29 Avrupa ülkesi tarafından uygulanacak olan sistem 6 ay boyunca kademeli olarak hayata geçirilecek. Sistem ile sınır kontrollerinin hızlanması, kimlik sahteciliğinin engellenmesi ve güvenliğin artırılması amaçlanıyor. Bu süre zarfında her üye ülke, yeni dijital sistemin hangi sınır kapılarında ve ne zaman kullanılmaya başlanacağına kendisi belirleyecek. Böylece hem sınır güvenlik sağlanacak hem de yolcuların yeni düzene uyum sağlaması hedefleniyor.
Pasaport damgalama dönemi sona erecek
Geçiş dönemi tamamlandığında pasaport damgalama dönemi sona erecek ve tüm sınır noktalarında işlemler tamamen elektronik ortamda yürütülecek.
“Terör ve organize suçla mücadele edilmesi amaçlanıyor”
İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Avrupa Birliği'nin (AB) Elektronik Giriş-Çıkış Sistemi'ni (EES) yarın (12 Ekim) itibarıyla uygulamaya başlayacağını belirtti. Zeytinoğlu açıklamasında şu ifadeleri kullandı: "Bu şekilde sınır kontrollerinin hızlanması, vize süresini aşan kişilerin tespiti, kimlik sahteciliğinin engellenmesi ve güvenliğin artırılmasıyla terör ve organize suçla mücadele edilmesi amaçlanıyor."
26 Avrupa ülkesi tarafından 6 ay kademeli uygulanacak
Zeytinoğlu, yaptığı yazılı açıklamada, AB'de uygulanacak EES'ye ilişkin değerlendirmede bulundu.
EES'nin 12 Ekim itibarıyla 29 Avrupa ülkesi tarafından 6 ay boyunca kademeli olarak uygulanmaya başlayacağını ve 10 Nisan 2026'da tümüyle operasyonel olacağını bildiren Zeytinoğlu, "EES kapsamındaki 29 ülkeye seyahat eden bir AB dışı ülke vatandaşıysanız seyahat belgesine ilişkin verileriniz, biletiniz, giriş-çıkış tarihleriniz ile biyometrik verileriniz sisteme elektronik olarak kaydedilecek. Kısa süreli vizeyle de girseniz, vize serbestisi olan bir ülkenin vatandaşı da olsanız sisteme tabi olacaksınız." bilgisini paylaştı.
Süreç tamamen elektronik olacak
Zeytinoğlu, başlangıçta sınır geçişlerinde pasaport damgalamaya devam edilse de sistemin tümüyle uygulanmasıyla sürecin tamamen elektronik olacağına belirterek, "Eğer kısa süreli Schengen vizesiyle giriyorsanız o zaman sadece yüz imajınız sistemde depolanacak çünkü zaten vize başvurusunda parmak iziniz alınmış olacak. Eğer vizesiz seyahat ediyorsanız, yani vize serbestisi olan bir ülkenin vatandaşıysanız o zaman dört parmak iziniz ve yüz imgeniz saklanacak. 12 yaş altı çocukların parmak izleri alınmıyor" şeklinde konuştu.
"Son kararı yine pasaport görevlisi verecek"
İKV Başkanı Zeytinoğlu, sistemin tamamen otomatik olup olmayacağına ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
"Bu, ülkelerdeki sınır geçiş noktalarındaki duruma bağlı. EES'yi kullanan 29 ülke süreci daha fazla otomasyona geçirmeyi tercih edebilir. Sınır geçişinde özellikle havaalanlarında self-servis sistemi bulunabilir. Bu sistemde giriş yaparken kendinizi biyometrik pasaportla kaydedebilir, bilgilerinizin EES'de kayıtlı olup olmadığını kontrol edebilir ve daha sonra pasaport görevlisi tarafından teyit edilmek üzere bilgilerinizi yükleyebilirsiniz.
Self servis sistemi kullandıktan sonra pasaport kontrol bölgesindeki görevli, sistem üzerinden girdiğiniz bilgileri görebilecek ve ek sorular sorabilecek. Sizin girişinize ilişkin son kararı yine pasaport görevlisi verecek. Yani sınır kontrollerindeki kuyruklar hemen ortadan kalkmayacak ancak sistemin daha da otomatik hale gelmesiyle giderek azalması bekleniyor. Self servis noktalarını kullanabilmeniz için biyometrik pasaporta sahip olmanız gerekiyor."
