Antik çağdaki adı Latmos olan, Aydın ile Muğla sınırlarında içerisinde yer alan Beşparmak Dağı'nda ekolojiye, bölgenin tarihine ve jeolojik yapıya geri dönülmez hasarlar bırakacak taş ocakları yapılmak isteniyor.
Kale Grubu’na ait Kale Maden Şirketi’nin Muğla’nın Milas ilçesindeki Kayabükü Köyü sınırlarında kalan feldspat ve kuvars ocağı için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından olay verilmişti. Bakanlık, şirketin kırma eleme tesisi için ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı vermişti.
KAYABÜKÜ'NDE BİLİRKİŞİ KEŞFİ
Latmos Platformu üyesi hukukçu Mehmet Cilsal, bu kararın iptali için dilekçe hazırladı ve Kayabükü köylüleri tarafından karar, yargıya taşındı. Açılan dava kapsamında bilirkişi keşfi, 19 Aralık 2025 Cuma günü saat 11.00’de Kayabükü Köyü’nde gerçekleştirildi.
Bilirkişi heyetinin vereceği karar, bölge için kritik öneme sahip. Çevre örgütleri, söz konusu projenin yaşam alanlarına etkilerini heyete anlatarak kararın iptalini istedi.
Latmos Platformu tarafından yapılan açıklamada ise köylerin, tarım alanlarının ve yaşam alanlarının madencilik faaliyetleriyle geri dönülmez biçimde zarar göreceği vurgulanarak, yeni maden sahalarının açılmasına karşı mücadelenin sürdürüleceği ifade edildi.
Platform, keşif sürecinin davanın geleceği açısından kritik olduğunu vurgulayarak kamuoyunu süreci yakından takip etmeye davet etti.
Bölge halkı, Latmos’un eşsiz doğasının ve tarım alanlarının madencilik faaliyetleriyle zarar görmesinden endişe ederken, mahkemeden çıkacak kararı umutla bekliyor.
LATMOS: 8 BİN YILLIK GEÇMİŞ
Latmos (Beşparmak Dağları), Aydın ili Söke, Koçarlı, Karpuzlu ilçeleri ile Muğla ili Milas ilçesi boyunca uzanır. Latmos’ta doğanın ve zamanın etkisiyle şekillenen gnays kayaları, bitki örtüsü ve tarihi dokusu ile bir arada benzersizdir. 8 bin yıl geçmişe uzanan yaşam kültürü, kıymetli su kaynakları, endemik türleri de içeren florası ve faunası ile büyüleyici bir coğrafya özelliğini taşır.
AY TANRIÇASI SELENE’YLE ENDYMİON’UN BÜYÜK AŞKI
En erken dönemlerinden bu yana Latmos Anadolu’nun kutsal dağlarından biriydi. Bu dağ sisteminin en tepe noktası olan Tekerlek Tepe, Anadolu kökenli tarih öncesi bir Fırtına Tanrısı ile ilişkilendirilmiştir. Hattilerin Taru’su, Luvilerin Tarhunt’u, Hititlerin Tarhuna’sı, Karialıların Zeus Akraios’u dağın en zirvesinde otururdu.
Karia mitolojisinde bu dağlar Ay Tanrıçası Selene’yle sevgilisi Endymion’un büyük aşkına da ev sahipliği yapmıştır. Selene, aşık olduğu Endymion’u Latmos’un koynuna emanet ederek onu bir mağarada gizlemiştir. Hrıstiyanlık döneminde Latmos bölgesi korunaklı ve huzurlu bir bölge olması nedeniyle manastırlar için bir tercih olmuş ve kutsallığını sürdürmüştür.
Latmos’ta bildiğimiz en erken buluntular 8 bin-7 bin 500 yaşlarındaki (MÖ 6000-5500) kaya resimleridir. İlk kez 1994 yılında Anneliese Peschlow-Bindokat tarafından bilimsel çalışmaların yayınlandığı günden bu yana 170’den fazla farklı kaya resmi tespit edilerek belgelendi.
LATMOS’TA ÜRETİM: MADENCİLİK YOK EDİYOR
Latmos’ta köylüler fıstık çamı (künar), balcılık (basra böceği balı), yerel türlerden hayvancılık, sebzecilik ve zeytin gibi birçok alanda üretmeye devam ediyorlar. Bu üretim süreci, insanların geçim kaynağı olmasına, geleneksel yaşamını sürdürmeye ve köylerin yaşamasına katkı sağlamaktadır. Madencilik faaliyetleri günden güne üretim alanlarını daralttığından ve su kaynaklarını yok ettiğinden köyler boşalmakta, üretim ve geleneksel yaşam geri dönülemez şekilde yok olmaktadır.
LATMOS, JEOPARK OLMAYI HAK EDİYOR
Latmos’un jeolojik çeşitliliği, farklı oluşum aşamalarından geçen jeolojik malzeme, alandaki parçalı yapı ve bu yapının iklimsel etkiler tarafından aşındırılması, ortaya ilginç bir jeolojik-jeomorfolojik görünüm sunmuştur. Zamanın ve doğanın şekillendirdiği kayaçlar başka başka formlarda zamansız bir deneyim yaşatır. Latmos jeopark olmayı en hak eden yerlerin başında gelmektedir.
