Tarih ve müze severler için İzmir'de ücretsiz gezebileceğiniz müzeleri derledik. İşte İzmir'de ücretsiz müzelerden bir kaçı...
İzmir Atatürk müzesi
Müze binası, 1875-1880 yıllarında halı tüccarı Takfor tarafından ev olarak yaptırılmıştır. 9 Eylül 1922'de sahibi tarafından terk edilmiş ve hazinenin mülkiyetine geçirilmiştir. İzmir'e giren Türk ordusu burayı karargâh olarak kullanmıştır. 17 Şubat 1923'te İzmir İktisat Kongresi toplandığında Atatürk şahsi çalışmalarını burada yürütmüştür. Kongre bitiminde karargâh bu binadan taşınmış ve hazine binayı Naim Bey'e otel olarak kullanma küzere kiralamıştır. 13 Ekim 1926'da bina İzmir Belediyesi tarafından satın alınmış ve bazı yeni eşyalar da konularak Atatürk'e hediye edilmiştir. Atatürk1930-1934 yılları arasında İzmir'e her gelişinde bu evde kalmıştır. 10 Kasım 1938'de Atatürk'ün vefatı üzerine, ev kız kardeşi Makbule Baysan'a veraset yoluyla intikal etmiştir.
25 Eylül 1940'ta İzmir Belediyesi binayı müze yapmak üzere istimlak etmiş ve 11 Eylül 1941 tarihinde halka açmıştır. 5 Ekim 1962 tarihinden itibaren müze "Atatürk İl Halk Kütüphanesi ve İzmir Şehri Atatürk Müzesi" adını almıştır. 28 Aralık 1972'de binanın mülkiyeti İzmir Arkeoloji Müzesi'ne verilmiştir. Restore ve tanzim edilerek 29 Ekim1978'de törenle "Atatürk ve Etnografya Müzesi" olarak ziyarete açılmıştır. Müzedeki etnografik eserler 13 Mayıs 1988'de açılan yeni Etnografya Müzesi'ne taşındıktan sonra müzenin adı "Atatürk Müzesi"olmuştur. Bina, Osmanlı ve Levanten mimarisi karışımından meydana gelen Neoklasik tarzda bir yapıdır. Bodrum, zemin, 1. kat ve çatı katından oluşan müzede Atatürk’ün kullandığı eşyaları görmek mümkündür.
Açılış/Kapanış Saatleri
Açılış Saati: 08:30
Kapanış Saati: 19:00
Gişe Kapanış Saati: 18:30
İzmir Etnografya müzesi
Bina, 19. yüzyılda neoklasik tarzda, meyilli bir teras üzerine inşa edilmiştir. Bunun 1831 yılında ilkin hastane olarak (St. Roch Hastanesi) kullanıldığı; 1845 yılında Fransızlar tarafından onarılarak fakir Hristiyan aileleri için bir bakımevine dönüştürüldüğü bilinmektedir. Aynı bina daha sonra Hıfzıssıhha Müessesesi ve Sağlık Müdürlüğü hizmet binası olarak kullanılmıştır. 2 Aralık 1984 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığına etnografya müzesi olarak düzenlenmek üzere devredilmiştir. İzmir'de etnografik eserler 29 Ekim 1978 tarihinden itibaren İzmir Atatürk ve Etnografya Müzesi'nin alt katında teşhir edilmekte idi. Daha sonra 1985-1987 yıllarında restore edilen eski Sağlık Müdürlüğü binası etnografya müzesi olarak hizmete sunulmuştur. Müze binası zemin kat üzerine üç katlı olarak inşa edilmiştir. 1. ve 2. katları teşhir salonları 3. kat İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü olarak hizmet vermektedir.
Teşhirinde İzmir ve yöresinin 19. yüzyıldaki sosyal yaşamından kesitler verilmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle, endüstrileşme ile birlikte bugün artık yok olmaya yüz tutmuş, tenekecilik, nalıncılık, çömlekçilik, göz boncukçuluğu, tahta baskıcılık, halı dokumacılığı, urgancılık, keçecilik ve saraciye gibi el sanatlarımız sergilenerek tanıtılmaktadır.
Kat Teşhiri Sağda 1. bölümde: 19. yüzyıl misafir odası, el işlemeleri, hamam takımları sergilenmektedir. 2. bölümde:Göz boncuğu fırını ve örnekleri, İzmir ilinin ilk Türk eczanesi (İttihat Eczanesi), keçecilik, nalıncılık ve tenekecilik sergilenmektedir. İzmir'in meşhur şerbetçisi (Demirhindi) bu bölümde yaşadığı yüzyıldan ziyaretçilere teşhir edilmektedir. 3. bölümde: Menemen çömlek çarkı ve mamülleri, saraciye, deve ve deve güreşleri, halk oyunları, efe ve efe giysileri tanıtılmaktadır. Salonların iç kısımlarında yer alan koridordaki gömme vitrinlerde para keseleri, sedef kakmal eşyalar, cam ve el işlemeleri teşhir edilmektedir.
Kat Teşhiri bölümde: 19. yüzyıl gelin odası, gelinliklerin vitrini, oturma odası, sünnet odası ve mutfak malzemeleri sergilenmektedir. 2. bölümde: Ege Bölgesi gelin başları, kadın süs eşyaları, Osmanlı Devri sikkeleri, el yazması kitaplar ve yazı takımları teşhir edilmektedir.
İzmir Müzesi Müdürlüğü bağlı birimi olan Etnoğrafya Müzesi’nde teşhirde bulunan eserlerin restorasyon ve konservasyonlarının sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi ve gerekli koruma önlemlerinin alınması amacıyla Etnoğrafya Müzesi’nin birinci katı geçici olarak ziyarete kapatılmıştır.
Klazomenai Örenyeri
Oniki İon kentinden biri olan Klazomenai, MÖ 4000 yıllarından itibareniskan görmüş olan Limantepe mevkiindedir ve Demir Çağında kurulmuştur. Geometrikdönemde (M.Ö. 900-650) apsidal ve dikdörtgen planlı evlerde oturan Klazomenaililer,kentlerini M.Ö. 7. yüzyılda bir sur duvarı ile çevirmişlerdir. Arkaik yerleşme,Pers işgaliyle MÖ 546 civarında kesintiye uğramış olup Perslerin ılımlıyönetimiyle M.Ö. 525-520 civarında eski kent alanlarına geri dönüşgörülmektedir.
Zeytinyağı üretim işlikleri ve yerleşimin yaygınlaşması M.Ö. 6.yüzyılın son çeyreğinde yükselen refahı göstermektedir. MÖ 499’da patlak verenİon İsyanı sonrasında M.Ö. 5. yüzyıl başlarından itibaren, Klazomenai,Karantina adasında artık bir ada kenti olarak yaşamını sürdürecektir. Dahasonra, fikir ve çıkar ayrılıkları kentte ikili bir iskâna sebep olmuştur. MÖ 4.yüzyılın ilk yarısında Atina sempatizanı olmayan bir grup halk, Limantepemevkiinde, Khyton adıyla anılan ızgara planlı yeni bir kent kurarlar.Anakaradaki bu yerleşim, M.Ö. 350 dolaylarında terk edilmiştir. Bu tarihtensonra Klazomenaililer anakarayı tarım amaçlı olarak kullanmış, yaşamlarınaKarantina adasında devam etmişlerdir.
Açılış Saati: 08:30
Kapanış Saati: 19:00
Gişe Kapanış Saati: 18:00
Metropolis örenyeri
İzmir’in Torbalı ilçesinde, Yeniköy ve Özbey köyleri arasındaki Met- ropolis Antik Kenti, sırtını Gallesion Dağı’na dayamış olan kent adını Meter Gallesia isimli ana tanrıçadan alır. Metropolis çevresinde ilk yerleşim izleri ise Taş Devri’ne (Neolitik) -Tepeköy, Dedecik, Kuşçu- burun- kadar uzanmaktadır.
Geç Antik Çağ’da Metropolis bir piskoposluk merkezi haline gelmiş ancak savaşlar ve ekonomik nedenlerden dolayı küçülmeye başlamış ve kentte savunma amaçlı bir kale inşa edilmiştir. 14. yüzyıldan itibaren bölgenin Aydınoğulları Beyliği’nin eline geçmesiyle beraber Metropolis de Aydınoğulları Beyliği idaresi altına girmiş, ancak eski konumunda daha fazla yaşayamamış ve Torbalı’ya taşınmıştır.
Tiyatro
Helenistik Dönem’de inşa edilmiş tiyatronun Roma Dönemi’nde ze- mini mermer döşeme ile kaplanmış ve sahne binası genişletilmiştir. 2000-2001 yıllarında restore edilmiş tiyatro yaklaşık 4.000 seyirci kapasitesine sahiptir.
Peristilli Ev
Antik tiyatronun güney yamacında tiyatro ve şehir merkezi bağ- lantısını araştırmak için yapılan kazılarda ortaya çıkmıştır. Peristil avlulu ev şimdiye kadar pek bilinmeyen sivil yaşama ait detayları aydınlatmaya başlamıştır. Yapının ortasındaki geniş avlu mermer levhalar ile kaplanmış ve her kenarında dört sütun sırası ile çev- relenmiştir. Avluyu çevreleyen çok sayıda mekân ise renkli duvar sıvaları ve zengin buluntuları ile yapının Roma Dönemi’nde yaşamış varlıklı bir Metropolis sakinine ait olduğunu gösterir.
Akropolis
Güvenliğin sağlandığı stratejik bir konuma sahip Akropol tüm Torbalı ovasına hâkim 16.000 m2’lik bir alanı kapsar; buradan çevreyi çok iyi gözlemlemek mümkündür. Yapılan kazılar ve sondajlar sonucunda, M.Ö. 3000 yıllarından itibaren Akropol tepesinin yerleşim gördüğü saptanmış, Helenistik dönemde ise çevresi güçlü surlarla çevrelenmiştir. Bouleuterion (Meclis Binası) Bouleuterion, demokrasi ile yönetilen kentlerde, özgür yurttaşlarca seçilmiş meclis üyelerinin toplantı yaptıkları kamu binasıdır. Bu binada meclis üyeleri kentle ilgili her konuyu konuşur karara bağlarlardı. M.Ö. 2. yüzyılın ortalarında yapılan kare formlu Metropolis Bouleuterion’u, 350 kişi kapasitelidir.
Stoa
Yağmur ve güneşten korunmak amacıyla yapılan stoalar, dini törenlerde, siyasi ve felsefi toplantılarda, ticari ve kültürel etkinliklerde kullanılmaktaydı. Dor düzenindeki iki sütun sırasıyla taşınan stoa M.Ö. 2. yüzyılda inşa edilmiştir. Öndeki sütunların üzerinde binanın yapımına paraca destek olan varlıklı kimselerin adları yazılıdır. Bunun sponsorluk kurumunun ilk örnekleri olduğu belli olmaktadır.
Yukarı Hamam ve Gymnasion
Gymnasionlar antik çağda gençlere bedensel ve düşünsel eğitimin verildiği kamu yapılarıdır. Metropolis Gymnasion’undan Augustus dönemi- ne ait yazıtlarda söz edilmektedir. MÖ 2. yüzyıla tarihlenen bir yazıta göre gymnasion yöneticisi olarak Alexandra Mirton isimli bir kadının adı geçmektedir.
Aşağı Hamam-Palaestra
Roma İmparatorluk Dönemi’ne ait, iç cephesi tamamen mermer kaplama, merkez salonunun kenarlarında özel tasarlanmış basamaklı havuz- ların bulunduğu görkemli bir hamam yapısıdır.
Açılış/Kapanış Saatleri
Açılış Saati: 08:30
Kapanış Saati: 19:00
Gişe Kapanış Saati: 18:00
Tire müzesi
1971 yılından bu yana hizmet vermekte olan Tire Müzesi, 3909 Arkeolojik, 1161 Etnografik, 24943 Sikke, 45 Arşiv Vesikası, 7 ElYazması ve 14 Güzel Sanat eseri olmak üzere 30079 adet kültür varlığını bünyesindebarındırır. Bunlardan bir kısmının sergilendiği Arkeoloji ve EtnografyaSalonlarının yanı sıra taş ve pişmiş toprak eserlerden oluşan zengin bir bahçeteşhirine sahiptir.
Açılış Saati: 08:30
Kapanış Saati: 17:30
Gişe Kapanış Saati: 17:00
Klaros örenyeri
Klaros kutsal alanı, M.Ö. 13. Yüzyıl sonunda kuruluşundan, M.S. 4. Yüzyılda terk edilişine değin bir “Bilicilik Merkezi” olarak işlev yapmıştır.
Klaros kutsal alanındaki Apollon tapınağı 6x sütunlu, Ionia’da inşa edilmiş olan tek Dor tapınağıdır. Tapınak, M.Ö. 3. Yüzyıl başında inşa edilmeye başlamıştır.
M.Ö. 2. Yüzyılın sonlarında, tapınağın krepisi, pronaosu, naosu ve anıtsal kült heykellerinin (Letto, Apollon ve Artemis) tamamlanmış olduğu bilinmektedir. Apollon tapınağının 27 metre doğusunda 9x18 metre boyutlarında Hellenistik Apollon sunağı bulunmaktadır. Sunakta ele geçen parçalardan anlaşıldığına göre, sunağın üstündeki iki adet kurban masasından biri Apollon’a, diğeri Dionysos’a adanmıştı.
Klaros Kutsal Alanı’nda bulunmuş olan hekatomb (yüz adet hayvan bağlama bloğu) bu hayvan ritüelinin ilk arkeolojik kanıtı olmaktadır.
Ayrıca Klaros Kutsal Alanı, anıtsal boyutta (8 m yüksekliğinde) kült heykelleri, (Apollon, Artemis ve Leto) insitu bulunmuş ender kutsal alanlardan biri konumundadır. Diğer bir özelliği ise, tapınağının krepisi (Apollon Klaros Tapınağı’nın basamakları) dahi yazıtlı olan tek kutsal alandır.
Açılış/Kapanış Saatleri
Açılış Saati: 08:30
Kapanış Saati: 19:00
Gişe Kapanış Saati: 18:00
