Tarihi Kemeraltı Çarşısı, bu bayramda beklentilerin yüzde 50’sini dahi karşılayamadı. İzmir Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin, gelecek 6 ay için “Ekonomik ve insan yoğunluğu olarak beklentisi olan bir bölgede, zor bir 6 ay bizleri bekliyor” dedi
19’uncu yüzyılda İzmir'in ticaret hayatının can noktası olan, eski hanları ve bedestenleri kapsayan ve 2020’de UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil edilen Tarihi Kemeraltı Çarşısı, bu bayramda beklentileri karşılayamadı. Buruk bir bayram geçirdiklerini anlatan, bayram gibi özel günlerde ve tatillerde turistleri ağırlamayı bekleyen esnafın beklentileri boşa çıktı.
Grev ilk etkendi
İz Gazete’ye konuşan İzmir Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin, Kemeraltı çarşısı esnafının önceki bayramlara göre daha durgun bir kalabalıkla karşılaştığının altını çizerek “Bizi ve çarşıyı vuran bir grev süreci vardı. Bu grev kendini bize hissettirdi. Çarşıyı besleyen belirli kişilerin aracıyla girişi mümkün olmadı. Biz çarşı olarak dışarıdan gelenlere muhtacız. Bizi ciddi besleyecek bir çarşı kimliğimiz yok. Alışveriş merkezleri gibi değiliz. Bu yüzden de insanlar emek harcıyor, para ödüyor, otopark parası veriyor. Buraya gelip aradığını, en uygun fiyatlı ürünü pazarlık yaparak almaya çalışıyor. Böylesi yerler için en iyi olanı insan ayağının sürekli olması, devam etmesidir. Biz bayramdan önce bu konuda çok ciddi bir travma yaşadık. Arife günü, zaten bir arife gibi değildi. Bizim arifelerde insanlar yarım gün çalıştığı için sağa-sola kaçıyor. Benim de sorduğum, birebir gittiğim yerlerde bayram tatilinde çarşı biraz bereketli olmuş. Bunu yadsımayalım. Bayram boyunca açık olan esnafımız bir şekilde bereketini görmüş. Burası bir çarşı, her halükârda iş yapacak. Biz yıllar önceki bayramlarda daha fazlasını yapardık. Dışarıdan insanlar gelir, bayramda cebindeki parayı harcar, ama kurban en korkutucu bayramdır. Çünkü masraf başka yerlere gidiyor” dedi.
Esnafın bayramdaki durgunluğa rağmen elinden geleni yaptığını söyleyen Girgin, “Esnafla oturduğumda ‘Tarım bitti, hayvancılık bitti, sanayi bitti, turizm de bitiyor ne yapacağız’ deyip önümüzdeki 6 ayını bile göremiyor. Ekonomik ve insan yoğunluğu olarak beklentisi olan bir bölgede, zor bir 6 ay bizleri bekliyor. Yaz mevsiminde yabancı turist ziyareti, düğün dernek işleri gibi ufak tefek şeylerle bu bölgeyi kurtarmaya çalışıyoruz. Ne geçmişe bakarak rahatlayabiliyoruz ne üzerine bir şeyler koyup yatırım yapabiliyoruz. Esnaf şu anda sitem edercesine tutunmaya çalışıyor. Turizm ve yaz sezonu bizleri korkutuyor. Yaz mevsimi sezonunda fiyatlar yükseliyor. Haliyle insanların cebindeki paraya muhtaç olan bir yerdeyiz. Yaz ve turizm birbirini besleyen ürünleri ve etkenleri çok fazla. Bunlar restoran ve oteller. Burada binlerce insan çalışıyor, yan ürün alıyor. Bu gelir-gider dengesizliği bir yerlere yansıdığı gibi ucu bize de dokunuyor. Orada durağanlık olursa, ister istemez hepimize de getirisi durağanlık olur. Bu da en büyük korkumuzu tetikliyor” dedi.
Önceki bayramlara göre durgun geçti
Tarihi Kemeraltı esnaflarından kozmetik ürünleri satan Serkan Bekmen, “Önceki bayramlara göre çok durgun geçti. Çünkü bayram öncesinde grev vardı. Perşembe grev çözülse de etkisini burada gördük. Yoğunluk çok azaldı, alışverişler düştü. Milletin alım gücü de ortada. Alışveriş yapamıyorlar. Bayram boyunca açıktık. Kalabalık olsa da bir etkisi yok” ifadelerini ekledi.
Grevden 4 gün kaybımız oldu
Bayramın normale göre düşük geçtiğini dile getiren Çantacı Ahmet Kaya, “Bayram boyunca açık olmamıza rağmen beklediğimiz gibi değildi. Önümüzdeki 6 ay turizm açısından bakarsak daha da kötü olacak. Dışarıdan turistin geleceğini sanmıyorum. Beklentiyi en çok önceki haftada yaşanan grev etkiledi. Grevden 4 gün kaybımız oldu” dedi.
İşler kötü
Bayramın sıradan bir gün gibi geçtiğini söyleyen Konfeksiyoncu Durmuş Bozkurt da “Grevin de etkisiyle satışlarımız düştü. Bayram boyunca dükkandaydık. Bayram öncesi beklentimizin yarısı dahi karşılanmadı. Bir yıldır burada bayram havası yok. Ondan önceki bayramlar daha iyiydi. Genel anlamda çarşıdaki işler kötü. Fiyatlar yüksek, yurttaş ise alışveriş yapamıyor. Kiralar, stopaj, vergi hep bize yansıyor ve bunlar da sık sık yükseliyor. Esnaf bu yükün altında ne kadar dayanabilir ki? Geçen yıl 500 liraya sattığımız tişört ve pantolonu bu yıl bin liraya satıyoruz. Burası dünyanın en büyük açık pazarı, hiçbir zaman ölmez; ama maliyetlerimiz çok yüksek. 50 bin liralık dükkân kirası 150 bin liraya çıkıyor. Bir eleman sigortası 4 bin lirayken bugün 10 bin liraya çıktı. Böyle olunca da işler bozuluyor. Serbest piyasa da işlerin gidişini çok bozdu” şeklinde dile getirdi.
Tek umudumuz gurbetçiler
Kemeraltı esnafı Celal Karaboğa da bayramın kötü geçtiği belirterek “Oğlum dükkâna bakıyor. Ben ise ona yardımcı oluyorum. Çünkü ben olmazsam eleman tutacak ve 25 bin lirayı sadece bir elemana vermek zorunda kalacak. O parayı verecek gücümüz de yok. Bayram öncesinde çok büyük bir umudumuz yoktu. Bizim tek umudumuz gurbetçiler. Onlar gelirse biraz işlerimiz düzeliyor ama onlar gelmeyince de işlerimiz düşüyor, satışlarımız yok denecek seviyeye geliyor. Gelecek 6 ay içinde de onlar gelir mi gelmez mi bilemiyorum. Aldığımız 16 bin 300 liralık emekli maaşını torunlara, çocuklara harçlık diye verdim, evime bayram masrafı yaptım cebimde 150 lira kaldı. Bu dükkânı da 15 bin lira kira, 4 ampulün 800 liralık faturasıyla döndürmeye çalışıyoruz. Cebimdeki 150 lirayla iki hafta idare etmek zorundayım” ifadelerine yer verdi.
Kalabalık var satış yok
Bir diğer esnaf Ali Sakallı ise bayramda dükkân açmak istemediklerini ifade ederek, “Çünkü sadece kalabalık vardı, satışlar yoktu. Bunu biliyorduk. Alışveriş yapacak durumda değiller. 15 bin lira kira, 4 bin lira elektrik faturası ödüyorum. Bir asgari ücretle çalışır gibi kazanıyorum. Benden başka kimse bakmıyor buraya. Kazandığım parayı dükkâna yatırıyorum” dedi.
