Bir Arada Yaşarız Eğitim ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı’nın (BAYETAV) yayımladığı 2025 Bahar İzmir Barometresi, genç işsizliğine dair kamuoyunun farklı görüşlerini ortaya koymayı hedefledi. Açıklanan veriler, gençlerin iş beğenmediği için işsiz kaldığını düşünenlerle bu görüşe katılmayanların oranının eşit olduğunu gösterirken, fırsat eşitliği konusunda ise büyük bir uzlaşının olduğunu gösteriyor. İşte araştırmanın detayları..
İzmir’de genç işsizliği tartışılıyor: Çoğunluğa göre fırsatlar eşit değil
Araştırmaya göre, İzmir'de her 10 kişiden 6’sı, gençlerin istihdam konusunda eşit fırsatlara sahip olmadığını düşünüyor. Bu sonuç, toplumsal algıda genç işsizliğinin temelinde yapısal sorunlar olduğuna işaret ediyor.
Cinsiyete göre istihdam algısı
Kadınlar, erkeklere göre gençlerin iş beğenmediği için işsiz kaldığı görüşüne daha az katılıyor. Ayrıca kadınların yalnızca beşte biri gençlerin eşit istihdam fırsatlarına sahip olduğunu düşünürken, erkeklerde bu oran dörtte bire çıkıyor. Araştırmaya göre gençlerin iş bulma bakımından birbirleriyle eşit olanaklara sahip olduğunu düşünen kadın katılımcıların oranı % 20,2 iken erkeklerde bu oran %24,9 olarak belirlendi.
Eğitim durumuna göre istihdam algısı
Eğitim düzeyi yükseldikçe fırsat eşitliğine dair eleştirel tutum da artmakta. Lise altı eğitim düzeyine sahip bireylerin üçte birinden fazlası gençlerin eşit fırsatlara sahip olduğuna inanırken, üniversite mezunlarında bu oran %13’e düşüyor.
Gelir durumuna göre istihdam algısı
Gençlerin iş beğenmedikleri için işsiz kaldığını düşünenlerin oranı, en çok alt ve en alt gelir gruplarında yüksek çıkıyor. Üst gelir grubunda ise bu görüşe katılım oldukça düşük. Fırsat eşitliği konusunda en eleştirel yaklaşım alt ve orta-üst gelir gruplarından gelirken, en alt gelir grubunun dörtte birinden fazlası gençlerin eşit fırsatlara sahip olduğunu düşünüyor.
Bu pazar parti tercihine göre istihdam algısı
Gençlerin eşit istihdam fırsatlarına sahip olduğunu düşünenlerin en fazla olduğu seçmen grubu DEM Parti olarak öne çıkıyor. Cumhur İttifakı seçmenlerinin üçte birinden fazlası fırsat eşitliğine inanırken, CHP seçmenlerinde bu oran yalnızca %14. Gençlerin iş beğenmediği için işsiz kaldığını düşünenlerin oranı Cumhur İttifakı seçmenlerinde %60’a yaklaşırken, DEM Parti seçmenlerinde bu oran %42,9 CHP seçmenlerinde ise %14,3 düzeyinde. Zafer Partisi seçmenleri ise hem fırsat eşitliğine karşı en eleştirel tutumu sergiliyor hem de gençlerin iş beğenmediği için işsiz kaldığı görüşüne büyük oranda karşı çıkıyor.
Mesleğe göre istihdam algısı
Gençlerin eşit isthdam fırsatlarına sahip olduğu görüşüne ezici çoğunlukla karşı çıkan gruplar arasında beyaz yakalılar ve öğrenciler bulunuyor. İşsizler ve esnaf ise bu konuda daha iyimser. Gençlerin iş beğenmediği için işsiz kaldığını düşünenler daha çok esnaf, emekliler ve mavi yakalılar arasında yer alıyor. Esnafın yarısından fazlası bu görüşü desteklerken, öğrenciler arasında bu düşünceye katılan hiç kimse bulunmuyor.
Yaş grubuna göre istihdam algısı
Araştırma, gençlerin kendi durumlarına dair en karamsar grubu oluşturduğunu gösteriyor. 18-29 yaş arasındaki gençlerin yalnızca %16’sı gençlerin eşit istihdam fırsatlarına sahip olduğunu düşünürken, aynı yaş grubundaki her on gençten yedisi, “gençler iş beğenmediği için işsiz” görüşüne katılmıyor. İzmir'de gerçekleştirilen bu çalışma gençlerin işsizlik algılarına dair çarpıcı verileri ortaya koyuyor.
