Doğada hem şifa hem de zehir barındıran bitkilerden biri olan acı çiğdem (Colchicum), sonbaharda açan mor, pembe ve beyaz çiçekleriyle dikkat çekiyor. Tarihi kaynaklarda hem ölümcül bir zehir hem de güçlü bir ilaç olarak anılan bu bitki, mitolojiden Anadolu halk hekimliğine kadar geniş bir kültürel geçmişe sahip.
Acı çiğdem nedir?
Çok yıllık ve gövdesiz bir bitki olan acı çiğdem, soğan benzeri kormuslara sahiptir. Yaprakları bahar aylarında, çiçekleri ise güz aylarında çıkar. Bu özellik, botanikte “hysteranthus” olarak bilinir ve Colchicum türlerini diğer bitkilerden ayırıyor.
Neden “acı çiğdem” deniyor?
Bitkinin soğanı kestaneye benzer ancak tadı son derece olmasıyla dikkat çekiyor. Ayrıca son derece zehirlidir ve bilinçsizce tüketildiğinde ölümcül olabiliyor. Antik dönemden bu yana pek çok kaynak, acı çiğdemin tek panzehrinin inek sütü olduğunu yazar.
Tarihi ve mitolojik önemi
Mitolojiye göre bitkinin adı, Kolhis kralı Aietes’in kızı Medeia (Midia) ile ilişkilidir. Bitkilerden zehir yapma konusunda usta olan Medeia, acı çiğdemden hazırladığı iksirlerle kahraman Jason’a güç kazandırmış, aynı zamanda bu bitkinin ölümcül zehrini intikam için kullandığı rivayet ediliyor.
Şifalı yönleri
Her ne kadar zehirli olsa da acı çiğdem, yüzyıllar boyunca tıbbi amaçlarla kullanılıyor.
Eklem ağrıları
Gut hastalığı
Hemoroid
Cilt rahatsızlıkları
Felç ve siyatik
Ayrıca bazı kaynaklarda cinsel istek artırıcı, iştah kesici ve güzellik verici olarak da anılıyor. Anadolu’da halk hekimliğinde yaygın şekilde kullanılıyor.
Nerelerde yetişir?
Acı çiğdem, özellikle Kolhis ve Messinia bölgelerinde bolca yetişir. Günümüzde ise Avrasya’dan Afrika’ya kadar geniş bir yayılım göstermektedir.
