katılımlı bir komisyon oluşturmuş ve hak sahiplerinin mağduriyetini sık sık gündeme getirmişti. Son yapılan açıklamaya göre, 15 Aralık itibarıyla hak sahiplerine anahtar teslim yapılacağı kaydedildi. Uzun yıllardır mağduriyet yaşayan yurttaşlar bir an önce evlerine kavuşmayı bekliyor.
21 BİN KONUT İZMİR’İN İHTİYACINI KARŞILAR MI?
Sosyal konut projesini değerlendiren Ege-Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan, 500 bin konutun barınma sorununu çözmeyeceğini söyledi. İzmir’de kiracı oranının yüzde 45’in üzerinde olduğunu hatırlatan Aslan, “Barınma sorunu Türkiye’nin en önemli sorunlarından bir tanesi. İnsanlar eğer barınamazsa ne yaparsa yapsın mutlu olamaz. Şu anda Türkiye’de kiracı oranı yaklaşık yüzde 40’ın üzerinde. Türkiye’nin nüfusunun 85 milyon olduğunu düşünürsek yaklaşık 4 milyon konut açığı var. Ülkemizin nüfusu her geçen gün büyüyor. Gençler belirli bir yaştan sonra kendi evine çıkmak istiyor. Dolaysıyla konut açığının 5 milyon civarında olduğunu söyleyebiliriz.
İZMİR’İN YÜZDE 45’İ KİRADA YAŞIYOR
İzmir’de ise kiracı oranı yüzde 45’in üzerinde. İnsanlar bir şekilde karnını doyurabilir ama barınma sorunu varsa o insanlar çok ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabilir. Bu nedenle hükümetin şu anda açıkladığı 500 bin konut bana sorarsanız devede kulak kalıyor. Bu şekilde Türkiye’de barınma sorunu ve konut açığı çözülmez. İzmir’de Sayıştay raporlarına göre 613 bin konut depreme dayanıksız. Bütün yetkililer İzmir’deki konutların yüzde 40’ının depreme dayanıksız olduğunu söylüyor. Konut açığı olduğu gibi bir de depreme dayanıksız konutlar var. Her deprem olduğunda artık ne yapacağız diye konuşmamalıyız. Kentsel dönüşümle ilgili herkes üzerine düşen görevi yapmalı. Barınma sorunu ve güvenli konut siyaset üstü bir konudur” şeklinde konuştu.
15 BİN KONUT MENEMEN’E YAPILACAK: DİKKAT ÇEKİCİ!
TOKİ’nin İzmir’e inşa etmeyi planladığı 21 bin konut ile ilgili açıklamalarda bulunan CHP Grup Başkanvekili Altan İnanç ise, bunun 15 binin Menemen’e yapılacak olmasına dikkat çekti. Geçtiğimiz gün yapılan meclis toplantısında konuyla ilgili açıklamalarda bulunan İnanç, “TOKİ, 500 bin konut yapacak. Müthiş bir rakam. Bu aslında Türkiye’nin konut açığının halen devam ettiğinin bir tespiti. 500 bin konut için rakamı bilmiyorum. TOKİ, dar gelirli vatandaşlara konut yapmak için var. Deprem bölgesinde 700 bin konut ihtiyacı var. Ekim 2025 itibarıyla bunun yüzde 50’si tamamlanabilmiş. Yani deprem bölgesinde 350 bin konut açığı var. Önceliğin deprem mağduru vatandaşlar olması gerektiğine inanıyorum. Yoksa kentimizin de konuta ihtiyacı olduğu açık. Bu konutların 15 bininin Menemen’de olmasının dikkat çekici olduğunu söylemek isterim. İzmir’de bir rezerv alanın TOKİ’ye satıldığı haberleri var. Selçuk’ta TOKİ inşaatları var. Selçuk gibi kadim bir kentin böyle bir TOKİ projesine maruz bırakılması ne kadar akıllıcadır diye eleştiririm” dedi.
