Emek Partisi (EMEP) İstanbul Milletvekili İskender Bayhan 2 milyon çocuğun okuldan koparılmasını, 1,4 milyon çocuğun ise hiç okul kaydının olmamasını TBMM gündemine taşıdı. Bayhan, Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi.
Bayhan, “Son iki yılda örgün eğitimde öğrenci sayısı 1 milyon 948 bin 156 kişi azalmış, bu azalışın 652 bin 303’ü doğrudan örgün eğitimdeki öğrencilerden oluşmuştur. Yani çocuklar yalnızca açık öğretime yönlendirilmemekte, doğrudan okuldan kopmaktadır. 5-17 yaş grubundaki 1 milyon 57 bin 385 çocuğun resmi kaydı dahi bulunmamaktadır. Yabancı ve sığınmacı çocuklarla birlikte bu sayı 1,4 milyona ulaşmaktadır. Eğitim çağındaki çocukların kayıtsız ve okul dışı kalması, iktidarın eğitim hakkını güvence altına almak bir yana, adım adım tasfiye ettiğinin kanıtıdır. Eğitimde devamsızlık verileri açıklanmamakta, eğitimin niteliğine dair göstergeler paylaşılmamaktadır. Bakanlığın gerçek tabloyu gizlemesi, milyonlarca öğrencinin neden eğitim dışına itildiğini açıklamaması kabul edilemez” ifadelerini kullandı.
“Eğitimden kopuşu hızlandırıyor”
MESEM konusuna da dikkat çeken EMEP’li Bayhan, şunları kaydetti: “İktidar, nitelikli eğitim hakkını güvence altına almak yerine, MESEM gibi çocuk emeğini çıraklık altında ucuz işgücü sömürüsüne dönüştüren projelerle eğitimden ve okuldan kopuşu daha da hızlandırmaktadır. Açlık sınırında yaşayan milyonlarca çocuk için okul yemeği ve temiz su sağlanmamakta, eğitim hakkı lütuf gibi sunulmaktadır. Oysa bu hak, Anayasa ve uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınmış temel bir insan hakkıdır.”
“Zorunlu eğitim hakkı ihlal ediliyor”
Bayhan, TÜİK’in 2023 tarihli Çocuk İşgücü Araştırması’na göre Türkiye’de 720 bin çocuk işçi bulunduğunu belirterek şöyle devam etti: Sendikalar ve bağımsız araştırmalara göre de gerçek sayı 1 milyonun üzerindedir. Eğitimden kopuş ile çocuk emeği sömürüsü arasındaki bağ her geçen gün daha görünür hale gelmektedir. Zorunlu eğitim hakkının açıkça ihlali yaşanmaktadır. Bugün eğitim sisteminden kopan her çocuk ya güvencesiz işlerde çalışmakta ya da sokakta istismara ve sömürüye açık hale gelmektedir. Bu tablo, iktidarın eğitim politikaları ile çocuk emeği sömürüsünü meşrulaştıran uygulamaları arasında doğrudan bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır.”
Bayhan, Bakan Tekin’e şu soruları yöneltti:
1. 3-17 yaş arası çocuklardan kaçı okul kaydına sahip değildir?
2. Açık okullarda 19 yaş altı öğrenci sayısı nedir?
3. MESEM’de kayıtlı öğrencilerin yaş dağılımı nedir?
4. Yabancı ve geçici koruma altındaki çocukların kaçı eğitim sistemine dahil edilmemiştir?
5. 1,4 milyon kayıtsız çocuğun eğitime kazandırılması için hangi adımlar atılmıştır?
6. Son iki yılda sistemden kopan öğrencilerin nedenleri araştırılmış mıdır?
7. Devamsızlık oranları neden kamuoyundan gizlenmektedir?
8. MESEM programının denetimi yapılmakta mıdır?
9. Eğitimden kopan çocukların ne kadarı fiilen çalışmaktadır?
10. Çocuk işçiliğiyle mücadeleye yönelik güncel bir eylem planı var mıdır?
