Kıbrıs’ta 20 Temmuz 1974’te başlayan ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Barış Harekâtı’nın üzerinden 51 yıl geçti. Dönemin tanıkları, yaşadıkları o zorlu günleri anlattı. Harekâtın parolası, “Ayşe tatile çıksın” olarak tarihe geçti.
Ecevit harekâtı duyurdu: “Barış için gidiyoruz”
Dönemin Başbakanı Bülent Ecevit, sabah saat 06.20’de yaptığı açıklamada, harekâtın barış amacıyla gerçekleştirildiğini ifade etti. Türkiye, garantörlük hakkını kullanarak adaya müdahale etti.
Dışişleri Bakanı Turan Güneş’in kızı Ayşe Ayata’dan esinlenilerek belirlenen parola “Ayşe tatile çıksın” oldu. Türk askeri, Girne’ye hem havadan hem denizden çıkarma yaptı. Üç gün içinde Girne ve Lefkoşa’nın büyük kısmı kontrol altına alındı.
Derviş Eroğlu: “Hastaneye yaralılar taşınıyordu”
KKTC’nin üçüncü Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, harekât günü sabah saatlerinde Rauf Denktaş’ın radyo anonsunu duyduktan sonra görev yaptığı Mağusa Hastanesi’ne koştuğunu aktardı.
“Rumlar katliama başladı. Hastaneye yaralılar, şehitler taşınıyordu. Bir yandan ameliyat yapıyor, bir yandan ailelere acı haber veriyordum. Türk uçaklarının sesi bize moral veriyordu. İkinci harekât ile Mağusa da kurtarıldı.”
Resmiye Canaltay: “Zindanlarda saklandık, su yoktu”
Resmiye Eroğlu Canaltay, harekât sırasında henüz 13 yaşındaydı. Gazimağusa Milletvekili Canaltay, o günleri şöyle anlattı: “Anne babalar çocuklarına en güzel kıyafetleri giydirip ellerine Türk bayrağı verdi. Ama babam bizi saklanmamız için geri çevirdi. Mağusa Kalesi'nin altındaki zindanlara sığındık. Su ve yiyecek neredeyse yoktu. Bombalar sürekli üzerimizden geçiyordu. Babam hastanede görev yaparken orası da bombalandı. Türk askerinin gelişiyle büyük bir sevinç yaşadık.”
İkinci harekât 14 Ağustos’ta başladı
İlk harekât sonrası ilan edilen ateşkese rağmen Rum saldırıları sürdü. Muratağa, Atlılar ve Sandallar köylerinde Türk sivillere yönelik katliamlar yaşandı. Bunun üzerine 14 Ağustos 1974’te ikinci harekât başlatıldı. Türkiye, Mağusa ve Lefke’yi de kontrol altına alarak adanın yüzde 38’ine hâkim oldu. Bugünkü KKTC sınırları bu harekâtla oluştu.
Ersin Tatar: “Toplu mezarlara koyacaklardı”
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, harekâtın 51. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, Rumların amacının Türkleri adadan tamamen silmek olduğunu söyledi: “BM ve İngiltere saldırılara sessiz kaldı. Türkiye müdahale etmeseydi hepimizi toplu mezarlara gömeceklerdi. Harekât, varoluşumuzun teminatıdır.”
