Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM), 2025 yılının ilk altı ayında çıkan haberleri özel bir yazılım yardımıyla taradı ve kontrol ederek kategorilere ayırdı. Haber sitelerinde yayımlanan haberlerle sınırlı tutulan araştırmada, en az 477 bin 952 hayvanın yaşam hakkının ihlal edildiği belirlendi. Bunun yanı sıra en az 194 kovan arı ve 94 ton 660 kilogram deniz canlısının da yaşam hakkının elinden alındığı kaydedildi. En az 318 hayvanın işkence ve acı verici muameleye maruz kaldığının ortaya konduğu raporda işkence, araçla ezme, zehirleme, dövüş, yasadışı avcılık gibi kategorilerle hayvanların pek çok farklı yolla öldürüldüğü veya acıya maruz bırakıldığına dikkat çekildi.
Yasa dışı hayvan ticareti ve avcılık
HAKİM, yasal yolla yapılan avcılığın ve ticaretin de hayvan hakkı ihlali olduğunun altını çizdi. Nesli tehlike altında olan yaban keçisi, kınalı keklik, sincap ve ördek gibi en az 4 bin 625 hayvan ve 114 ton 688 kilogram deniz canlısının yasa dışı yollarla avlandığı saptandı. Araştırmada maymun, yılan, sakallı ejder, tarantula, köpek ve buzağı gibi pek çok türden en az 5 bin 852 hayvanın yasaya aykırı şekilde ticaretinin yapıldığı da belirlendi.
13 hayvan cinsel şiddete maruz kaldı!
Kaza yoluyla en az 220, araçla ezme sonucu en az 10 ve ateşli silahla vurma nedeniyle en az 42 hayvanın hakkının ihlal edildiği kaydedildi. En az 237 hayvanın ve 56 kovan arının da zehirlendiği tespit edildi. Belli bir alana kapatılan hayvanların hastalık kapması, sel, yangın, çökme veya kaza gibi olaylarda acı çekmesi veya hayatını kaybetmesinin derlendiği kategoride en az 362 bin 617 hayvan, 229 kovan arı ve 1 ton balık yer aldı. Bu yılın ilk 6 ayında medyaya yansıyan haberlerde hepsi köpek olmak üzere en az 13 hayvanın cinsel şiddete maruz kaldığı belirlendi.
Belediye festivallerinde hayvan dövüşü!
Bazı hayvan hakkı ihlallerinin dönemsel olarak arttığına dikkat çekilen raporda; balık, köpekbalığı, yunus ve caretta caretta ölümlerindeki göze çarpan artışın, iklim krizi ve deniz kirliliği ile trafiği bakımından denetimsizliğin artmasından kaynaklandığı belirtildi. Ayrıca ekonomik krizin da etkisiyle bahis gibi suçların işlenme oranı ve hayvan dövüşü haberlerinin de arttığı görüldü. En az 3 bin 938 hayvanın dövüştürüldüğünü ortaya koyan raporda, bunların yasa dışı bahislerin yapıldığı ortamlarda ve belediyelerin düzenlediği festivallerde gerçekleştiği belirtildi.
Katliam Yasası’nın etkisi
Hayvanları Koruma Kanunu’nda 2024’te yapılan ve “Katliam Yasası” olarak bilinen değişikliğin etkilerinin de değerlendirildiği raporda, belediyelerin, sokak hayvanlarını toplandığı vakaların haber değeri görmediği, bunda yasa değişikliğinin etkisi olduğunun düşünüldüğü ifade edildi. Belediyelere ait alanlarda, barınaklarda ve çöplüklerde pek çok köpeğin cesedinin bulunduğu, hayvanların ormana atılarak aç ve susuz bırakıldığı kayıtlara geçti. Raporda en az 100 bin 302 hayvanın hakkının, barınağı sel basması, barajda su tutulması sebebiyle nehirdeki balıkların ölmesi gibi nedenlerle ihlal edildiği belirlendi.
