İzmir’in Kemalpaşa ilçesi sınırlarında, Nif Dağı’nın doğusunda yer alan Ballıcaoluk Kalesi (Kız Kalesi), tarihi ve stratejik konumuyla dikkat çekiyor. İlçe merkezine yaklaşık 12 kilometre uzaklıktaki kale, Aşağı Vişneli Köyü’nün batısında, Hacıefendi (Ballıcaoluk) ve Narlıdere vadileri arasında, sarp kayalık bir tepe üzerine kurulmuş durumda.
Savunma amaçlı kurulmuş
510-570 metre rakıma sahip, 400x80 metre boyutlarındaki kuzeybatı-güneydoğu doğrultulu yerleşme, özellikle görkemli surlarıyla öne çıkıyor. Büyük dikdörtgen taş bloklardan inşa edilen doğu duvarı, doğal arazi tahkimatı sayesinde savunma amacından çok gösteriş amacı taşıyor.
Antik Çağ izleri
Kale içerisinde, Bizans dönemine ait olduğu düşünülen nişli duvar kalıntıları bulunuyor. Orta bölümde yer alan ve yöre halkı tarafından "Kuleyıkı" olarak bilinen kule ise dış yüzeyindeki bosajlı taş işçiliği ve köşe perdahlarıyla Hellenistik Dönem özellikleri taşıyor.
Tarihi yapısı dikkat çekiyor
Yerleşmede ayrıca kayaya oyulmuş sarnıçlar, küçük taşlı duvar kalıntıları, hatıl delikli mekanlar ve taş kesme izleri mevcut. Farklı duvar teknikleri, kalenin birden fazla yapı evresi geçirdiğini düşündürüyor. Yüzey buluntularına göre kale en erken Arkaik Dönem’e (M.Ö. 6. yüzyıl) tarihlendiriliyor. Yakınındaki Karamattepe Nekropolü ise yerleşimin kökenlerinin daha da eskiye gittiğini işaret ediyor.
Hitit sınırında stratejik konum
Ballıcaoluk Kalesi, bulunduğu nokta itibariyle tarih boyunca stratejik bir öneme sahipti. Ünlü Karabel Kabartması’na yakınlığıyla bilinen bölge, Hitit kaynaklarına göre Seha ile Mira ülkelerinin sınır hattında yer alıyordu. Bu da kalenin, antik çağlardan Bizans dönemine kadar farklı uygarlıklar tarafından kullanıldığını gösteriyor.
Yıkılmaya yüz tuttu
Ballıcaoluk Kalesi, tarihi dokusu, farklı dönemlere ait mimari özellikleri ve eşsiz manzarasına rağmen, bakımsızlık ve doğal etkenler nedeniyle yıkılmaya yüz tutmuş nadide bir kültürel miras konumunda.
