İzmir’in Seferihisar ilçesi Sığacık Mahallesi’nde bulunan ve Teos Marina tarafından işletilen Teos Yat Limanı’nın kapasite artışı için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü düğmeye basmıştı.
PROJE ASKIDA
Teos (Sığacık) Yat Limanı’nın kapasite artışına yönelik projesi askıya çıkarıldı.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na ait limana ilişkin hazırlanan proje, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından onaylanan son haliyle 10 takvim günü boyunca itiraza ve görüşlere açıldı.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan projede, limanın kuzeyinde yeni yüzer iskeleler, yüzer dalgakıranlar ve beton platformlar yapılması; mevcut liman içinde ek yapıların dahil edilmesi planlanıyor.
BÖLGE HALKININ DEPREM VE TSUNAMİ ENDİŞESİ
Seferihisar halkı ve çevre örgütleri, yat limanı projesine ekolojiye ve kent hasarına neden olacağı gerekçesiyle karşı çıkıyor.
Bölge halkı, 2020 yılında Samos depreminden etkilenmiş ve Sığacık’ta tsunami yaşanmıştı. Marinanın kapasite artışı durumunda olası bir depremde yeniden bir tsunami yaşanır ise daha dar bir alandan Sığacık’a girecek suyun debisi yükseleceğinden tsunaminin vereceği tahribatın çok daha fazla olacağı öngörülüyor.
DEPREM UZMANI ERCAN: HİÇBİR YAPILAŞMAYA GİRİŞİLMEMELİ
Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan tarafından 5 Mayıs 2024 tarihinde hazırlanan “Sığacık Koyunun Deprem, Süpürtü (Tsunami) Gizil Gücü İle Koy İçi Yapılaşma Sakıncaları” adıyla yayımlanan raporda, Teos (Sığacık) Yat Limanı projesinin deprem riski nedeniyle yapılmaması gerektiği ifade ediliyor.
Raporda; Sığacık Koyu içinde çalışmakta olan Teos (Sığacık) Marina’da, eklentilerle koy içinde yapılaşmayı genişletme girişiminin zaten dar olan koy girişini daha da daraltacağı, ayrıca koyun doğal görüntüsünü, su içi ile su üstü yaşantısını, koy yüzey alanı ana kullanımını, halktan, balıkçılardan, gezginlerden (turizmden) alıp Teos Marina işletmeciliğine aktaracağı anlamına geldiği ifade ediliyor.
OLASI BİR DEPREMDE TSUNAMİ YAŞANABİLİR
30 Ekim 2020’de Sığacık koyu büyük bir süpürtü (tsunami) hasarının yaşandığına dikkat çekilen raporda; Doğa yasası gereği gelecekte de, etkin deniz içi kırıklarının baskın olduğu Ege Denizi’nde olacak depremler, yaşanan güçte, ya da daha büyüklükte süpürtü (tsunami) oluşturacağı öngörülüyor. Söz konusu raporda doğal yaşamı, ayrıca Sığacıklılıların çıkarlarını korumak için deniz için hiçbir yapılanmaya girişilmemesi gerektiği belirtiliyor.
“İZMİR YAKLAŞIK 137 YILDIR SUSKUN”
Raporda yer edinen bilgilere göre; 2000 yıllık geçmişe bakıldığında, İzmir'i etkileyen büyük depremlerin dağılımı şu şekilde sıralanmaktadır:
“İzmir içinde deprem üretecek en azılı kırık, körfezin güney kıyısı boyunca uzanan İzmir kırığı olup, son 2000 yıl içinde yalnız 3 kez kükreyerek, 7,0 büyüklüğü dolayında yıkıcı depremler oluşturmuştur, (Görüntü 25, 26, 27, 28). Bu kırık, körfezin güney kıyısı boyunca uzanan göçüntü kırığı özelliğindedir. Süpürtü de üretebilir.
İzmir'de görülen son yaşanan en büyük deprem 1883'de olan Alaçatı 7,0 depremidir. İzmir yaklaşık 137 yıldır suskundur. Uzun erimli kestirim yöntemime göre 2080 yıllarında kükremesi beklenirken, gerginlik biriktirmesini sürdürmektedir. Üzerinde veri azlığı nedeniyle, kestiriminde belirsizlik içerir.”
SIĞACIK'TA DEPREM OLASILIĞI NEDİR?
Raporda, Sığacık’ta deprem olasılığına ilişkin veriler ise şöyle:
Teos Marina eklenti alanı için yapılan ÇED jeofizik çalışmasındaki kestirimlere göre,
a. 10 yıl içinde 6,5 'luk depremden etkilenme oranı yüzde 41, 7,0 için yüzde 19, 7,5 için yüzde 8'dir.
b. 50 yıl içinde 6,5 'luk depremden etkilenme yüzdesi yüzde 93, 7,0 için yüzde 66, 7,5 için yüzde 36'dır.
Yeni deprem yönetmeliğine göre Sığacık için önerilen en büyük yer ivmesi PGA 475 ya da 0,447g'dir. Depremlerin 0,1g'den sonra yıkım yaptığı gözönünde bulundurulursa, bu değer öngörülenin 4,5 katıdır.
“DİRİ KIRIKLARIN YÜRÜMESİ EKLENTİ YAT LİMANINI DOĞRUDAN ETKİLEYECEKTİR”
Bu saptamalar, Girit, Rodos ya da öteki Ege Adalarında olabilecek 7,0 ile 7,5 arasındaki depremler, Teos Marina ile Sığacık'ta çok daha büyük süpürtü(tsunami) hasarları oluşturabileceği gösterir.
Ayrıca, Değirmentepe'nin her iki yanında, biri Teos kenti batısı, ötekisi Akkum kumsalı olmak üzere kuzey-güney doğrultulu kırıklarla biçilmiştir. Bu kırıkların izleri gerek Değirmentepe, gerekse Camcaz tepe kıyılarında tekne ile yapılan inceleme gezisinde saptanmıştır. Sağ doğrultu atımlı söz konusu kırıklar diridir. Deprem sırasında bu kırıkların yürümesi özellikle eklenti yat limanını doğrudan etkileyecektir.”
“OLASI BİR TSUNAMİ, MLLİ SERVET YİTİMİNE NEDEN OLUR”
Girit, Rodos, Sisam, Sakız, İkerya ya da öteki Ege Adalarında olabilecek 7,0 ile 7,5 arasındaki depremler, Teos Marina ile yapılacak dolgu, dalgakıranlar gibi deniz içi yapılaşmasının Sığacık’ta yaşayan halkını ve deniz yaşamını doğrudan etkileyeceği raporda belirtiliyor. Aynı zamanda, canlıların doğal yaşam alanları oluşacak kirlilikle birlikte en az üçte bir azalacağı ifade ediliyor.
Sığacık koyu ile onu daraltan Teos Marina'nın gelecekte olası bir süpürtü dalgasının (tsunami) vereceği hasardan kaçınma olasılığı olmadığı belirtilen raporda, yatların yarattığı deniz içindeki kirlilik tüm koya yayılarak deniz içi yaşamına, doğal yaşama zarar vereceği ayrıca milli servet yitimine neden olacağı belirtiliyor.
“ARKEOLOJİK SİT ALANI İLAN EDİLMELİ”
Raporda; ÇED bildirgesinde koy içinde yapılan deniz içi jeofizik(sismik yansıma) kesitlerinde, üç tane Teos ören yerine doğru giden arkeolojik önemi olan kanalların arkeolojik miras açısından korunması, sit alanı içine alınması gerektiğine de vurgu yapılıyor. Yapılacak olan eklenti yat limanının, bu arkeolojik buluntuların yok olmasına neden olacağı ifade ediliyor. Yeni eklenti alanın "arkeolojik sit alanı" olarak ilan edilmesi gerektiğinin altı çiziliyor.
