Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı’nın 7. Aşama kapanışı ve 8. Aşama başlangıcına ev sahipliği yapan teknik konferans, Bursa’da gerçekleştirildi. “Dirençli Sağlıklı Şehirler: Herkes İçin Sürdürülebilir Kentsel Gelecekler Yaratmak” temasıyla yapılan toplantıya, Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği ve İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay katılım gösterdi.
"Dayanışmaya çok ihtiyacımız var"
Konferansın açılış konuşmasını yapan Başkan Cemil Tugay, savaşların insan sağlığını doğrudan tehdit ettiğine dikkat çekerek, “Bilgi paylaşımına ve dayanışmaya çok ihtiyacımız var. Her zamankinden daha fazla aktif olmak istiyoruz. Hepimizin mutlaka ortak mücadele etmesi gereken, insan sağlığını, toplum sağlığını, ülkelerin sağlığını, özellikle çocukların sağlığını tehdit ettiğini düşündüğümüz en önemli problemlerimizden biri ne yazık ki savaş. Türkiye’nin kuzeyinde Ukrayna-Rusya, doğusunda Hindistan-Pakistan, güneyinde İsrail, İran, Suriye, Filistin’in dahil olduğu savaş, iklim krizi ve doğrudan insan sağlığı açısından önemli riskler barındırıyor. Sağlık için herkesi barışa katkıda bulunmaya davet ediyorum” dedi.
"Dünyanın her yerinde nüfus yaşlanıyor"
Küresel iklim krizi, şehirleşme, gıda güvenliği ve yaşlanan nüfus konularına değinen Tugay, “Sağlığın her zamankinden daha önemli olduğu bir dönemdeyiz. Sağlık; kalabalık şehirlerde gittikçe artan çevresel problemler, bölgemizde vuku bulan savaşlar dolayısıyla global olarak yaşanan iklim krizinin olumsuz etkileri nedeniyle her geçen gün daha önemli olmaya başladı. 4 milyardan fazla insan kentlerde yaşıyor. 2050 yılında 7 milyar insanın kentlerde yaşayacağı tahmin ediliyor. Türkiye’de insanların sadece yüzde 7’si kırsal alanda, yüzde 93’ü şehirler ve ilçelerde yaşıyor. Dünyanın her yerinde nüfus yaşlanıyor. Türkiye’de 1930’lu yıllarda çocukluk çağındaki nüfus yoğunluğunun 1975’te yaşlanmaya gittiğini, 2023’te genç nüfusun azaldığını veriler gösteriyor. Türkiye’de doğum hızı 1,4 oranında ve yaşlı nüfus oranı yüzde 10’u geçmiş durumda. Türkiye nüfusu da yaşlı nüfus statüsünde sayılıyor” diye konuştu.
"Sosyo-ekonomik sorunlar yaşıyoruz"
Türkiye’de şehirlerin dörtte birinin sağlıksız, gecekondu şartlarında yaşadığını aktaran Tugay, “Şu anda her 4 haneden birinde bir yaşlı insan yaşıyor. Çocukların dağılımına bakıldığında ülkenin batısında sosyo-ekonomik olarak gelişen şehirlerde çocuk nüfusun daha az olduğunu söyleyebiliriz. Şehirlerde ciddi sosyo-ekonomik sorunlar yaşıyoruz. Büyük şehirlerde nüfusun 4’te 1’i sağlıksız, gecekondu şartlarında yaşıyor. Suya erişim, sanitasyona erişim, barınma ve beslenme ilgili ağır sorunlar var. Bir taraftan böylesine sağlıksız kentlerde gittikçe daha fazla oranda yaşamaya devam ederken, diğer taraftan iklim krizi ile karşı karşıyayız” diye aktardı.
"Riskleri fırsatlara çevirebiliriz"
Küresel çapta 3,6 milyar insanın iklim değişikliğinden doğrudan etkilenme riski taşıyan bölgelerde yaşadığını hatırlatan Tugay, “2030-2050 yılları arasında iklim değişikliğinin yılda 250 bin insanın ölümüne yol açacağı tahmin ediliyor. 74 ülkede 343 milyon kişi akut gıda güvensizliği yaşıyor. Bunların yüzde 65’i kırılgan ve çatışmadan etkilenen koşullarda yaşıyor. Gıda fiyatları 4 yılda 26 ülkede iki katından fazla arttı. Bunun için bazılarının operasyonel desteğe ihtiyacı olduğu belirlendi. Türkiye de ne yazık ki bu listede. İklim koşullarının zorluğu, açlığı ve gıda güvensizliğini artırmaya devam ediyor. Bütün olumsuz şartlara rağmen eğer dikkatli adımlar atıp dayanışma içinde olursak şehirlerde bu riskleri fırsatlara çevirebiliriz. Şehirlerin fırsatlar barındırdığını düşünüyoruz. Bu yüzden Sağlıklı Şehirler Ağı çalışması çok önemli” ifadelerini kullandı.
COP İzmir modeli tanıtıldı
İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay ise “Tek Sağlık” yaklaşımı çerçevesinde İzmir’in 2030 Stratejik Planı’nı ve iklim krizine karşı geliştirdikleri COP İzmir modelini anlattı. Kentsel dayanıklılık, sosyal eşitlik ve yaşlılara yönelik politikalar konuşuldu.
DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Sağlıklı Şehirler Ağı Yöneticisi Kira Fortune, Başkan Cemil Tugay’a hitaben, “Liderliğiniz bize ilham veriyor. Kentlerin iş birliği, küresel sorunları çözmede anahtardır. Uluslar konuşur, kentler harekete geçer” dedi.
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, toplantı sonunda imzalanacak “Bursa Taahhüdü” ile barış, eşitlik, iklim dostu ve kapsayıcı kent anlayışını kurumsal bir belge haline getireceklerini söyledi.
DSÖ Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı'nın yıllık konferansı, ilk kez Türkiye’de bu çapta düzenlenmiş oldu. Bursa’da düzenlenen konferans, yaklaşık 500 yerli ve yabancı uzmanın katılımıyla oturumlarla devam ediyor. 2025 yılı toplantısına da Bursa’nın ev sahipliği yapacağı açıklandı.
