Konak ilçesinin Ali Ağa Cami yanındaki 446 ve 845 sokak kesişiminde yer alan Hüseyin Ağa Çeşmeli Köşkü, İzmir'in kültürel mirasına dair önemli bir örnektir. 19. yüzyıl sonlarına ait olan bu tarihi yapı, hem mimari hem de sosyal açıdan büyük bir anlam taşımaktadır.
Çeşmesinden gözyaşı akıtmış İzmir'in kültürel mirası: Konak Hüseyin Ağa Çeşmeli Köşkü
Hüseyin Ağa, 19. yüzyılın sonlarında Frenk Gümrüğü’nde hamalbaşı olarak görev yapan ve toplumda önemli bir yer edinmiş bir figürdür. Kızı Havva Hanım’ın vefatından sonra, onun ruhuna hayır işlemek amacıyla 1899 yılında bir çeşme yaptırmıştır. Bu çeşme, Konak ilçesindeki 446. sokakta yer alan tarihi evin duvarına gömülü şekilde yer almaktadır.
Çeşmenin kitabesinde yazılı olan dört satır, Hüseyin Ağa'nın kızına olan derin sevgisini ve hayır işleme amacını açıkça gözler önüne sermektedir:
"Frenk gümrüğü hammalbaşı Hüseyin Ağa’nın, Saka-yı himmetidir eyleyen bu çeşmeyi inşa, Kızı merhûme Havva Hanım’ın rûhiyçün bi'lhassa, Budur su akıttı hayr idüb bal şerbeti işa – H.1315."
Bu tarihi yazıt, çeşmenin ve yapının geçmişine dair önemli bir belge niteliği taşımaktadır. Yapının inşa tarihi kesin olmamakla birlikte, 1899 yılına tarihlenmektedir.
Restorasyon süreci
Geçtiğimiz yıl yapılan restorasyon, tarihi yapının korunması açısından büyük bir önem taşımaktadır. Ancak, restorasyon süreci, çeşme kısmı için yeterince titiz bir şekilde uygulanmamıştır. Bina, daha dikkatli bir şekilde restore edilerek, tarihi dokusu ve özgünlüğü korunmuştur.
Çeşmenin restorasyonu sırasında ise, yeni yapılan mermer yalak kısmı, estetikten ziyade fonksiyonelliğe odaklanmış gibi görünmektedir. Ayrıca, suyun akmaması, çeşmenin tarihi işlevini yerine getirmemesi anlamına gelmektedir. Şehir şebekesiyle bağlantısı kurulan çeşmeye plastik musluk takılmış olması da, tarihi yapının ruhuna zarar vermektedir.
