Anayasa Mahkemesi, eşlerinin borcundan dolayı hacze uğrayan ve yargı yoluna başvuran 7 kadının başvurusu hakkında karar verdi. Mahkeme, aile konutunun, eşlerin mutluluğu ve çocukların geleceği için önemli bir güvence olduğunu vurguladı ve mahkemelerin, kadınların yargısal haklarını engelleyen daraltıcı yorumlarının anayasal güvencelere aykırı olduğuna karar verdi.
Kadınlar neden yargıya başvurmuştu?
Kadınlar, kocalarına ait olan ve aile konutu olarak kullanılan evlerine yapılan haciz işlemlerine karşı, meskeniyet iddiasına dayanarak şikayette bulunmuş ve haczin kaldırılmasını istemişti. Ancak, mahkemeler, kadınların bu davalarda taraf olmadıkları gerekçesiyle başvurularını reddetmişti. Kadınların, "aktif dava ehliyeti" bulunmadığı belirtilerek, hukuki hakları ihlal edilmişti.
Anayasa Mahkemesi'nin kararında, aile konutunun yalnızca mülkiyet sahibine ait olmadığının altı çizildi. Aile konutunun, tüm aile bireylerinin birlikte kullandığı bir alan olduğuna ve aile hayatının devamlılığı açısından hayati önem taşıdığına dikkat çekildi. Mahkeme, aile konutunun haczedilmesine karşı, maliki olmayan eşin de yargıya başvurma hakkına sahip olması gerektiğini vurguladı.
Mahkemelerin dava ehliyeti yorumu aile hayatına saygı güvencesine aykırı
Anayasa Mahkemesi, yerel mahkemelerin dava ehliyetiyle ilgili daraltıcı yorumlarının, Anayasa'nın 20. ve 41. maddelerindeki aile hayatına saygı güvencelerine aykırı olduğuna karar verdi. Bu kararda, aile konutunun taşınmazlar üzerindeki haciz işlemlerinin, borçlu olan eşin ailesini doğrudan etkileyeceği ifade edilerek, bu tür durumlarda aile bireylerinin yargı yoluna başvurabilmesinin gerekli olduğu belirtildi.
Anayasa Mahkemesi’nden pozitif yükümlülük kararı
Anayasa Mahkemesi, aile hayatına saygı hakkının etkin şekilde korunması ve aile bireylerinin yargıya başvurabilme haklarının tanınması gerektiğini belirtti. Mahkeme, daha önce verdiği kararlarda da, aile hayatına saygı hakkı çerçevesinde aile bireylerinin yargısal yollara başvurma hakkına sahip olmalarını gerektiğine işaret etmişti.
Yeni yargılama süreci
Mahkeme, kararında, ihlalin ortadan kaldırılması için, davanın yeniden yargılanması gerektiğini belirtti ve bu kararın bir örneğinin ilgili mahkemelere gönderilmesini kararlaştırdı. Aile konutunun güvence altına alınması için yapılacak yargılamanın, kadınların ve tüm aile üyelerinin haklarını gözetmesi gerektiği ifade edildi.
