Türkiye Kupası'nda final heyecanı bir kez daha yaşanıyor. Bu sezon da Ziraat Bankasının sponsorluğunda düzenlenen organizasyon, geçmişten günümüze pek çok unutulmaz ana sahne oldu.
Tek ve çift maçlı finaller
Turnuvada finaller, bugüne kadar 31'er kez tek ve çift maç üzerinden oynandı. 1965-1966'dan bu yana belirli sezonlarda final karşılaşmaları tek maç olarak yapılırken; diğer sezonlarda ise çift maç formatı tercih edildi.
Hükmen galibiyet ve kura ile gelen şampiyonluklar
Türkiye Kupası tarihinde yalnızca birer kez hükmen galibiyet ve kura atışıyla şampiyon belirlendi. 1963-1964 sezonunda Galatasaray ile Altay arasındaki finalin rövanşına Altay çıkmayınca, Galatasaray hükmen 3-0 galip ilan edildi. 1966-1967 sezonunda ise Altay ile Göztepe arasındaki 2-2 biten karşılaşmanın ardından kura sonucu kupayı Altay kazandı.
Uzatmalarda kupaya ulaşanlar
Kupa, sekiz kez uzatma dakikalarının ardından sahibini buldu. Bu finallerden bazıları:
- 1968-1969: Göztepe, Galatasaray'ı uzatmada eledi.
- 1983-1984: Trabzonspor, Beşiktaş'ı 2-0 mağlup etti.
- 2005-2006: Beşiktaş, Fenerbahçe'yi 3-2 ile geçti.
- 2021-2022: Sivasspor, Kayserispor'u 3-2 yendi.
Penaltılarla gelen şampiyonluklar
Toplamda altı kez, şampiyonluk penaltı atışlarıyla belirlendi. Bu dramatik finallerden bazıları:
- 1975-1976: Galatasaray, Trabzonspor'u penaltılarla geçti.
- 2000-2001: Gençlerbirliği, Fenerbahçe'yi penaltılarla mağlup etti.
- 2016-2017: Atiker Konyaspor, Medipol Başakşehir'i seri penaltılarla 4-1 yendi.
En ilginç final
1991-1992 sezonunda Bursaspor, ilk maçı 3-0 kazanmasına rağmen, rövanşta Trabzonspor'a 5-1 mağlup oldu ve kupayı kaybetti. Bu eşleşme, kupa tarihinin en dramatik dönüşlerinden biri olarak kayda geçti.
En farklı skorlar
Final tarihindeki en farklı galibiyet, 1986-1987 sezonunda Gençlerbirliği'nin Eskişehirspor'u 5-0 mağlup etmesiyle yaşandı. Ayrıca Galatasaray, Trabzonspor ve Kocaelispor'un da 4 farklı galibiyetleri bulunuyor.
En gollü final
1999-2000 sezonundaki Galatasaray - Antalyaspor maçı, 5-3'lük skorla tarihe geçti. Uzatmalara giden mücadele, toplamda 8 golle tamamlandı.
"Duble" başarılar
15 farklı sezonda lig şampiyonluğu ile Türkiye Kupası'nı aynı anda kazanan ekipler oldu. Bu başarıyı en çok Galatasaray (7 kez) yakalarken, Fenerbahçe (3), Beşiktaş (3) ve Trabzonspor (2) da bu başarıyı yaşayan kulüpler arasında yer aldı.
Bu sezon Süper Lig'de son 3 haftaya 8 puan farkla lider giren Galatasaray, Türkiye Kupası'nda da finalde yer alarak duble yapma şansını sürdürüyor.
Rekorlar ve unvanlar
- En çok kazanan: Galatasaray (18 kupa)
- Üst üste en fazla kazanan: Galatasaray (1963-1966, 4 kez)
- Tüm maçlarını kazanarak şampiyon olanlar: 1985-1986 Bursaspor, 1988-1989 ve 1989-1990 Beşiktaş, 2002-2003 Trabzonspor
Hem futbolcu hem teknik direktör olarak kupa kazananlar
Toplam 12 isim, hem futbolcu hem de teknik adam olarak Türkiye Kupası'nı kazandı. Bunlar arasında Fatih Terim, Mustafa Denizli, Şenol Güneş, Okan Buruk ve Sergen Yalçın gibi tanınmış isimler bulunuyor.
Üç ayrı takımla final oynayanlar
Kupa tarihinde bazı futbolcular üç farklı kulüple final heyecanı yaşadı. Emre Belözoğlu (Galatasaray, Fenerbahçe, Başakşehir) ve Burak Yılmaz (Beşiktaş, Trabzonspor, Galatasaray) bu isimler arasında yer alıyor.
En çok şampiyonluk yaşayan teknik direktörler
Üçer kez kupa sevinci yaşayan teknik direktörler:
- Ahmet Suat Özyazıcı (Trabzonspor)
- Gündüz Kılıç (Galatasaray)
- Fatih Terim (Galatasaray)
- Aykut Kocaman (Fenerbahçe ve Konyaspor)
