Gizem TABAN/İZ GAZETE- Türkiye’de enflasyonun her geçen gün yükselişe geçmesi yaşamın tüm alanlarına etki ettiği gibi kira artışlarında da baş gösterdi. Hükümetin konut ve okul kantinleri ile ilgili yüzde 25 zam sınırlaması, kiracılara bir nebze de olsun nefes aldırırken esnaflar unutuldu. İşyeri maliyetleri kritik derecede artan esnaf kira zamlarıyla başa çıkamaz hale geldi. İzmir’de yeme-içme ve eğlence sektörünün yoğunluklu olduğu Alsancak semtinde kira fiyatları ciddi oranda yükselişe geçerken Tarihi çarşı Kemeraltı’nda da devlete ait kurumların esnafa yaptığı zamlar isyan ettirdi. Esnaf temsilcileri, işyeri kiralarında devletin acilen bir düzenleme yapması konusunda çağrıda bulundu.
‘ANAHTAR DAYANIŞMA’
Alsancak’taki mekân kiralarını 30 bin liradan başlayarak 200 bin liraya kadar çıktığını belirten İzmir Gastronomi Yeme İçme Eğlence Yerleri Derneği Başkanı Hami Torcu, kira artış bedellerinin ise yüzde 70 ile 90 oranlarında olduğunu söyledi. Kira artış bedelleri ile ilgili acilen yasal bir düzenleme yapılması gerektiğini vurgulayan Torcu, “Bu noktada ortak bir çözüm üretilmeli… Çünkü kiracı da gayrimenkul sahibi de kendine göre haklı… İki taraf da mağdur edilmemeli. Konut kira artış oranlarında getirilen sınırlama sonrasında ev sahipleri ile kiracılar karşı karşıya geldi ve bu düzenleme farklı sorunlara yol açtı. İşyerleri için bir uzlaşı yöntemi belirlenmeli… Örneğin yüzde 60’lık bir zam oranını değerlendirelim, şöyle bir çözüm üretilebilir; bu oranın yüzde 20’sini esnaf karşılasın, gayrimenkul sahibi yüzde diğer yüzde 20’den feragat etsin, kalan yüzde 20 konusunda da devlet elini taşın altına koysun ve yüzde 20’lik kısmı gayrimenkul sahibinin vergisinden düşsün. Böylelikle kiracı da gayrimenkul sahibi de zora girmemiş olur. Yoksa bu enflasyonist ortamda iki taraf da zarar görmeye devam edecek. Bu konuda tüm esnaf ve ilgili meslek kuruluşları olarak hep beraber sesimizi duyurmamız lazım. Çözümün anahtarı dayanışma olmalı; devlet, kiracı ve gayrimenkul sahibi ortak bir noktada buluşarak bu sorunu çözebilir” diye konuştu.
‘ZAM İNDİRİMİ HAYATİ’
Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin ise, Kemeraltı’nda mülkiyeti devlet kurumlarına ait olan dükkânlarda yapılan kira zamlarının yüzde 120’lere ulaştığına dikkat çekerek, esnafın tükenme aşamasına geldiğini ifade etti. Hem özel hem de devlet mülkiyetindeki dükkânlarda kira artışlarıyla ilgili düzenleme yapılmasının elzem olduğunu dile getiren Girgin, “Devlete ait kurumların yaptığı zam, yüzde 77 ile yüzde 120 arasında seyrediyor. Özellikle devlet kurumlarına ait işyerlerinde zam oranlarında yüzde 50 indirim yapması lazım. Devletin bu yetkisi var, biz bunu bekliyoruz. Özel mülklerde maalesef zam oranlarını ikili ilişkilerin inisiyatifine kaldı. Buralarda da yüzde 50’ye varan kira artışının olması gerektiğinin biz de farkındayız. Bu kiralardan geçinen mal sahipleri de var. Ancak burada devlet şöyle bir şey yapabilir; kişinin kira geliri getiren mülk sayısına göre bir düzenleme yapabilir. Bir kişiye bir mülkten kira geliyorsa, diğer kişiye 10 yerden kira geliri geliyorsa burada standart bir oran adil olmayabilir. O yüzden bu tespite göre bir düzenleme yapılabilir. Tabi ki bu öneriler geliştirilebilir. Devlet bu konu üzerine mutlaka çalışmalı, bir sınırlama olmalı… Çünkü esnafın hayatta kalması, devletin sahip çıkmasıyla doğru orantılı” açıklamalarında bulundu.
