İzmir’de Karen Enerji Şirketi tarafından yapılmak istenen Jeotermal Enerji Santrali (JES) ve Rüzgar Enerji Santrali (RES) projeleri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından iptal edildi. Bakanlıktan yapılan açıklamada, “İzmir ili Cumaovası (Menderes), Seferihisar ilçesi Orhanlı Mahallesi mevki sınırları içerisinde, Karen Kahramanmaraş Elektrik Üretim A.Ş. tarafından yapılması planlanan KAREN JES (20 MWe) ve Yardımcı Kaynak (RES) Tesisleri projesi iptal edilmiştir.” ifadeleri kullanıldı.
Bölge halkı ayağa kalkmıştı
Bölgede hayata geçirilmesi planlanan JES projesinde jeotermal sondaj kuyuları ile yardımcı kaynak olarak Rüzgar Enerji Santrali (RES) ve Güneş Enerji Santrali (GES) de bulunuyor Yarımada’ya özgü ‘erkence’ türü zeytinliklerden oluşan, organik tarım ve küçükbaş hayvancılık gibi üretim faaliyetlerin kesintisiz sürdüğü bölgede yapılmak istenen JES projesi, yöre halkı tarafından protesto edilmişti.
Projeye ilişkin düzenlenen halkın katılım toplantısının yapılacağı alanda tepkilerini dile getiren köylüler, projenin iptal edilmesi çağrısında bulunulmuştu. Protestoya dönemin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Seferihisar Belediye Başkanı İsmail Yetişkin de katılmıştı.
Kurumlardan görüş gelmemiş
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikli Bakanlığı tarafından iptal gerekçesini firmanın ruhsatının iptal edilmesi olarak gösterdi. Raporda 2021 yılında başlatılan fakat ilgili kurumların görüşlerinin eksik olması nedeniyle olumlu sonucun verilmediği kaydedildi.
Ruhsat problemi ortaya çıkmış
Raporda, İzmir Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı, projeye temel teşkil eden İ.R.2150 numaralı jeotermal işletme ruhsatının iptal edildiğini bildirildi. Mevzuata göre jeotermal işletme ruhsatı olmadan ÇED süreci yürütülemediği için projenin yasal dayanağı kalmadığı kaydedildi.
Projenin iptal edilmesiyle ilgili gerekçe şu şekilde ifade edildi:
İlgi (b) yazımıza cevaben İzmir Valiliği (Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü) ilgi (ç)'de kayıtlı yazı eki ilgi (c) kayıtlı İzmir Valiliği (Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı) kurum görüşünde "686 sayılı Kanuna bağlı Uygulama Yönetmeliğinin Mülkiyet ve ruhsat konulu 5. maddesi –(1) "Jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sular devletin hüküm ve tasarrufu altında olup bulundukları Bu belge, güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. Arzın mülkiyetine tabi değildir. Kaynağa ilişkin herhangi bir faaliyetin yapılabilmesi için Kanuna göre ruhsat alınması zorunludur." hükmü ile aynı Yönetmeliğin işletme ruhsatı konulu 9. maddesinde (3) "İşletme ruhsatı alındıktan sonra, ruhsat sahibince Çevresel Etki Değerlendirmesi olumlu kararı veya Çevresel Etki Değerlendirilmesi Gerekli Değildir karar belgesi alınarak, ruhsat alanı ve faaliyete ilişkin diğer meri mevzuattan kaynaklanan gerekli izinlerin alınması için ilgili bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları nezdinde en geç üç ay içinde girişimde bulunulması zorunludur. Çevresel Etki Değerlendirmesi işlemleri tamamlanmadan ve gerekli izinler alınmadan işletme faaliyetlerine başlanmaz. Gerekli olan işlem ve izinler için; İdare, ilgili bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşlarının yapacağı
mahallindeki tetkiklere yönelik maddi yükümlülükler ruhsat sahibi tarafından karşılanır. Gerekli izinlerin (Değişik ibare: RG-24/9/2013-28775) 3 yılda alınamaması durumunda ruhsat iptal edilerek teminatı iade edilir." hükmü bulunmaktadır. Buna göre, jeotermal kaynak işletme ruhsatı olmadan ruhsat sahibince jeotermal kaynağa dayalı herhangi bir faaliyette bulunulamayacağı gibi ÇED sürecini de başlatamayacağı mevzuatta belirtilmektedir. Mevcut durumda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına ve Karen Kahramanmaraş Elektrik Üretim A.Ş.' ne İ.R.2150 nolu işletme ruhsatının iptali işlemi bildirilmiş olduğundan söz konusu ruhsata dayalı herhangi bir işlem tesis edilmemesi gerektiği" ifadeleri yer almaktadır” denildi.
