İzmir'de yaz aylarında en çok tercih edilen ilçelerden biri de Foça. Masmavi denizi, harika doğası ve tarihi yapısı ile ilgi gören Foça, yaz aylarında uğrak noktası oluyor.
Üç tarafı denizlerle çevrili bir yarımada üzerinde kurulmuş olan Foça, denizin tadını doyasıya çıkartabileceğiniz yerlerden biri. Tarih boyunca çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapmış olan Foça, sadece deniz tutkunları için değil, aynı zamanda tarih ve arkeloji meraklıları için de keşfedilmeye değer bir yer.
Foça'nın adı nereden geliyor?
Foça adını Akdeniz Foku anlamına gelen Phokaia sözcüğünün değişmesiyle almıştır.
Phokai,sözcük olarak Helen dilinde bir anlam taşımamaktadır.Prof. Bilge Umar Luwi dilinde sulak yer anlamındaki “Pauwake” den gelmiş olduğunu ileri sürmektedir. Josef Keil, bu ismin limanın önünde olan ve su yüzüne çıkmış foklara benzediğinden verildiğini ileri sürmüştür.

Foça'nın tarihi güzellikleri
Çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapan Foça, tarihi güzellikleri ile de göz dolduruyor. Foça'daki tarihi güzelliklerden bazıları şunlar:
Ağalar Konağı: Antik Phokaia’nın ve aynı zamanda Osmanlı döneminden 21.yy başlarına kadar iskan alanı olan antik yarımada üzerinde bulunmaktadır. 300 yıllık bir yapı olduğu söylenir. 1992 yılında ki yangında büyük bir kısmı tahrip olmuştur. Günümüzde maalesef geriye pek fazla bir şey kalmamıştır. Ağalar Konağı yığma taş zemin üzerine ahşap karkas bir yapıya sahipti. Atatürk 1933 yılında Foça’ya geldiğinde bu yapıda kalmıştır.
Sur ve Beşkapılar: Bu antik kale Michel Paleok tarafından1275 yılında Cenevizli Manuel Zacharna’ya verilmiş ve zaman içerisinde Cenevizlilerce surları onarılmıştır. Phokaia’nın 1455 yılında Osmanlı topraklarına katılmasından sonra surlar onarılarak şimdilerde dokuz tanesi ayırt edilebilen kulelerle donatılmıştır. Beşkapılar, Osmanlı dönemi kalesinin kayıkhane bölümüdür. Kalenin kayıkhanesi günümüzde ise Açık Hava tiyatrosu olarak kullanılıyor.
Su kemerleri: Orta çağda yapılmışlardır. Foça'nın içmi suyu ihtiyacının büyük bir kısmı bu kemer temin etmiştir. Çok büyük kısmı hala sağlam bir şekilde duruyor.
Taş kule: İ.Ö.4.yy.a tarihlenen Lydia / Lykia geleneğinde Pers etkisi altında kalınarak yapılmış bir mezar anıtıdır. 2000 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları 2001 yılında tamamlanarak ziyarete açılmıştır. Bu yapı bir mezar anıtı olup, büyük bir kaya kütlesinin oyulmasıyla oluşturulmuştur.
Foça'nın adaları
Foça aynı zamanda adaları ile de ünlüdür. Atatürk'e benzediği için Atatürk Adası adını alan ada da burada bulunur. Orak, İncir, Fener, Atatürk, Kartdere ve Metelik Foça'nın adalarıdır.
Foça'nın plajları
Foça'da denize girebileceğiniz çok sayıda plaj bulunur. Masmavi ve pırıl pırıl denizi ile dikkat çeken Foça'da bulunan plajlar ise şöyle: Yeni Foça Halk Plajı, Kaleburnu plajı, Foça Halk Plajı, Foça sahili, Kosova plajı, Karakum plajı, Sazlıca plajı, Çanak koyu, Mersinaki Plajı.
Foça'da ne yapılır?
Foça'da harika bir gün geçirmek için yapabileceğiniz çok sayıda aktivite bulunuyor. İster Foça'nın taş evleri arasında dolanın, isterseniz de harika plajlarında denize girin. Aynı zamanda Foça tekne turları ile ilçenin adalarını ve gizli koylarını da keşfedebilirsiniz. Eğer tarih tutkunuysanız da burası tam size göre. Foça'da görebileceğiniz çok sayıda tarihi yapı bulunuyor. Beşkapılar Kalesi ve Surları, Eski Foça Limanı, Athena Tapınağı, Kybele Açıkhava Tapınağı, Kayalar Cami, Fatih Cami, Şeytan Hamamı ve Foça Yel Değirmenleri görülmesi gereken önemli yapıların başında geliyor.
Aynı zamanda Akdeniz Foklarının görüldüğü Siren Kayalıkları da mitolojik hikayesi ile sizi bekliyor.