Türk sinema ve tiyatrosunun efsane ismi Adile Naşit’in hayatı, kendi ismini taşıyan Çağan Irmak filmiyle gündemde. Komedi ağırlıklı filmografisi boyunca Naşit milyonların gönlünde taht kuran ve halen gündelik ezberlerin konusu olan pek çok unutulmaz yapımda rol aldı. Naşit’in benzer gibi görünen rollerinin ayırt edici yanlarını ve sinema yolculuğunun en ayrıksı mihenk taşlarını bu liste vesilesiyle bir kez daha hatırlıyoruz.
1. Milyarder (1987)
Mesudiye’de istasyon şefi olarak görev yapan Mesut (Şener Şen) yılbaşı piyangosunda büyük ikramiye kazanır. Ölümlere bile sebep olan piyango gecesinden sonra Mesut’un hayatı hiç bir zaman eskisi gibi olmayacaktır.
Her büyük oyuncu gibi Adile Naşit de rolünün süresinden bağımsız bir etkiye sahiptir. Kartal Tibet’in yönettiği Milyarder, onun oyunculuk gücünü en etkileyici ve tartışılmaz biçimde ortaya koyan filmlerden biridir. Kızının ölümünden sonra hastalanan ve yatağa bağımlı şeklide yaşamaya mecbur kalan Boncuk Sultan’a hayat veren Naşit, karakterinin kırılganlığını ve dönüşsüz yıkımını bir iki dakika içinde seyirciye güçlü biçimde geçirmeyi başarır.
2. Namuslu (1984)
Ali Rıza Bey, kendi halinde dürüst ve namuslu bir mutemettir. Bu nedenle çevresinde hor görülmektedir. Birgün, işyerine ait yüklü miktarda bir parayı çaldırır. Ancak, ne yaparsa yapsın, parayı çaldırdığına kimseyi inandıramaz. Parayı Ali Rıza Bey’in çaldığına inanan herkes, onun etrafında pervane olmaya başlar.
Listemizin ikinci sırasında Adile Naşit’in alışılmadık performanslarından bir var. Ertem Eğilmez’in yönettiği Namuslu’da Mutemet Ali Rıza’nın eşinin annesini canlandıran Naşit, nobran, çıkarcı, ve huysuz karakterini, en az kendisiyle özdeşleşmiş anaç rolleri kadar sahici ve gerçek bir oyunla perdeye taşır. Naşit’in filmin final periyodunda gösterdiği ikitelli performansı ise görülmeye değer.
3. Ne Olacak Şimdi (1979)
Tipik bir Anadolu erkeği olan Orhan ile son derece modern ve zengin Özden avukattırlar. Orhan’ın çocukluk arkadaşı, kendisini aldatan kocasından boşanmak için Orhan’a başvurur ve olaylar gelişir.
Atıf Yılmaz’ın aile komedisinde Orhan’ın annesini canlandıran Naşit, kısa ama etkili performansı boyunca oğluna hayatı dar eder. Modern ve liberal gelininin karşısında aldığı eli sopalı pozisyon ve çatık kaşlı görüntüsü, tüm filmografisinin anti tezi gibidir.
4. Neşeli Günler (1978)
Turşuculukla geçinen mutlu bir aile bir gün anne ve babanın arasında çıkan turşunun nasıl yapıldığı ile ilgili kavga sonucu ayrılırlar ve çocukları üçer üçer paylaşırlar. Uzun süre birbirleriyle görüşmezler ama yıllar sonra çocuklar büyür ve tesadüfen karşılaşırlar.
Milyonlarca seveni onu bir tek filmle hatırlasa çoğunluğun tercihi Orhan Aksoy’un yönettiği Neşeli Günler olurdu. Naşit, bu filmde canlandırdığı Saadet Hanım’ı; geleneksel ‘anaç’ karaktere yüksek zeka, ayakları üzerinde durmaktan çekinmeyen bir başına buyrukluk ve zaptedilmesi mümkün olmayan bir öfke ekleyerek yaratmıştır.
5. Aile Şerefi (1976)
Rıza at arabası ile maden suyu satarak para kazanmakta, karısı Adile ve beş çocuğu ile beraber kıt kanaat geçinmektedir. Yeni evlenen kızları Ayşe ve damatlarının da yanlarına katılmasıyla yaşam sıkıntısına düşerler.
Orhan Aksoy’un, alışıldık Arzu Film kalıplarının bir parça dışına çıkan bu hüzünlü dramasında Adile Naşit yine ailenin fedakar annesine can verir. Duygudan duyguya tereddütsüz geçişleri ile öykünün ilerleyişine paralel olarak ağırlaşan atmosferin karaktere yansıyışını kusursuz biçimde perdeye taşıyan Naşit’in ağlayarak, “Kocama neden vuruyorsunuz” diye soruşu, tüm filmografisinin belki de en can acıtıcı anıdır.
6. Delisin (1975)
Yunus Bey evlerinde hizmetçilik yapan genç kızla evlenince kardeşleri tarafından dışlanır. Yunus ölmeden önce mirasını, İstanbulda doğup büyüyen oğlu Ferit’e bırakır.
Ergin Orbey’in kamera arkasında olduğu film, adını 70’lerin pop şarkılarından alan bir dizi yapımla benzer bir aksa sahip olmasına rağmen, öyküde ve teknikte denediği yenilikler ve eşsiz senaryosuyla sinemaseverlerin gözünde özel bir yer edindi. Naşit filmin - belki de her filminin - gizli yıldızıdır. Batıl inaçlarla kafayı bozmuş saf ve şefkatli Didar karakterine can veren efsane oyuncu, bitmeyen enerjisiyle filme ruhunu üfler. Ayşen Gruda’yla karşılıklı döktürdükleri sahnelerle hafızalara kazınan film, “Rahmet onları ıslatacak değil ya a benim cahil kızım” repliğiyle de unutulmazlar arasında...
7. İşte Hayat (1975)
Ayşe oyuncu olmak isteyen fakir bir kızdır. Annesi Makbule ile bir plan yapıp televizyoncu Uğur Dündar’ı kaçırmaya karar verir. Amaçları Uğur’un Ayşe’yi bir filmde oynatmasıdır.
Uğur Dündar’ı beyazperdeye taşıyan Atıf Yılmaz filminde Naşit’i yine filmografisinin alışılmadık performanslarından birinde izleriz. Naşit filmde, bencil, paradan başka birşey düşünmeyen ve bu uğurda kızını bile manipüle edebilen açıkça ‘fena’ bir karaktere can verir. Eşinden habersiz kızını ünlü etmeye çalışır. Bu amaçla sahte bir kaza planlar ve ünlü TV starı Uğur Dündar’a şantaj yapar. Kötülüğüne dahi kahkaha attırır belki ama aslında Makbule hayatınızda varlığını isteyeceğiniz bir karakter değildir.
