Turgay Kılıç - İz Gazete Sağlık emekçilerinin ‘Eziyet Yönetmeliği’ olarak tanımladığı, 1 Kasım 2024’de uygulamaya giren ‘Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’nde yapılan değişikliğe Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) çalışan hemşire ve ebelerin tepkileri sürüyor. ASM’lerde sağlık emekçilerinin bağışıklama, bebek-çocuk-gebe-lohusa izleme ve takipleri, kanser tarama, kan tahlilleri, tıbbi müdahale, enjeksiyon, pansuman, danışmanlık, obezite izlemi, okul dönemi çocuk izlemi, yaşlı izlemi yaparken hekimlerin kullandığı Hastalık Yönetimi Platformu (HYP), 1 Haziran’dan itibaren hemşire ve ebelerin sorumluluğuna girdi. Karara tepki çeken sağlık emekçileri, görev tanımı dışında birçok işi yapmak zorunda kaldıklarını belirterek HYP’nin kaldırılmasını talep etti.
‘Fatura bize kesildi’
HYP uygulamasının devriyle birlikte aylık 400 ile 800 arası değişen değerlerde vital bulgu kayıt yükü getirildiğini söyleyen İzmir Aile Sağlığı Çalışanları Derneği Başkanı Seda Dilay Sağıroğlu “Yaşlı izlemi, geriatri bilgisi ve tanı durumu gerektirmesi gibi bir yetkimiz yokken üzerimize yıkıldı. Tüm bu adaletsizlik yetmezmiş gibi şimdi 6 ay ASM’yi tercih etmeyen hastaların faturası bizlere kesildi” dedi.
‘Dört kat arttı’
Birlik ve Dayanışma Sendikası 2 No’lu Şube Yönetim Kurulu Üyesi Hemşire Elif Acar, HYP’nin yanı sıra süreç içerisinde üzerlerine yüklenen yönetmelik, yeni angaryalar, 5 dakikalık muayene, ilaç yazma, tahlil, enjeksiyon gibi işlerle yükün 4 katına çıktığına değindi. Acar, “Ekip ve iş barışımız bozuldu. Bu yapılan bizim iş barışımızı bozduğu gibi hem iş yükümüz dört kat arttı hem de 6 ay gelmeyen hasta için ücret kesiliyor” şeklinde ifade etti.
‘Eylem süreci var’
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası üyesi ebe Meltem Akcelep, asıl görevlerinin koruyucu sağlık hizmetlerini yerine getirmeleri gerektiğine vurgu yaptı. Akcelep, “Ebe ve hemşirelerin aslında muayene yetkisi yok. Hatta bir risk görüldüğünde hekimlerimiz dahi bir üst kuruma sevki yapıyorlarken bunu bizim yapmamız hukuksal sorunları da doğurabilir. Bir noter işlemi veya delil işlemi gibi işlerle akli meleke raporu, bunu dayanaklara verildiğinde bir sorun çıkarsa yasal süreç gelişir ve bize ‘bunu neye istinaden yaptın?’ diye sorabilirler. Buna da yetkimiz yok. Asıl görevimiz koruyucu ve önleyici sağlık hizmeti. Pozitif performans dediğimiz şey net maaş verilir, yapılan diğer işlemlere göre ek ödemeler yapılır. Bunun sonucunda ise her bir ebe hemşireden aylık 5-8 bin lira, hekimden ise 10-15 bin lira ücret kesiliyor. Bu bizim iş barışımızı da bozmaya yöneliktir. Halkın sağlığı, sağlık çalışanın maaşıyla tehdit edilemez. Bir eylem süreci de var. İş bırakma da olabilir” dedi.
‘Parayı geçtim’
Aile Sağlığı Yönetmeliği ile yaşadıkları sorunları anlatan İzmir Aile Hekimleri Derneği (İZAHED) Başkanı Dr. Muhteber Çolak, bu yönetmeliğin ‘bir maaş tehdidi yönetmeliği’ olduğunun altını çizerek “Enflasyon artıyor aile hekiminin ücreti düşüyor” diyerek yorumladı. Dr. Çolak, “Hemşirelere HYP getirdiler, bu uygulamayı yapmazsa kat sayı 0,97 oluyor. Zaten aşı, gebelik ve her şey için performans varken bir de üzerine bu uygulamayı ekliyor. Parayı geçtim psikolojik olarak da büyük bir stresin altındayız” şeklinde konuşarak eylem konusunda ise takvimin belirleneceği ve ilerleyen günlerde tepkiler alanlarda vereceklerini ifade etti.
