Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, Türkiye'nin yaşlanan nüfusu hızla artıyor. Her dört haneden birinde en az bir yaşlı birey yaşarken, yalnız yaşayan yaşlı sayısı 1,75 milyona ulaşarak rekor kırdı. Uzmanlar, bu artışın yaşlı yoksulluğu ve sosyal dışlanma riskini artırdığına dikkat çekiyor.
TÜİK verileri çarpıcı gerçeği ortaya koydu: Türkiye yalnız yaşlanıyor
TÜİK projeksiyonlarına göre, Türkiye’deki 65 yaş üstü nüfus oranı beklenenden daha hızlı artıyor. 2030 yılında bu oran yüzde 12,6 olarak tahmin edilirken, son veriler bu oranın yüzde 13,5’e yükseleceğini gösteriyor. 2080 yılına gelindiğinde ise yaşlı nüfus oranının yüzde 33’e çıkması öngörülüyor. Uzmanlar, yaşlı nüfusun hızla artmasına rağmen sosyal politika ve kamusal hizmetlerin bu değişime ayak uyduramadığını belirtiyor.
Yaşlı nüfusun en yoğun olduğu iller Balıkesir, Çanakkale ve Burdur olarak öne çıkıyor. Bu bölgelerde yaşlıların neden daha fazla yalnız yaşadığı sorusu gündeme gelirken, uzmanlar bölgesel faktörler, göç eğilimleri ve sosyal yapının bu durumu etkilediğini vurguluyor.
Yaşlı yoksulluğu derinleşiyor
Türkiye’de yaşlıların yüzde 23’ü yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altında. Avrupa ülkelerinde gayrisafi milli hasılanın yüzde 10-12’si emeklilere ayrılırken, Türkiye’de bu oran sadece yüzde 5. Uzmanlar, son 20 yılda emekli maaşlarının Euro bazında yüzde 50 azaldığını belirtiyor. Bu durum, yaşlı yoksulluğunun artmasına ve temel ihtiyaçlara erişimde ciddi sorunlar yaşanmasına neden oluyor.
Türkiye’de 80 yaş üstü nüfus hızla artarken, devletin yaşlı bakım hizmetleri bu talebi karşılayacak düzeyde değil. TÜİK verilerine göre, bakım gereksinimi olan yaşlıların yüzde 16,4’ü destek alması gerekirken, yalnızca yüzde 2,5’i bu hizmetlere erişebiliyor.
Psikolog, aktivist ve Ege Geriatri Derneği Başkanı Mevlüt Ülgen, İz Gazete’ye yaptığı açıklamada, yaşlı nüfusun artmasına rağmen hak temelli sosyal politikaların yetersiz kaldığını belirtti. Ülgen, yaşlıların kamusal hizmetlerden dışlandığını ve acil reformlar gerektiğini vurguladı.
Yalnız yaşayan yaşlılar için acil veri sistemi gerekiyor
Son dönemde yalnız yaşayan yaşlıların evlerinde ölü bulunmasına dair artan vakalar, yaşlıların sağlık ve sosyal hizmetler açısından izlenmesi gerektiğini bir kez daha gündeme getirdi. Mevlüt Ülgen, yalnız yaşayan yaşlıların hem sağlık hem de sosyal açıdan takip edilebileceği merkezi bir veri sisteminin kurulmasının hayati önem taşıdığını belirtti.
Yerel yönetimler yaşlılara yönelik hizmetler sunmaya çalışsa da bütçelerinin yetersiz olduğu vurgulanıyor. Uzmanlar, asıl sorumluluğun Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nda olduğunu belirterek, merkezi hükümetin yaşlı politikalarını güçlendirmesi gerektiğini söylüyor.
İzmir’de tek yaşayan yaşlı kadın yıllar sonra evinde ölü bulundu
İzmir’de yaşanan trajik bir olay, Türkiye’de yalnız yaşayan yaşlıların karşı karşıya olduğu büyük tehlikeyi bir kez daha gözler önüne serdi. Kentin merkez ilçelerinden birinde, tek başına yaşayan yaşlı bir kadının yıllar önce hayatını kaybettiği ancak ölümünün ancak uzun bir süre sonra fark edildiği ortaya çıktı. Komşuların, evden gelen kokular ya da herhangi bir hareket olmaması üzerine değil, yalnızca binada yapılan bir işlem sırasında durumdan haberdar olması, sosyal sistemdeki büyük boşluğu gözler önüne serdi.
Yaşlılar için yeni politikalar gerekiyor
Uzmanlar, bu tür vakaların giderek arttığını ve yaşlıların yalnızlığa mahkûm edildiğini belirtiyor. Ülgen, bu olayın yalnızca bireysel bir trajedi değil, Türkiye’nin yaşlanan nüfusuna yönelik eksik sosyal politikaların doğrudan bir sonucu olduğunu ifade etti. “Bu yaşlı kadın, sessiz sedasız hayata veda etti ve yıllarca kimse fark etmedi. Bu, sadece bir olay değil, sistemin yaşlıları nasıl unuttuğunun bir göstergesidir” dedi.
İzmir’de yaşanan bu korkunç olay, yaşlı bakım sisteminde köklü reformlar yapılması gerektiğini bir kez daha ortaya koyuyor. Sosyal hizmet uzmanları ve aktivistler, yaşlıların düzenli takip edilmesi, merkezi bir yaşlı veri sisteminin kurulması ve yerel yönetimlerin bu konuda desteklenmesi gerektiğini belirtiyor. Aksi takdirde, yalnız yaşayan yaşlıların ölüm haberleri her geçen gün artmaya devam edecek.
