Selçuk’un Ayasuluk Tepesi çevresinde yükselen Bizans Su Kemerleri, tarih boyunca Efes’ten St. Jean Kilisesi’ne içme suyu taşıyan eşsiz bir mühendislik yapısı olarak dikkat çekiyor. Ziyaretçilerini, hem Bizans döneminin teknik başarılarıyla hem de görkemli tarihiyle etkileyen bu su kemerleri, Selçuk’un tarihi dokusunu keşfetmek isteyenler için kaçırılmayacak bir durak olarak görülür.
Bizans Su Kemerleri'nin köklü geçmişi
Bizans Su Kemerleri, St. Jean Takip Kapısı’nın doğusundan başlayarak ilçe içinde özellikle istasyon çevresinde dikkat çekecek şekilde sağlam halde günümüze ulaşmış durumda. Yapının bir bölümü Şirince Boğazı boyunca devam ederken, kuzeye doğru yönelerek Belevi ile Selçuk arasındaki Pranga mevkiine kadar uzanıyor. Bu su yolu, bölgede yaşayan Bizans halkına ve özellikle St. Jean Kilisesi’ne su taşımak amacıyla inşa edilmişti. İstasyon çevresinde 15 metreye kadar yükseklikle ayakta kalan su kemerlerinin ayak kısımlarında, Efes ve Artemision’dan getirilen devşirme mermer bloklar kullanılmış olduğu bilinmektedir. Arkaik döneme ait İon sütun başlıklarının da bu yapılarda değerlendirilmiş olması, tarihi ve mimari açıdan ayrı bir değer katıyor. Kemerlerin üst kısımlarında ise tuğla malzeme tercih edilmiştir.
6. yüzyıldan günümüze uzanan tarih
İmparator Justinianus’un 6. yüzyılda St. Jean Kilisesi’ni yaptırmasının ardından, halkın eski Efes yerleşiminden Ayasuluk Tepesi’ne taşınmasıyla birlikte yeni su kemerleri inşa edildi. Bu döneme ait kemerler, Şirince Köyü’nden başlayan kapalı taş boru sistemiyle 7 metre yüksekliğe kadar ulaşarak içme suyu taşıyordu. 549-565 yılları arasında başpiskopos Efesli Yohannes’in görevlendirmesiyle, dönemin önde gelen su yapı ustalarından Lazaros tarafından inşa edilen bu kemerler, yalnızca teknik başarılarıyla değil, aynı zamanda dini ve sosyal bir ihtiyaç olarak suya verilen önemi de gözler önüne seriyor. Su kemeri hattının sonunda yer alan ve son yıllarda ortaya çıkarılan kemerli, tonozlu büyük su deposu da bu hattın işlevselliğini tamamlıyor.
Bizans Su Kemerleri'ne ulaşım imkanları
İzmir'den Selçuk'a gitmek günümüzde çok daha kolaylaştı. Toplu taşıma veya kendi arabanız ile yaklaşık 2 saat kadar yol giderek İzmir tarihinin en eski mimari yapısına ulaşmak mümkün. İzmir'den Çiğli-Aliağa yönüne giden İZBAN seferine binerek öncelikle Tepeköy durağında inmelisiniz. Ardından aynı noktadan Selçuk-Tepeköy güzergahına giden İZBAN'a binerek Selçuk merkeze kolayca ulaşma imkanınız bulunmaktadır. Selçuk ilçe merkezinden yürüyerek veya bisikletle ulaşılabilen su kemerleri hattı, istasyon çevresinden başlayarak Ayasuluk Tepesi’ne kadar takip edilebilir. Yol boyunca, hem doğal güzellikler hem de arkeolojik zenginlikler ziyaretçilere eşlik ediyor.
