2024 yılı enflasyon oranı Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre yüzde 58,51, Enflasyon Araştırma Grubu’na (ENAG) göre yüzde 83,40 olarak gerçekleşti. Enflasyonun artışıyla beraber temel gıda başta olmak üzere birçok yaşam giderinde artış yaşanırken, maliyetlerin artması sebebiyle işletmeler de bu artışları fiyatlarına yansıttı. Enflasyon, en çok sabit gelirlileri ve öğrencileri etkilerken, en insani ihtiyaçlardan biri olan ‘tatil’ ihtiyacı, emekli ve öğrenciler için hayal oldu. İzmir’in sayfiye yerleri olan Foça, Çeşme, Urla, Seferihisar ve Menderes’teki turizmciler, yıllar boyunca değişen ‘tatilci profili’, ‘hayat pahalılığı’ ve ilçelerindeki ortalama gecelik otel odası fiyatlarını İz Gazete’ye açıkladı.
Uzun yıllardır Foça’da otel işleten Sebahattin Karaca, Foça’da sadece ‘yatak’ ve ‘yastık’ fiyatının 75 eurodan başladığını söyleyerek, emekli ve öğrencinin bu fiyatlara tatil yapmasının çok mümkün olmadığını ifade etti. Karaca, “Foça’da Karacam Otel’in sahibiyim. Burada tatil konsepti olarak aslında her türden otelimiz var. Pansiyon, 5 yıldızlı otel, 3 yıldızlı oteller, tescilli tarihi binalar, yani her türden otel var. Farklı sınıflarda toplam bin 200 yatak kapasiteli oteller var. Fiyat aralığı konusunda şunu söyleyebilirim, 2 kişilik bir odada 100 eurodan başlayarak 400 euroya kadar konaklayabilirsiniz. Bu fiyatın altında yapacağınız tatil, başınızın altına bir yastık bir de yatak veren pansiyonlar olur, onlar da 75 eurodan başlar” diye konuştu.
“Öğrenci ve emekliler için çadır ve karavan kampları var”
Karaca, Foça’da rezervasyon yoğunluğunu ‘orta halli’ diye açıkladığı değerlendirmesinde, öğrenci ve emeklilerin ancak çadır ve karavan kamplarında tatil yapabileceğini kaydetti. Karaca, “buraya ‘Emekli Kenti’ dense de 17 bin 500 ya da 20 bin TL alanların Foça’da tatil yapabilmesi mümkün değil” ifadelerini kullandığı değerlendirmesini, “Bu yıl rezervasyon yoğunluğu orta halli, savaş ve diğer siyasi olaylar, yurtdışında da enflasyon olması, hayat pahalılığı her şeyi olumsuz etkiledi. Bunlara rağmen Foça özelinde şunu söyleyebilirim, nasıl ki Galatasaray ve Fenerbahçe tutkunları varsa, Foça’nın da tutkunları var. O tutkunlar sayesinde burada yüzde 30 civarında her dönem müşteri oluyor. Öğrenci ve emeklilerin tatil yapabileceği çadır ve karavan kampları var, oralarda gecelik 400-500 TL’ye kalabiliyor. Ancak otellerde emekli ve öğrencilerin kalabilme imkânı yok çünkü otellerde 2 kişilik kahvaltı bin TL’den başlıyor. Her ne kadar buraya ‘Emekli Kenti’ dense de 17 bin 500 ya da 20 bin TL alanların Foça’da tatil yapabilmesi mümkün değil” diye noktaladı.
“Fiyat aralığı 3 bin ila 10 bin arasında”
Avrupa’dan gelen rezervasyonların İBB Başkanı ve CHP’nin Cumhurbaşkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması nedeniyle düştüğünü söyleyen Oteli Sahibi Erdal Özkan, Menderes’teki otellerin çoğunun her şey dahil konseptte çalıştığını söyledi. Özkan, genelde İç Pazar müşterisine hizmet verdiklerini kaydederek, bölgede çadır kurma alanı, karavan ve bungalov olarak hizmet veren yerler olduğunu da belirtti.
Özkan, bölgede fiyatların 3 bin TL’den başladığını, 10 bin TL’ye kadar çıktığını söylediği değerlendirmesinde, “Her şey dahil oteller için 3 bin ila 10 bin TL fiyat aralığı var. Diğer konaklamalarda da bin, bin 500, 2 bin TL civarında paralar ödersiniz. Apart otellerde de 3 bin 500 – 4 bin TL aralığında ücretler istenir diye düşünüyorum. Dışarıdaki harcamalar özelinde, yemek için konuşursak ödenecek ücret yediği yere ve yemeğe bağlı. Izgara et yenir, yanında da alkol içilirse akşam yemeği için kişi bin 500 TL, balık restoranı tercih edilirse 2 bin 500 TL gibi bir ücret ödenir” diye konuştu.
“Orta gelir grubunu bile göremiyorum”
Son yıllardaki ekonomik kriz ortamında, emekli ve öğrencileri değil, orta gelir grubunu bile tatil yaparken görmekte zorlandığını kaydeden Özkan, “Ortalama 20 bin TL kazanan birinin tatil yapması biraz zor. İşletmelerin masrafları da çok artık, ’20 bin TL’ dediğiniz paranın 15 bin TL’si zaten kiraya gidiyor, biraz gerçeği konuşmak lazım. Son yıllarda emekli ve öğrencilerin tatil yaptığını pek göremiyorum. Emekli ve öğrencileri bırakalım, orta gelir grubundan bile son yıllarda tatile gelen çok az kişiyi görüyorum” dedi.
“Fiyatlar 3 bin ila 7 bin TL arasında değişiyor”
Seferihisar’da pansiyon işleten Voli Taştan, Seferihisar’da ağırlıklı olarak pansiyon olduğunu, yalnızca 2 tane ‘her şey dahil’ konseptte çalışan otel olduğunu ifade etti. Taştan, bölgedeki pansiyonların 3 bin TL’den başlayıp 10 bin TL’ye kadar yükseldiğini söyledi. Taştan ayrıca, her sene rezervasyonların düştüğünü kaydetti.
Taştan, çadır ve karavan için Seferihisar’da çok fazla seçenek olmadığını kaydederek, “Fiyat aralıkları çok değişken, ben 3 bin TL’ye oda satıyorum ama 7 bin TL’ye satan da var. Pansiyona, konsepte, müşteri kitlesine göre fiyatlar değişiyor. Çadır ve karavanlar hakkında bilgim yok fakat çadır kurulabilecek 1 tane yer var. Karavan konusunda ise önceden çok geliyordu ama deniz kenarını işgal edip kirlettikleri için geçen sene onları kaldırdılar” dedi.
“Öğrenci ve emekli gelmez oldu”
Taştan, son 2 yılda neredeyse hiç emekli ve öğrenci görmediğini belirterek, “Bu yıl ve geçen yıl için konuşuyorum, özellikle öğrenci ve emekliler gelmez oldu. Zaten buraya gelenler genelde 1 hafta 10 gün için değil maksimum 3-4 gün konaklama için gelir. Şiirli Pansiyonu ilk açtığım sene çok fazla öğrenci, öğrenci grupları ve emekli geliyordu. Ama şu son 2 yıl içerisinde öğrenci ve emekliler gelmemeye başladı” diye konuştu.
“Fiyatlar 6-8 bin arasında değişiyor”
Urla Otelciler Derneği Başkanı ve otel işletmecisi Kemal Binici, 3-4 bine ulaşan yatak sayıları olduğunu aktararak, Urla’da genelde butik otellerin bulunduğunu ifade etti. Otellerin, oda-kahvaltı konseptinde çalıştığını ve her şey dahil gibi bir konsept olmadığını söyleyen Binici, otellerdeki oda fiyatları için, “Fiyatlar tabi ki sezona göre değişiyor ama şu anda yaklaşık 6-8 bin TL arası fiyat var. Geceleme sayısı düşük olduğu için Urla her sezon hizmet veriyor” diye konuştu.
“Turistlere bile pahalı geldiğimiz olabiliyor”
2025 yılı için ortalama yüzde 50 civarında doluluk beklediklerini söyleyen Binici, maliyetlerin artmasıyla ciro bazında bir artış yakalayamadıklarını kaydetti. Binici, müthiş bir talep olmadığını altını çizerek, özellikle emekli ve öğrenciler için Urla’nın ‘zor’ bir destinasyon olduğunu kaydetti. Binici, Urla’nın fiyat politikaları nedeniyle bazen “turistler” için bile “pahalı” bir destinasyon haline geldiğini kaydederek, “Urla öğrenci ve emekli için zor bir tatil destinasyonu oluyor. Özellikle Michelin yıldızlı restoranların artması, hayat pahalılığı derken şu anda bizim de istediğimiz fiyatlar emekli ya da öğrenciye hitap etmiyor. Urla genelde beyaz yaka ve orta-üst gelir grubuna hitap ediyor. Urla’nın en büyük sorunu yabancı turist çekememesi. Şu an büyük oteller gibi turiste ayrı Türk’e ayrı fiyat belirlemiyoruz. O yüzden turist için bile pahalı geldiğimiz olabiliyor. Rakiplerimiz Yunan Adaları ya da Avrupa’nın gözde yerleriyle kıyaslayınca fiyatlarımız çok aşağıda kalmıyor, hatta yukarıda kalıyor diyebilirim” ifadelerini kullandı.
“Fiyatlar 3 binden başlayıp 9 bine çıkıyor”
Çeşme’de bir otelin Genel Müdürlüğünü yapan Ozan Atilla, Çeşme’de daha çok butik otellerin yaygın olduğunu söyledi. Atilla, 4 ve 5 yıldızlı otellerin sayısının az olduğunu belirterek ortalama fiyatlar için, “Tabi 5 ve 4 yıldızlı otel sayısının az olması yabancı operatörlerin bölgeye girmesine de engel, dolayısıyla Çeşme’de sezon daha kısa görünüyor. Butik otellerin fiyatını çok bilmiyorum ama yıldızlı otellerde fiyat 3 binden başlayıp 9 bine kadar çıkıyor. Tabi bu sezona ve otele göre değişiyor” diye konuştu.
“Orta gelirliler krediyle tatil yapıyor”
Şu anda 2025 yılı için rezervasyon oranlarında yüzde 68’i gördüklerini söyleyen Atilla, alım gücündeki azalma dolayısıyla fiyatların yerli turistlere yüksek geldiğini kaydetti. Atilla, emekli ve öğrencilerin tatil yapamadığını ifade ederek, “Alım gücü azaldığı için ister istemez kişi başı 5-6 bin lira çok fazla geliyor. Emeklilerin Çeşme’de tatil yaptığını hiç görmüyorum, öğrencilerin de sezon başında mezuniyet törenleri oluyor, onun için de en ucuz otelleri tercih ediyorlar. Orta gelirliler ise krediyle tatil yapıyor” dedi.