İzmir’in tarihi ticaret güzergahlarından biri olan Anafartalar Caddesi üzerinde yer alan 300 yıllık Kıllıoğlu Hamamı’nın yapım tarihi kesin olarak bilinmese de Konak Belediyesi’ne ait kaynaklarda Kıllıoğlu lakabıyla tanınan el-Hac İbrahim bin Mahmud tarafından yaptırıldığı yer alıyor.
Geleneksel Osmanlı hamamlarında olduğu gibi soyunmalık, ılıklık, sıcaklık, külhan ve odunluk bölümlerinden oluşan yapının günümüze yalnızca sıcaklık bölümü sağlam olarak ulaşabilmiştir.
Sivri kemerli tromp geçişlerle taşınan bir kubbe ile örtülü olan Kıllıoğlu Hamamı’nda kubbenin merkezindeki yıldız formlu aydınlatma açıklığı ve etrafındaki altıgen ışıklıklar, yapıya estetik bir nitelik kazandırmaktadır.
Osmanlı dönemini yansıtıyor
Moloz taş ve tuğla kullanılarak inşa edilen tarihi hamamın kuzey-güney doğrultusunda uzanan dikdörtgen planı, Osmanlı dönemi halk hamamlarının karakteristik özelliklerini yansıtmaktadır.
1965 yılına kadar özgün işleviyle kullanılan ve bu tarihten sonra uzun yıllar boyunca kömür deposu ve manav gibi farklı işlevlerle değerlendirilen bu yapı büyük ölçüde tahrip olmuştur.
Yapının mülkiyeti T.C. Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne ait olmakla birlikte 27 Temmuz 2006 tarihinde tescillenerek koruma altına alınmıştır.
Konak Belediyesi ile Vakıflar Genel Müdürlüğü arasında imzalanan protokol kapsamında; restorasyon karşılığında 29 yıllığına kiralanan yapının korunması ve yeniden işlevlendirilmesi amacıyla 2018 yılında İzmir Müze Müdürlüğü denetiminde arkeolojik kazılar gerçekleştirilmiştir.
Elde edilen veriler doğrultusunda hazırlanan rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri, 2020 yılında uygulamaya geçirilmiştir.
Özgün dokuya sadık kalınmış
Yapıya ait kaybolmuş bölümlerin izleri tespit edilmiş ve müdahaleler özgün dokuya sadık kalınarak yapılmıştır.
Konak Belediyesi tarafından, özgün mimari özellikleri korunarak restore edilen Kıllıoğlu Hacı İbrahim Vakfı Hamamı, yalnızca bir kültürel etkinlik mekânı değil; aynı zamanda kendi tarihini anlatan bir sergi öğesi olarak da yeniden işlevlendirilmiştir.
Günümüzdeki durumu
Basmane’de, 18. yüzyıldan bugüne uzanan tarihi tüm heybetiyle ortaya çıkarılan Kıllıoğlu Hamamı, 2025 yılının kasım ayı itibarıyla ev sahipliği yaptığı ‘Boşluk – Aralık – Mesafe’ karma sergisiyle kapılarını yeniden açmıştır.
