Anayasa Mahkemesi (AYM), arabulucunun yaptığı hatadan ötürü işe iade davası açamayan bir işçinin bireysel başvurusunda önemli bir karar verdi. Yüksek Mahkeme, işçinin adil yargılanma hakkı kapsamında mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine kanaat getirdi. Bu kapsamda AYM, devleti 10 bin lira manevi tazminat ödemeye mahkum etti. Karar, arabuluculuk sürecinde yapılan hataların, temel hak ihlallerine yol açabileceğine dikkat çekti.
Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, çalıştığı iş yerinden çıkarılan Gönül A, işe iade talebiyle Ankara 2. İş Mahkemesi'nde dava açtı.
Feshin haklı ve geçerli olduğu ispat edilemedi
Davanın kabulüne karar veren mahkeme, gerekçesinde, işveren tarafından feshin haklı ve geçerli nedenle yapıldığının ispat edilemediğine işaret etti.
Başvurucunun usulüne uygun arabuluculuk şartını yerine getirdiği, davalı işverene yapılan arabuluculuk tebligatındaki toplantı tarihi hatasının arabulucudan kaynaklandığı belirtilen kararda, bu eksikliğin "dava şartının sağlanmadığı" şeklinde yorumlanmasının hak arama özgürlüğünü zorlaştıran bir durum olarak değerlendirilebileceği ifade edildi.
Karara itiraz edilmesi üzerine dosyaya bakan Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi, işvereni haklı bularak yerel mahkeme kararını kaldırdı ve "dava şartı yokluğundan" davanın reddine kesin olarak karar verdi.
Daire kararının gerekçesinde, davalı işverene gönderilen arabuluculuk davetinde toplantı tarihinin yanlış yazıldığı, tebligatın ise yanlış yazım tarihinden sonra yapıldığından usulüne uygun arabuluculuk şartının gerçekleşmediği bildirildi.
Arabuluculuk davetinde toplantı tarihinin hatalı yazılmasında kusurunun bulunmadığını kaydeden işçi Gönül A, hak ihlali iddiasıyla AYM'ye bireysel başvuruda bulundu.
Başvuruda Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılama hakkı kapsamındaki mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği sonucuna varan AYM Birinci Bölümü, Gönül A'ya 10 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
Arabulucunun hatasından kaynaklı
AYM'nin kararında Gönül A'nın, işe iade davasının usulden reddedilmesi üzerine yeniden başvurduğu arabulucuda işverenle anlaşamadığı ve ikinci kez açtığı işe iade davasının kabulüne karar verildiği belirtildi.
Başvurucunun aynı olayla ilgili tekrar dava açmak zorunda kaldığı anlatılan kararda, şu değerlendirmeler yer aldı:
Başvurucunun tekrar arabuluculuk sürecini başlatması ve bunun sonucunda tekrar işe iade davası açmak zorunda kalması arabulucunun hatasından kaynaklanmıştır. Nitekim başvurucunun arabulucuya karşı açtığı tazminat davası lehine sonuçlanmış, böylece Bölge Adliye Mahkemesince dava şartı yokluğundan ilk işe iade davasının reddedilmesinde arabulucunun kusurlu olduğu kabul edilmiştir. Dolayısıyla arabulucunun hatası sonucu başvurucunun tekrar arabuluculuk sürecini başlatması ve tekrar işe iade davası açmak zorunda bırakılmasının başvurucuya ağır bir külfet yüklediği ve bu suretle başvurucunun katlanmak zorunda olduğu külfetin hedeflenen meşru amaçla karşılaştırıldığında ölçüsüz olduğu sonucuna ulaşılmıştır."
