UNESCO Dünya Miras Listesi'ndeki Efes Antik Kenti'nde 180 otobüs kapasiteli otopark ile 61 dükkandan oluşan bir karşılama merkezinin inşası tepkilere yol açtı.
Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP), söz konusu inşaatın İzmir Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun izniyle ve Kurul kararına uygun olarak yapılıp yapılmadığının denetlenmesi için başvuruda bulundu.
EGEÇEP'TEN DİLEKÇE
EGEÇEP tarafından yapılan açıklamada, İzmir’in Selçuk ilçesinde bulunan Efes Ören Yeri girişinde başlayan inşaat için dekarlarca alanın bitki örtüsü tamamen yok edildiği, paravanla gizlenen alana tonlarca hafriyat döküldüğü, kültürel peyzajın ve 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olan bölgenin korunması bakımından geri dönüşü̈ olmayan bir tehlike yaratıldığına dikkat çekildi.
EGEÇEP, alana yapılan müdahalenin, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile, Arkeolojik ve Doğal Sit Koruma kararlarına, arkeoloji biliminin ilkelerine ve özellikle Dünya Miras Listesine başvuru dosyasında belirtilen ilke ve taahhütlere aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle Kültür Varlıkları Koruma Kuruluna dilekçe verdi.
“BÖLGE 1. DERECE ARKEOLOJİK SİT ALANIDIR”
EGEÇEP’in açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
“Bu bölge Efes Ören Yerinin mevcut yerinde, yaklaşık 3000 yıl önce var olduğu bilinen Koressos Yerleşiminin ve limanın konumlandığı yerdir. Alan, Büyük İskender sonrası Efes’i kuran Lisimakhos isimli generalin yaptırdığı sur duvarlarına ve adını önceki yerleşimden alan Koressos kapısına komşudur.
Avusturya Efes Kazıları Ekibinden Viyana Teknik Üniversitesi jeofizik uzmanı tarafından 2013 yılında alanda yapılan jeofizik – jeoradar araştırmalarında bir kilise kalıntısı ve küçük bir tapınak yapısı tespit edilmiştir. Selçuk’ta 2013 yılında yapılan bir toplantıda bu bilgi, doğrudan araştırmacı tarafından açıklanmıştır.
Alanın yaklaşık 100 m kadar batısında Artemis Tapınağı’ndan Efes Koressos kapısına uzanan Kutsal Yol ve çevresinde değişik türlerde mezar yapıları mevcuttur. Ayrıca Efes Müzesi’nde sergilenmekte olan Gladyatör Mezarları da burada tespit edilmiştir. Bunlarla birlikte başka tarihi kalıntıların bulunması da kuvvetle muhtemeldir. Zira yukarıda değinildiği gibi bölge 1. Derece Arkeolojik Sit Alanıdır.
Ayrıca Efes Alan Yönetimi Planında, Efes Karşılama Merkezi’nin Efes Havaalanı yakınında yapılması öngörülmüştür.
“PROJE’NİN, ‘GELECEĞE MİRAS SONSUZ EFES’ ADINI TAŞIMASI BİR İRONİDİR”
Alana yapılan müdahale, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile, Arkeolojik ve Doğal Sit Koruma kararlarına, arkeoloji biliminin ilkelerine ve özellikle Dünya Miras Listesine başvuru dosyasında belirtilen ilke ve taahhütlere aykırılık teşkil ederken, 2015 yılında UNESCO Dünya Miras Listesine giren Efes Antik Kenti’nin gözümüzün önünde hızla tahrip olmasına sebep olurken, Proje’nin, “Geleceğe Miras Sonsuz Efes” adını taşıması da ayrı bir ironidir.
Tüm bu sebeplerle İzmir ili Selçuk ilçesi Efes Antik Kenti Karşılama Merkezi ile ilgili Kurul izninin olup olmadığı, izin verilmişse yapılan inşaat faaliyetinin Kurul kararına uygun yapılıp yapılmadığının denetimi konularında başvuru zorunluluğu doğmuştur.”
