Doğukan Fikri Fidan/ Ülkemizde barınma krizi derinleşirken, yurttaşların bir ev sahibi olması da zorlaşıyor. Konut kredisi faizlerinin yüksek olması ve her geçen gün artan enflasyon ev sahibi olmak isteyenleri kara kara düşündürüyor. İzmir Emlak Kulübü Başkanı Rıdvan Akgün, halkın gelirine göre ev sahibi olamadığını ifade ederek, “Vatandaşlar konut kredilerinin faizleri yüksek de olsa çaresizce bu kredileri kullanarak, 30-40-50 bin lira kira ödememek için konut kredisi kullanıyor. Konut kredilerinin faizlerini sabit öderim, en azından yıllık artışlardan etkilenmem anlayışıyla, 60 ay - 120 ay yani 5 yıl, 10 yıl şeklinde kredi alarak barınma sorununu çözmeye çalışıyor. Çaresizce bankaların yüksek faizli kredilerine mahkûm kalıyorlar. Barınma sorunu ülkemizde gün geçtikçe derinleşiyor. Bu sorunu çözmek için de maalesef konut kredisi desteğine ihtiyacı var vatandaşın. Dünyada bu mortgage sistemi olarak anılırken, ülkemizde de çeşitli bankaların yüzde 2.79’dan, yüzde 4’lere çıkan faiz sistemiyle kredi kullanılıyor” dedi.
Deprem riski olan binalara ilgi!
İzmir’de fiyatlarının daha uygun olmasından dolayı deprem riski olan eski binalara ilgi olduğunu aktaran Akgün, “Arz-talep açısından değerlendirdiğimiz zaman enflasyondan dolayı konut maliyetleri yükseliyor. Müteahhitlerin iflas aşamasına gelmesi, mahallelerdeki kentsel dönüşümleri yarım bırakması ve konut üretiminin az olmasından dolayı yeni konutlarda fiyatlar çok yüksek. Böyle olunca vatandaşlar ikinci el dediğimiz deprem riski olan konutları almayı kabul ediyor. İzmir’de ikinci el konut satışlarına ağırlık verildiğini söyleyebilirim. Ya da küçük metrajlı üretilen 1+1 evlere ilgi duyuluyor. Konut fiyatları da yenilerde artarken eski konutlarda fiyat artışı çok fazla değil. Dolayısıyla cazibeyi ikinci el ve 1+1 konutlar oluşturuyor. Son zamanlarda yapılan satışlarda bunu net bir şekilde görüyoruz” ifadelerini kullandı.
İzmir’de ev fiyatları ne kadar?
İzmir’deki konut piyasası hakkında bilgi veren Akgün, “120 metrekare 3+1 yeni bir konutun fiyatı 7 ila 12 milyon lira arasında değişirken, aynı metrekare 30 yaş ve üstü bir konutun fiyatı 3 buçuk – 5 milyon TL arasında seyrediyor. Yani aralarında yüzde 200’lük bir fark var. Bundan dolayı vatandaşlar kendi imkanlarına göre kredi kullanarak ikinci el konut alarak başını sokacak bir yer buluyor çaresizce. Bankalar ise kredilerde birtakım kısıtlamalar getiriyor. Üzerinde daha önce konut olanlara gayrimenkul değerinin sadece yüzde 12.5’i oranında kredi veriyor. Hiç konut almamış ise yüzde 50’sine kadar veriyor ama 2.5 milyon lirada sınırlandırıyor. Böyle olunca insanlar eldeki imkan ve şartlara göre konut almaya çalışıyor. 1+1 konut fiyatları lokasyona göre değişiyor. Fiyatların 2.5 milyon TL ile 12 milyon arasında değiştiğini söyleyebiliriz. Marka projelerde fiyatlar 8-12 milyon arasında değişirken, Seyrek gibi şehrin uzak noktalarında 1+1 daireler 2.5 milyon liraya da rahatlıkla bulunabiliyor” açıklamasında bulundu.
Yatırımcılar ‘ava çıkmış’
Yatırımcıların bir kısmının gayrimenkul sektörüne yöneldiğini de belirten Akgün, “Bankada parası olan ve bundan yüksek faiz alan insanlar da parasının bir kısmını faiz sistemine güvenmediğinden gayrimenkule yatırmayı tercih ediyor. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu'nun politika faizini 300 baz puan indirerek yüzde 43 seviyesine çekmesiyle ilgili paniğe kapılıp paralarının bir kısmını gayrimenkule yatırma trendine girdiler. Bu yatırımcılar piyasadaki 5 milyonluk daireye 3 milyon teklif ediyorlar. 10 milyonluk daireye 7 milyon teklif ediyorlar. Yatırımcılar adeta ‘avcılığa’ çıkmış ve piyasada sıkışan insanların mallarını topluyorlar” ifadelerini kullandı.
Konut satışları Menemen tarafına kaydı
İzmir Emlak Komisyoncuları Odası (İZEKO) Başkan Vekili Gönül Vural ise, İzmir’de konut satışlarının çok durgun olduğunu ifade ederek, “Şu anda İzmir’de konut satışları çok durgun. Daha çok eski ve düşük fiyatlı olan daireler satılıyor. 2-2.5-3 milyon TL civarındaki daireler satılıyor. Yurttaşlar doğal olarak yeni bir binada oturmak istiyor ama bu fiyatlara yeni bir binada ev bulmak çok zor. Şu anda Menemen Seyrek tarafı konut satışı anlamında biraz hareketli. Türkiye’de kredi faizleri çok yüksek. Çok az kredi veriliyor. Özellikle ikinci el konutlar için minimum düzeyde kredi veriliyor. Dolayısıyla satışlar genelde peşin ve düşük fiyatlı evlerde gerçekleşiyor. 3 milyonluk bir ev almayı düşünen kişi 1 milyonunu krediyle karşılama taraftarı oluyor. İlk evinde 700-800 bin lira kredi alabiliyor. O da ödeme koşulu uyuyorsa çıkıyor. Bayraklı ve Bornova bölgesinde 3-3.5 milyona bulunan evler 30-40 yaşındaki evler. Zaten 3.5 milyonun altında ev bulmanız da mümkün değil. Ancak Menemen Seyrek tarafında 2.5-3 milyon arasında yeni ev bulmaları mümkün. Müşteri bu tarafa kayıyor. Bu daireler 1+1 ve 2+1 şeklinde” dedi.
Müteahhitler kentsel dönüşümden uzak duruyor
Konut satışları düştüğü için müteahhitlerin yeni bina yapmaya yanaşmadıklarını aktaran Vural şu bilgileri verdi: “İzmir’de hareketli bir alışveriş yok. Geçmiş yıllarla kıyasladığımız zaman çok düşük. Konut satışlarının artması için kredi faiz oranlarının bir an önce düşmesi gerekiyor. İnşaat sektörünün çok fazla yan kolu var. Dolayısıyla müteahhitler biraz nefes almalı ki bina yapsınlar. Şu anda birçok müteahhit bina yapma taraftarı değil. Çünkü satamıyorlar ve ellerinde kalıyor. Kentsel dönüşümde kar yoksa girmiyorlar.”
