Cengiz Aldemir/ANKARA - Kamu özel iş birliği sözleşmelerinin halkı uğrattığı zararların araştırılarak giderilmesi, Hazine ve Maliye Bakanlığı 2019 Yılı Sayıştay Denetim Raporu'nda yer alan bulguların incelenmesi, sorunların belirlenmesi, gerekli önlemlerin alınması için meclis araştırması açılmasını isteyen HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, konunun gizlenmek istenmesinin hak ihlallerine yol açtığını vurguladı.
HESAPLAR TAKİP EDİLMİYOR
Hazine ve Maliye Bakanlığı 2019 Yılı Sayıştay Denetim Raporunda yer alan bazı olumsuz bulguları paylaşan Kemalbay, “Hazine garantileri ve risk yönetimi kapsamında Bakanlığa karşı ödeme yükümlülüğü bulunan kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılacak olan faiz ve benzeri diğer ödemelerin Risk Hesabı Alacakları Hesabında takip edilmediği görülmüştür. Mevzuat hükümlerince; Bakanlık tarafından Hazine garantileri kapsamında üstlenimi yapılan tutarların Kredi Devralma (Garanti Üstlenim) ve İkraz Anlaşmalarında belirlenen vade, faiz vb. geri ödeme koşullarına uygun olarak takip ve tahsilinin yapılması, Risk Hesabının anapara, faiz vb. her türlü alacakları ile bu alacaklardan geri ödenmeyen tutarlara ilişkin kayıtların 954 ve 955 no.lu Hesaplar kullanılarak Bakanlık mali tablolarına intikal ettirilmesi gerekmektedir” hatırlatmasında bulundu.
RİSKLE İLGİLİ GARANTİLER VERİLMİŞ
Kemalbay, raporun, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2019 yılı mali tabloları ekinde, uluslararası standartlar ve ulusal mevzuata göre açıklanması gereken önemli muhasebe politikaları ve açıklayıcı notların sunulmadığı eleştirisinde bulundu. Kullanıcıların tabloları tam ve doğru şekilde yorumlamalarını sağlamak için yeterli düzeyde anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir veri sunmadığını kaydeden Kemalbay, “Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri ile özel sektöre varlıkların kullanım hakkı verilirken, zamanla özel sektörün hakları gittikçe genişleyerek asgari gelir garantisinden yüklenici firma için kredi bulmaya, borç üstlenmeden kur farklarına kadar birçok riskle ilgili geniş garantiler verilmeye başlanmıştır. Bu risklerin neredeyse tamamen kamu tarafından alınması ve yüklenici firmanın neredeyse hiç riske girmemesi KÖİ projelerinin özü ile bağdaşmamaktadır. Döviz üzerinden yapılan sözleşmelerde kurdan kaynaklı bir zarar ihtimaline karşı ise riski yine kamu almakta ve bu firmalara kur farkı ödenmektedir. KÖİ projeleri Bakanlık hesaplarında sektör ve firma bazında ve kur farklarını gösterecek şekilde tutulmamaktadır” dedi.
TOPLUMDAN GİZLENMEK İSTENİYOR
Dolar kuru ve ABD enflasyon oranlarındaki artışın etkisi olmaksızın, devletin ödediği garanti tutarlarının bütçe için yük olmaya devam ettiğini söyleyen Kemalbay, önergesinde şu bilgilere de yer verdi: “Otoyollara, köprülere ödenen paranın sadece kur farkının 61 milyar 719 TL olduğu, bu tutar ile toplamda 14 adet Avrasya tüneli yapılabileceği basında yer alan bilgilerdendir. Kamu Özel İş Birliği ve Yap İşlet Devret projelerinin bütçe üzerinde yarattığı ağır ekonomik yükün yanı sıra bu yükü kamuoyundan kaçırmak için yapılan uygulamalar ile de hak ihlallerine neden olunmaktadır. Projelere ne kadar ödendiği bilgisi kamuoyundan kaçırılarak bütçe hakkı ve bilgi edinme hakkı ihlal edilirken şeffaflık da ortadan kaldırılmaktadır.”
-
