Eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, cezaevinden yaptığı açıklamada Türkiye’de konut sorununa dikkat çekerek, barınma hakkı için uygulanması gerektiğini savunduğu 16 maddelik çözüm önerisini açıkladı.
Tunç Soyer'den 16 maddelik öneri
Açıklamasında TOKİ ve ilgili kurumların yeniden yapılandırılması gerektiğini belirten Soyer, kentsel rantın kamuya kazandırılması ve müteahhit kârının ortadan kaldırılmasını önerdi. Belediyelere daha fazla yetki verilmesi gerektiğini ifade eden Soyer, şeffaflık ve denetim mekanizmalarının da güçlendirilmesini istedi. Tunç Soyer, sosyal medya hesabı üzerinden paylaştığı 16 maddelik öneriyi şu sözlerle aktardı:
"BÖLÜM 7: NE YAPMALI? NASIL YAPMALI?
1) Mevcut politikalar ve yasal düzenlemeler çerçevesinde, halkın büyük çoğunluğunun konuta erişimi imkansız hale geliyor. Öncelikle bu tablonun değişmesi gerekiyor. Alt ve orta sınıfların konut ihtiyacının karşılanması yanında ülkedeki konut stoğunun yenilenmesi ve dirençli kentler yaratılması için kentsel iyileştirme çalışmaları / kentsel dönüşüm çalışmalarının en büyük sorunlardan biri olduğu tespiti, toplumsal mutabakata dönüştürülmelidir.
2) TOKİ ve ilişkili kamu kurumları bu temel ihtiyaç çerçevesinde yeniden yapılandırılmalıdır.
3) Kentsel rantı kamuya kazandıracak, müteahhit karını ortadan kaldıracak, yerinde ve yerel dinamiklerle konut üretimini destekleyen programlara öncelik verilmelidir.
4) Kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanımında şeffaflığı arttıracak sistemler geliştirilmelidir.
5) Belediyelerin öncelikle dar gelirliler için uygulanabilecek konut edindirme ve destek politikalarının geliştirilmesi şarttır.
6) TOKİ’nin elindeki finansman ve kredi yetkileri, Hazine arazileri ile ilgili arsa ve arazi işlemleri, planlama ve imar yetkisi, vergi ve harç muafiyeti, konut üretimi yetkileri belediyelerle paylaşılmalıdır.
7) Bu yetkilerin kullanımına yönelik demokratik, katılımcı, adil, kamusal ve toplumsal denetlenebilirlik, hesap verebilirlik, ekolojik tasarımsal zenginlik için modeller üretilmelidir.
8) Konut kooperatifçiliğinin yeniden güçlü bir politik araç haline gelmesi sağlanmalıdır.
9) Kooperatifçilik ile ilgili olumsuz algıları ortadan kaldırılmaya, kooperatiflerin güvenirliğini ve etkinliğini arttırmaya yönelik mali, hukuki ve teknik destek ve denetim mekanizmaları oluşturulmalıdır.
10) Kooperatiflere vergi indirimi, hibe ve düşük faizli krediler sunulmalı, konut kredisi garantileri oluşturulmalı, uluslararası destek ve finansman çözümleriyle buluşturulmaları sağlanmalıdır.
11) Kooperatiflere yönelik vergi kolaylıkları ve mali teşvikler sunulmalıdır.
12) Kooperatifler için temel altyapı ihtiyaçları, sosyal donatı alanlarını kamu eliyle karşılayacak düzenlemeler yapılmalıdır.
13) Kooperatif kurma çabalarının özendirilmesi, kooperatifçiliği teşvik eden bir iklimin ülke geneline yayılması sağlanmalıdır.
14) Kooperatif merkez birliklerinin kooperatifler üzerindeki destek ve denetiminin arttırılmasını temin edecek düzenlemeler yapılmalıdır.
15) Ev sahipliğine yönelik konut üretimi kadar, belki ondan daha fazla ucuz kiralık konut üretiminin arttırılması da öncelenmelidir. Ev sahibi olmaya yetecek tasarrufu olmayanlar için geliştirilebilecek ucuz kiralık konut üretimi, toplumun barınma koşullarının iyileşmesine büyük katkı sağlayacaktır.
16) Tüm bu çabaların hayata geçirilmesi ve sürdürülebilmesinde Devlet ve hükümet kurumları, belediyeler, sivil toplum kuruluşları, meslek odaları, muhtarlıklar ve konut kooperatifleri arasında, karşılıklı sorumlulukların düzenlendiği, organik, canlı bağlar kurulmalıdır.
Dirençli bir kentin olmazsa olmazları
Temel insan haklarının mümkün olabilmesi için gereken “çatı” hakkı olan barınma hakkı yani sağlıklı ve güvenli konuta erişim ile “Dirençli bir kent” yaratmanın olmazsa olmaz koşullarını ortaya koymaya gayret ettim. Elbette eksikleri, kusurları vardır; ancak önemli olan, bu konunun Türkiye Cumhuriyeti’nin en öncelikli meselelerinden biri olduğunu idrak etmek ve bu konuda daha çok vakit kaybetmeden ivedilikle çözüme dair adımlar atma iradesini ortaya koymaktır.
CHP, 1935 yılında Parti Programına koyduğu “Partimiz kooperatifçiliği ana prensiplerinden sayar, kooperatiflerin kurulmasına ve çoğaltılmasına önem verir.” maddesinin gereğini yapacak ve hem tüm yurttaşlarımızın konut hakkını temin etmeyi hem de şehirlerde yaşayan insanlarımızın güven içinde yaşayacakları konutlar ve kentler inşa etmeyi en temel önceliklerinden biri olarak görerek, Türkiye’ye hakkettiği refah ve mutluluğu armağan edecektir."
