İzmir’in köklü ilçelerinden Bornova, tarihi dokusu, kültürel mirası ve doğal güzellikleriyle öne çıkıyor. Antik dönemden günümüze birçok medeniyete ev sahipliği yapan Bornova, köşkleri, üniversitesi ve sosyal yaşam alanlarıyla dikkat çekiyor.
Bornova adı nereden geliyor?
Bornova’nın bilinen en eski adı “Birun-u Abad” olarak kayıtlara geçmiştir. Osmanlı belgelerinde “Birunabad” olarak geçen isim, zamanla “Burunova” ve ardından “Bornova” şekline dönüşmüştür. İlçede ilk yerleşimin Hellenistik çağda başladığı bilinir.
9 Eylül 1922’de İzmir’in kurtuluşu sırasında Bornova’daki pek çok Levanten köşkü ve evi, Türk ordusu tarafından karargâh olarak kullanıldı. Savaşın ardından Rum nüfus ilçeyi terk ederken, Balkanlar ve Anadolu’dan gelen göçlerle Bornova yeniden canlandı.
Yamanlar Dağı eteklerinde kurulan Bornova, zamanla göçler, sanayileşme ve Ege Üniversitesi’nin etkisiyle büyüyerek İzmir’in önemli merkezlerinden biri haline geldi. İlçe, tarihi köşkleri, camileri ve kiliseleriyle farklı kültürlerin izlerini taşımaya devam ediyor.
Bornova’nın tarihi korunuyor
Bornova’da günümüze kadar ulaşan köşk ve evler ilçenin mimari mirasını gözler önüne seriyor.
Paterson Köşkü: 1859 yılında İngiliz tacir John Paterson tarafından yaptırıldı.
Paggy Köşkü: 1800’lü yıllarda inşa edildi ve günümüzde restore edilerek korunuyor.
Murat Evi (Perili Köşk): 1880 yılında inşa edildi, halk arasında “Perili Köşk” olarak biliniyor.
Steinbüchel Evi: Kurtuluş Savaşı sırasında Atatürk’ün karargâhı olarak kullanıldı.
Charlton Whittal Köşkü: Günümüzde Ege Üniversitesi Rektörlük binası olarak hizmet veriyor.
Antik çağdan günümüze Bornova
Bornova’nın geçmişi 8500 yıl öncesine kadar uzanıyor. Yeşilova ve Yassıtepe höyüklerinde yapılan kazılar, İzmir’in en eski yerleşim merkezlerinin Bornova Ovası’nda bulunduğunu ortaya koydu. Bölgede Amazonlar, Hititler, Frigyalılar, Persler ve Romalılar gibi pek çok uygarlık hüküm sürdü.
Bornova’nın modern yüzü
Bornova, alışveriş ve eğlence alanlarıyla da öne çıkar. Forum Bornova, Ege Bölgesi’nin ilk açık hava alışveriş merkezi olarak bilinirken, Point Bornova gökdeleni modern yaşamın simgesi haline gelmiştir.
Bornova'da etkinlik alanları
Homeros Vadisi: Doğal yapısı korunarak düzenlenen vadide Homeros’un yaşadığına inanılıyor. Piknik ve yürüyüş için ideal bir alan.
Âşık Veysel Rekreasyon Alanı: 231 bin m²’lik alan üzerine kurulan tesis, buz pateni salonu, amfitiyatro, basketbol ve tenis sahalarıyla İzmir’in önemli sosyal yaşam merkezlerinden biri haline geldi.
Bornova’nın kültür ve sanat mirası
Bornova, müzeleri ve kültür merkezleriyle de öne çıkıyor:
- Ege Üniversitesi Etnografya Müzesi
- Bornova Kültür ve Sanat Merkezi
- Bornova Belediyesi Atatürk Kitaplığı
- Dramalılar Köşkü Bornova Kent Arşivi ve Müzesi
- Arkas Sanat Bornova (Mattheys Köşkü)
- Bornova’nın İbadethaneleri Çeşitlilik Sunuyor
- Bornova, camiler, kiliseler ve sinagoglarla farklı inançlara ev sahipliği yapmıştır.
- Bornova Büyük Cami
- Santa Maria Katolik Kilisesi
- St. Mary Magdalene Anglikan Kilisesi
- Algranti Sinagogu
- Levi Sinagogu
Antik çağlardan günümüze kültürlerin buluşma noktası olan Bornova, köşkleri, tarihi yapıları, üniversitesi ve rekreasyon alanlarıyla İzmir’in yaşayan mirası olmayı sürdürüyor.
