Gediz Nehri uzun süredir çevresel tehditlerle karşı karşıya. Artan kirlilik ve kuraklık, bölge halkının ve çevrecilerin tepkisini çekiyor. Foça Tarih ve Doğa Talanına Hayır Platformu, “Gediz Ölüyor, Dur Diyelim!” kampanyasıyla farkındalık yaratmayı ve yetkili kurumları harekete geçirmeyi amaçlıyor. Mahalle muhtarları ve kooperatif temsilcileri, platformun çağrısıyla bir araya gelerek yetkililere “bu gidişatı durdurun” mesajı verdi.
Kampanya çerçevesinde 3 Eylül’de 2025’te Foça’nın Yeniköy Mahallesi, Yörük Evi’nde Foça Tarih ve Doğa Talanına Hayır Platformu’nun çağrısıyla İzmir Büyükşehir Belediyesi adına körfez kirliliği çalışması yürüten İZDENİZ Yönetim Kurulu, mahalle muhtarları, kooperatif temsilcileri bir araya geldi.
“Gediz Ölüyor, Dur Diyelim!” kampanyası hakkında bilgilendirme yapan Platform Sözcüsü Ramis Sağlam; “Gediz Nehri kirliliği 17 bin 600 kilometre karelik bir alanın içindeki habitatı etkiliyor. Gediz’in kirliliğinin sona erdirilmesi bölgedeki başta tarım alanları olmak üzere tüm ekosisteme tekrar hayat verecektir” dedi.
“Adım adım kampanyayı büyütüyoruz”
Bugüne kadar sayısız çalıştay, kurultay ve bilimsel çalışmalar yürütüldüğüne dikkat çeken Sağlam, bu çalışmaların çok değerli olmakla birlikte genel de pratik hayatta karşılık bulmadığını söyledi.
Başlattıkları kampanyanın bugüne kadar yapılan teknik çalışmaların dışında bir tarzla yürütüldüğünü belirten Sağlam, “Biz yapılan teknik çalışmaların dışında asıl mağdur olan üretim yapan köylüleri, onların kooperatiflerini, mahalle muhtarlarını, yerel yönetimlerini merkezine alan; bölgedeki çevre örgütlerinin deneyimleriyle birlikte bir çalışma yürütmeyi hedefliyoruz.” bilgisini paylaştı.
“Bütünlüklü bir kampanya yürütmeyi hedefliyoruz”
“Gediz Ölüyor, Dur Diyelim!” kampanyasının daha çok başında olduklarının altını çizen Sağlam, “Şimdilik, Foça ve Menemen merkezli olarak başlattığımız çalışma çerçevesinde öncelikle bölgemizdeki Foça ve Menemen Ziraat odalarının Başkanlarını ziyaret ettik. Her iki kurumdan da aynı serzenişleri duyduk, birlikte neler yapabileceğimizi değerlendirdik. Gediz’in kirliliğinden en çok etkilenen üretici tarım kooperatifleri kampanyaya ilgi gösterdiler.
3 Eylül’de 2025 günü yaptığımız buluşmaya katılan başta mahalle muhtarları ve üretici kooperatifleri kampanyanın büyütülerek halkla buluşturmasına, farkındalık yaratılarak, başta Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nı ve yerel yönetimleri harekete geçirme kararlığını ifade ettiler” diye konuştu.
“Çalışmalarımız hızla devam ediyor”
“Gediz Ölüyor, Dur Diyelim!” buluşmasına katılan İZDENİZ Yönetim Kurulu Başkanı Kıyı ve Deniz Mühendisi Işıkhan Güler sözlerine, Foça Tarih ve Doğa Talanına Hayır Platformu’nun başlattığı çalışmayı çok değerli bulduklarını ifade ederek başladı. Işıkhan: İzmir Körfez Kirliliğine yönelik çalışmalarını şöyle aktardı:
“İzmir Körfezi’nde yaşanan kirlilik bugünün değil yılların birikimi olarak karşımıza çıktı. Geçen yıl ağustos ayı başında yaşanan toplu balık ölümleri ve körfezde yayılan ağır koku çalışmalarımızı hızlandırdı. Kirlilik sadece körfez ile de sınırlı değil Gediz’de yaşanan kirlilik yaşamsal önem taşıyor. Bu konuda başlatılan kampanyaya destek vermek için elimizden geleni yapacağız.”
“Kirlilikten en çok biz etkileniyoruz”
Kampanya çerçevesindeki buluşmaya katılan Yeni Bağarası Muhtarı Cihat Gerihan şu ifadeleri kullandı: “Gediz Nehri’nin Kütahya’dan başlayan akışı Yeni Bağarası Mahallesi’nde son buluyor. Kirleticisi değiliz fakat bütün kirliliği yaşıyoruz. Mahallemizde tarım yapan köylülerimiz, kimyasal sulamayla karşı karşıya kalıyorlar. Bir taraftan kuraklık bir taraftan sanayi tesislerinin kirliliği çiftçiliği bitirme noktasına getirdi. Bu kampanya ile ilgili kurumları harekete geçirmemiz gerekiyor. Bu bizim son şansımız olabilir.”
“Geçmişteki çalışmalardan sonuç alamadık”
Kirliliğin en çok etkilediği mahallelerin başında yer aldıklarını belirten Gerenköy Mareşal Fevzi Çakmak Mahalle Muhtarı İbrahim Dereli de “Bundan önce Gediz kirliliği ile ilgili yapılanlar sonuçsuz kaldı. Söylenen sözler tutulmadı. İyi niyetli çabalar çok önemli. Bu işin muhatabı Çevre Bakanlığı’dır. O harekete geçmeli, yaptırım uygulamalıdır” açıklamasında bulundu.
“Ne yapmamız gerekiyorsa yapacağız”
Gediz Nehri’nin kirliliğinin kendilerini tüketici olarak da etkilediğini belirten Fevzi Paşa Mahalle Muhtarı Yalçın Girgin, “Yerleşim itibariyle mahalle sakinlerimiz daha çok tüketici konumunda. Fakat Gediz Havzası’nda üretilen tarım ürünlerini tüketiyoruz. Bu kirlilik, bize uzun vadede hastalık olarak geri dönüyor. Biz mahalle muhtarları olarak ne yapmamız gerekiyorsa yapmaya hazırız. Valiliğe, Bakanlığa 16 mahalle muhtarı olarak başvurular yapabiliriz. Bu kampanyayı çok önemsiyoruz” diye konuştu.
“Gediz ölürse bölgede yaşam ölür”
Bölgelerinde birçok sorun olduğunu aktaran Yeniköy Mahalle Muhtarı Hasan Ercan şunları söyledi:
“Sorunlara karşı mücadele ediyoruz. Gediz’in kirliliği sadece bizim değil Gediz’in geçtiği tüm yerlerin sorunu. Platformumuzun başlattığı bu çalışma için elimizden geleni yapacağız. Platform bundan öncede hobi bahçelerine, kaçak hafriyat sahalarına, taş ocaklarına karşı mücadele başlatmıştı. Bu kampanyada da hep birlikte mücadele edeceğiz.”
Toplantıya kimler katıldı?
“Gediz Ölüyor!! Buna Dur Diyelim” Toplantısına katılanlar:
Yeni Bağarası Mahalle Muhtarı Cihad Gerihan / Ilıpınar Mahalle Muhtarı Selçuk Tabaklı/ Cumhuriyet Mahalle Muhtarı –Gencelli- Şenay Özçiçek/ Atatürk Mahalle Mahalle Muhtarı Kadri Mutlu / Mareşal Fevzi Çakmak Mahalle Muhtarı İbrahim Dereli /Fatih Mahalle Mahalle Muhtarı Alpaslan Avcu/ Yeni Köy Mahalle Muhtarı Hasan Ercan / Hacı Veli Mahalle Muhtarı Necdet Tunçel / İsmetpaşa Mahalle Muhtarı Emine Bük Fevzipaşa Mahalle Muhtarı Yalçın Girgin / Fevziçakmak Mahalle Muhtarı Mustafa Deniz Kaptanoğlu /Kocamemetler Mahalle Muhtarı Yavuz Karaca/Villa Kent Mahalle Muhtarı Ayça Işık/ İZDENİZ Yönetim Kurulu Başkanı Işıkhan Güler/ İZDENİZ Genel Müdürü Gökhan Marım/İZDENİZ Ferhat Yaşar Arıkan/FOÇOKOOP Denetleme Kurulu Üyesi Tuncay Altun/ Foça Organik Tarım Grubundan Yunus Gökce/ Foça Yoğurt Kooperatif Başkanı Ferdi Baydaroğulları/ Bağarası Tarım Kooperatifi Başkanı Ercan Yüksektepe/Foça Tariş Zeytin Kooperatifi Müdürü Hatip Altekin/ Foça GEMA Vakfı Şube Başkanı Hülya Dinçel/Deniz Başkurt GEMA Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi/ Damlayan Kadın Emeği Başkan Yardımcısı Ümran Kula-Neriman Yurdakul-Gülsüm Fırtına