Pandeminin ardından Türkiye hem lojistik hem de üretim maliyetleri açısından birçok üreticinin gözlerini üzerine diktiği bir ülke haline geldi. Teknoloji sektöründe de özellikle akıllı telefon üretimi açısından Türkiye'de önemli adımlar atılmaya devam ediyor. 2020 yılında hayata geçirilen 'İthalatta Gözetim Uygulaması Tebliğ'i de birçok markanın burada üretim yapma kararı almasına teşvik olmuştu. 28 Şubat'ta yayımlanarak 30 gün sonrasında yürürlüğe gireceği belirtilen yeni vergi gözetim miktarı mart ayı sonu itibariyle hayata geçiriliyor. Bu kapsamda ithal telefonlarda vergi gözetim miktarı adet başına 200 dolardan 350 dolara yükseltildi.
Telefonlara 350 dolar zam geliyor iddiası
Bu durum telefonlara zam geleceği iddialarına yol açtı. Ancak uygulama direkt olarak telefonların üzerine eklenen bir rakamı ortaya çıkarmıyor. Gözetim uygulaması ithalat esnasında ithal edilecek eşyanın kıymet bedeli, o eşyaya ilişkin idare tarafından belirlenen birim fiyatın altında kaldığı zaman devreye giriyor. Yani eskiden 200 dolar olan gözetim uygulaması alt limiti 350 dolara yükseltilerek, bu fiyat altındaki ürünlerin ithalatında ek bir vergi yükü getirebilecek. Bu sebeple, bu fiyatın altındaki ürünlerin ithalatını yapan firmalar denetim belgesi alarak ürünlerinin gerçek fiyatlarını ve kalitesini onaylatmak zorunda kalacaklar. Aksi taktirde 200 dolar seviyesindeki ürünler dahi 350 dolar seviyesinden vergilendirilecek.
Kdv yükü tüketicide değil ithalatçıda
Bu uygulamanın hayata geçmesi telefonlara direkt olarak zam geleceği anlamına gelmiyor. İthalatçı firmalar üzerindeki KDV yükünü tüketiciye yansıtılması firmalara kalmış bir durum. Ancak gelinen noktada bu fiyat bandında ürünleri olan birçok firma Türkiye'de telefon üretimi yapıyor. Türkiye'de üretim yapan telefon markaları bu ek KDV'den etkilenmeyecek.
Amaç yerli üreticiyi korumak
Bakanlık'ın belirttiği tanıma göre 'Gözetim Uygulaması', bir eşyanın ithalatı esnasında, yerli üreticilerin zarar görmesini engellemek ve ithalat işleminden kaynaklanacak vergi kayıplarının önlenmesi amacıyla, eşyanın ithalatında üzerinden vergi hesaplanacak kıymet ile ilgili, adet başına asgari bir fiyat belirlenmesi uygulamasıdır. Diğer bir deyişle, bir malın ithalatının yerli üreticiler üzerinde zarar oluşturabilme potansiyelinin olup olmadığının tespit edilerek gerekli tedbirlerin alınması uygulaması olarak belirtiliyor.
Samsung, Xiaomi, Oppo, TCL, Vivo, Tecnomobile, Reader, Casper, General Mobile gibi bu kapsama girebilecek birçok modeli olan üreticiler ise Türkiye'de üretim yaptıkları için bu kapsamın dışında kalacak ürünleri oluyor. Burada üretmedikleri ürünlerini ithal edecekler için matrah yükselmiş oluyor.
İthalat mevzuatı kapsamında, belirli ürünlerin ithalatında İthal Lisansı, İthalat İzni, Gözetim Belgesi gibi belgeler aranıyor. Söz konusu belgeler için başvurular ilgili mevzuatlarda belirtilen şekilde İthalat Genel Müdürlüğüne yapılıyor.
