TUGAY CAN / İZ GAZETE - KORONAVİRÜS salgını ile mücadele sürecinde; yerel yönetimlerin halka ulaşma noktasında en hızlı hareket eden kamu kuruluşları olduğu ispatlanmış oldu. Ancak koronavirüs salgınında “normalleşme”nin konuşulduğu günlerde yerel yönetimleri bekleyen büyük de bir problem söz konusu. O da İller Bankası’nın belediyelere yapmış olduğu ödemede gerçekleşen kesinti. Türkiye Belediyeler Birliği (TBB) Başkanı Fatma Şahin, 8 Nisan’da yaptığı açıklamada salgın nedeniyle İller Bankası üzerinden borçlu belediyelerden yapılan kesintilerin gerçekleştirilmeyeceğini söylemişti. Ancak devletin kasasına giren vergi miktarında yaşanan azalma İller Bankası’na ve yerel yönetimlere yansıdı.
Tartışmaların fitilini ise Gaziemir Belediye Başkanı Halil Arda ateşledi. Sosyal medya üzerinden açıklama yapan Arda, Gaziemir Belediyesi’nin nisan ayında 3 milyon 669 bin lira olan olan İller Bankası payının mayıs ayında 1 milyon 824 bin liraya düştüğünü aktardı.
SALGINLA MÜCADELEYE DARBE
Konuya ilişkin ne Türkiye Belediyeler Birliği ne de İller Bankası yönetiminden herhangi bir açıklama yapılmazken İller Bankası’nın belediyelerin gelirlerinde kesinti yapmasının temelinde devletin kasasına giren vergilerde yaşanan düşüş yer alıyor. Sosyal medya üzerinden açıklama yapan Gaziemir Belediye Başkanı Halil Arda, Gaziemir Belediyesi’nin İller Bankası’ndan aldığı payın yarı yarıya azaltıldığına dikkat çekti. Söz konusu paylarla belediyenin ayakta kalmasının mümkün olmadığını belirten Arda, “Elimize ulaşan bu düşük gelirle ne salgınla mücadele edilebilir ne de belediye hizmetleri sağlıklı bir şekilde yerine getirilebilir. Buradan sesleniyorum; belediye gelirlerini kesmek, salgınla mücadeleye darbe vurmaktır” ifadelerini kullandı.
SOKAK SOKAK ÇALIŞIYORUZ
Seferihisar Belediye Başkanı İsmail Yetişkin ise belediyelere İller Bankası’ndan yapılan ödemelerde yaşanan düşüşün koronavirüs salgını ile mücadeleyi engellemek anlamına geldiği görüşünde. Yetişkin, Seferihisar Belediyesi’nin de İller Bankası’ndan aldığı miktarda yüzde ellilik bir düşüş olduğunu dile getirerek “Biz bu süreçte vatandaş ile en yakın teması kuran kamu kuruluşuyuz. Gerektiğinde sokak sokak çalışıyoruz. Vatandaşa yardım eli uzatıyoruz” şeklinde konuştu.
Efes Selçuk Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel ise Türkiye genelinde birçok belediyenin zor durumda olduğunu belirterek merkezi hükumetin salgın sürecinde yerel yönetimlere daha fazla destek vermesi gerektiğini savundu.
SARI’DAN İLGİNÇ ÖNERİ
Konuya ilişkin İz Gazete’ye konuşan bir diğer isim DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı ise yerel yönetimlere dair dikkat çeken bir öneride bulundu.
Elektrik şirketlerinin; koronavirüs salgını sürecinde vatandaşların son üç aylık ortalamasına göre faturalandırma yapmasını örnek gösteren Memiş Sarı, merkezi hükumetin de parti ayrımı gözetmeden yerel yönetimlere İller Bankası vasıtasıyla ortalama ödemeler yapabileceğini söyledi. Sarı, “Bu uygulamanın gerçekleşmesi halka en çabuk şekilde ulaşan belediyelerin zora düşmemesi için çok önemli bir noktada duruyor” dedi. İktidarın yıllardır yüksek vergiler aldığını ve özelleştirmeler yaptığını hatırlatan Memiş Sarı, “Kesinti yapacak belediyelerin gelirlerini mi buldunuz?” diye sordu. Sarı sözlerini şöyle sürdürdü: “Yaşadığımız pandemi sürecinde birçok belediye kriz belediyeciliğine geçti. İller Bankası’nın yaptığı kesinti pandemi ile mücadeleyi de sekteye uğratacak. Yerel yönetimlerin ödeneklerin düşmesi ayrıca belediyelerde ve belediyelere bağlı şirketlerde çalışanları ekonomik olarak olumsuz etkileyecektir”
NE OLMALI?
Öte yandan duruma ilişkin yerel yönetim uzmanı kişiler ile yaptığımız görüşmelerde, merkezi yönetimin vergide yaşanan gelir kaybına rağmen yerel yönetimlere destek olması gerektiği fikri öne çıktı. Bu noktada yerel yönetimlerin vatandaşa ulaşmada hızlı hareket edebilmesi belirleyici bir unsur olarak dikkat çekiyor. Konuya ilişkin ulaştığımız uzmanlar, çözüm önerileri arasında merkez bankasının para basarak yerel yönetimlere İller Bankası vasıtasıyla aktarabileceğine işaret ediyor. Özellikle koronavirüs salgınında iktidarın; özellikle Cumhuriyet Halk Partili belediyelere yönelik ötekileştirici tutumu, bu durumun gerçekleşmesine olasılığına dair kafalarda soru işaretleri oluşturuyor.
