Çok sayıda medeniyete ve inanca ev sahipliği yapmış olan İzmir, ilginç olaylara da sahne olmuş bir kent. Bu hikayelerden geriye ise tarihi yapılar kalmış. Bu yapılardan biri de Konak'ta bulunan Agora Müze ve Sergi evi.
Bu yapı, 17. yüzyıla ait bir yapı. Yapı, sembolik de olsa Sabatay Sevi ile ilişkilendiriliyor.
Sabatay Sevi kimdir?
Sabatay Sevi, 1 Ağustos 1626 tarihinde İzmir'de doğmuş. Sevi, çocukluğundan beri kendini ilahiyata adamış ve zamanının önemli Yahudi alimlerinden biri olmuş. Sevi, Yahudilerin çaresizlik içinde kurtarıcı beklediği dönemde kendisini Mesih ilan etmiş. Bunun üzerine hahamlar kurulu tarafından 1650 yılında İzmir'den kovulmuş. Yıllarca Selanik, Kahire, İstanbul ve Kudüs'te sürgün olarak yaşayan Sevi, bu sürede tüm Avrupa'ya düşüncelerini aşılamış.
1665 yılında İzmir'e dönen Sevi, büyük karışıklığa neden olmuş. Bu yüzden Osmanlı resim makamları onu Gelibolu'ya götürerek hapsetmiş. Ölüm ya da İslam arasında tercih yapmaya zorlandığında Müslümanlığı seçmişse de inancına bağlı kalmayı gizlice sürdürmüş. Onu takip ederek Müslüman olan müritleri, Dönme veya Sabetayist olarak anılır. Sabatay Sevi'nin inancına bağlı kaldığı ve cemaatinin de onu izlediği anlaşılınca yeniden tutuklanarak sürgün edilmiş. Sevi, günümüzde Karadağ'ın sınırları içinde, Adriyatik kıyısında bulunan Ülgün'de 1676 yılında ölmüş.
Sabatay Sevi'nin İzmir'deki evi
Sevi'nin Kortejosu olarak anılan üç katlı bir ev Konak'ta bulunuyor. Sevi, İzmir'deyken zamanının büyük çoğunluğunu bu evde yalnız kalarak geçiriyormuş. Evin alt katları ikametgâh, üst katları ise ziyaretgah olarak kullanılırmış.
Sabatay Sevi'nin evi, 30 Kasım 1925 yılında Türbe ve Tekkeleri Kapatma Kanunu çıkarılana kadar ziyaretgah olarak kullanılmaya devam etmiş. Bu tarihten sonra bile, 1960'lara kadar müritleri buraya gelerek mum yakıp ibadet etmeyi sürdürmüşler.
2000'lerin başında ise ev tamamen terk edilmiş. Agora çalışmaları kapsamında tescillenen ev yıkılmaktan kurtarılmış ve restore edilerek hizmete açılmış.
