Kahramanmaraş merkezli meydana gelen iki büyük deprem 10 şehirde büyük yıkıma neden oldu. Depreme ilişkin son durumu açıklayan AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan "Şu anda 3 bin 549 vefatımız 20 bin 534 yaralımız var" ifadelerini kullandı. Erdoğan, 10 ilde 3 ay süreyle OHAL ilan etme kararı aldığını duyurdu. Peki OHAL nedir, neleri kapsar?
OHAL nedir, neleri kapsar? Hangi şartlarda ilan edilir?
Herkesin OHAL olarak bildiği olağanüstü hal; olağanüstü bir yönetim düzeninin gerektiği doğal afet, salgın hastalık, ekonomik buhran, kamu düzeninin tehlikeye girdiği şiddet vakaları gibi durumlarda başvurulan tedbir uygulamasıdır.
Uluslararası hukuk gözünde değerlendirildiğinde OHAL esnasında bazı hak ve özgürlükler kısıtlanabilir. Kanunlarla belirlenmiş, temel özgürlükleri barındıran 'sınırlanamayan haklar' kapsam dışı kalır.
OHAL hakkında yapılan bir başka tanım da: 'Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini ya da temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya çıkması ya da şiddet olayları dolayısıyla kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması halleri.'
OHAL kim tarafından ilan edilir?
Olağanüstü Hal Kanunu Birinci Kısım Madde 3'e göre;
Cumhurbaşkanı: (1)a) Tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım hallerinden birinin veya birden fazlasının görülmesi durumunda, 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 84 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” değiştirilmiştir.
b) Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya çıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde, Milli Güvenlik Kurulunun görüşünü de aldıktan sonra;
Yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir.
Olağanüstü hal kararı Resmi Gazete’de yayımlanır ve hemen Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. TBMM tatilde ise derhal toplantıya çağrılır. Meclis, olağanüstü hal süresini değiştirebilir. Cumhurbaşkanının istemi üzerine, her defasında dört ayı geçmemek üzere, süreyi uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir. (1)
Cumhurbaşkanı, olağanüstü halin bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince ilanından sonra; süreyi uzatmaya, kapsamını değiştirmeye veya olağanüstü hali kaldırmaya ilişkin hususlarda da karar almadan önce Milli Güvenlik Kurulunun görüşünü alır. (1)
Olağanüstü hal kararının hangi sebeplerle alındığı, bölgesi ve süresi, Türkiye radyo ve televizyonuyla ve Cumhurbaşkanınca gerekli görülen hallerde diğer araçlarla ilan edilir. (1)
OHAL ne kadar sürer?
Yazılı kanunlarda yer alan bilgilere göre; ülkenin bir ya da birden çok bölgesinde veya bütününde altı ayı geçmemek üzere OHAL ilan edilebilmektedir.
