19 Mayıs 1919, Türk milletinin kaderini değiştiren tarihi bir dönüm noktası oldu. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, işgal altındaki vatanı kurtarmak ve tam bağımsız bir Türkiye kurmak için Bandırma Vapuru ile İstanbul’dan Samsun’a yola çıktı. Bu yolculuk, milli mücadelenin ilk adımı ve Cumhuriyetin temellerinin atıldığı başlangıç oldu.
NTV’nin haberine göre: Atatürk, kurtuluş günü olarak ifade edilen 19 Mayıs'ı gençlere bayram olarak armağan etmiştir. İşte, kurtuluşa giden süreç...
Mustafa Kemal Atatürk, Suriye cephesindeki 7. Ordu Komutanlığı görevindeyken, Mondros Ateşkes Antlaşması ile beraber İstanbul'a gelmiştir. Padişah Vahdettin'in görevlendirmesi ile 19 Mayıs 1919'da stratejik olarak önemli bir konumda bulunan Samsun'a yola çıkar.
Refet Bele, Refik Saydam ve, Kâzım Dirik gibi toplam 18 askerle beraber Galata Rıhtımından yola çıktı. Karadeniz’i geçen Mustafa Kemal Atatürk, ayak bastığı Samsun’da milli mücadelenin fitilini ateşledi. İşgal kuvvetlerine karşı yürütülecek direniş için hazırlıklar yapan Mustafa Kemal, bir hafta sonra Havza’ya geçti.
İstanbul’a dönmesi yönündeki emirleri dinlemeyen Mustafa Kemal, 12 Haziran’da Amasya’ya geçti ve hemen ardından 22 Haziran’da Amasya Genelgesi'ni yayımladı.
Osmanlı Hükümeti'nden gelen ''İstanbul'a dön'' baskılarına karşı görevinden ve askerlikten istifa ederek, 23 Temmuz 1919'da Erzurum'da, 4 Eylül 1919'da Sivas'ta toplanan kongrelerin başkanlığını üstlendi.
Bu kongrelerde, "Düşman işgaline karşı milletin vatanı savunacağı, bu amaçla geçici bir hükümetin kurulacağı ve bir milli meclisin toplanacağı, manda ve himayenin kabul edilmeyeceği" kararları açıklandı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), onun çabalarıyla 23 Nisan 1920'de Ankara'da görevine başladı. Mustafa Kemal, Meclis ve Hükümet Başkanı seçildi.
Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan Sevr Antlaşması'nı Türk milletinin kabul etmediğini dünyaya duyurdu.
İtilaf Devletleri'nin yardımıyla İzmir'i işgal eden Yunan kuvvetlerinin ilerlemesi 1921'de, Birinci ve İkinci İnönü savaşlarıyla durduruldu.
23 Ağustos 1921'de yeniden saldıran Yunan ordusu bozguna uğratıldı ve Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın yönettiği Türk ordusu, Sakarya Meydan Savaşı'nı zaferle noktaladı.
Bu zaferden ötürü Mustafa Kemal Atatürk'e, TBMM tarafından "Mareşal" rütbesi ve "Gazi" unvanı verildi.
Türk ordusu, düşman işgalinden kurtulmak için 26 Ağustos 1922'de karşı saldırıya başladı. 30 Ağustos 1922'de Mustafa Kemal Paşa'nın yönettiği Başkomutanlık Meydan Savaşı'nda Türk ordusu, Yunan ordusunu hezimete uğrattı.
Batı Anadolu düşman işgalinden kurtarıldı. Bozguna uğrayan düşman kaçtı ve Türk ordusu, 9 Eylül 1922'de İzmir'e girdi.
11 Ekim 1922'de Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı ve İtilaf Devletleri işgal ettikleri Türk topraklarından çekildi.
Kurtuluş Savaşı'nın ardından TBMM tarafından 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet ilan edildi ve Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk de Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi.
Atatürk, 19 Mayıs için ''Benim doğum günüm'' demiş ve gençlere armağan etmiştir. 1938 yılından itibaren resmi bayram olarak kutlanır.
20 Haziran 1938 yılında çıkarılan yasa ile bu bayram ''Gençlik ve Spor Bayramı'' adını alır, 1980 yılına kadar bu isimle kutlanır. Ancak 1981 yılındaki düzenlemeyle ‘19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’ adını almıştır.
