İZ GAZETE- AKP iktidarında sermayenin çıkarlarını çalışanların canından daha üstün gören politikalardan güç alan patronların, işçi sağlığı ve işçi güvenliği tedbirlerini sadece bir maliyet unsuru olarak gördüğünü, doğanın korunması, halk sağlığı ve çalışanların yaşam hakkı kurallarının pervasızca çiğnendiğini söyleyen HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, Türkiye'nin 144 ülkenin yer aldığı Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu’nun (ITUC) 2020 Evrensel Haklar Endeksi’ne göre; en kötü çalışma koşullarına sahip 10 ülke arasında yer aldığına dikkat çekti.
ALİAĞA AVRUPA'NIN TEK GEMİ SÖKÜM TESİSİ
Dünyanın 3. büyük ve Avrupa’nın tek gemi söküm tesisi olan Aliağa Gemi Söküm Tesislerinin İzmir’i zehirlediğini, işçileri, çalışanları ve bölge halkının sağlığını sinsice yok ettiği uyarısında bulundu. Kemalbay, İSİG Meclisi’nin son 9 yılda Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’ndeki ölümler ile ilgili hazırlanmış İş Cinayetleri Raporu’nda; İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Yasası’nın uygulanmaya başlandığı 2013’ten 2022 yılının ilk altı ayına kadar olan dönemde Aliağa’da en az 97 işçinin yaşamını yitirdiği, bu ölümlerin nedeninin ise yüksekten düşme, zehirlenme, boğulma, nesne çarpması, servis kazası gibi nedenlerden meydana geldiği açıklanmıştır. Bu ölümlerin içerisinde asbestten, ağır metallere ya da radyoaktif bulaşılı nesnelere maruz kalmaktan dolayı hayatını kaybedenler yer almamakta ancak raporda asbest nedeniyle ilerleyen yaşlarda özellikle akciğer kanseri olan binlerce işçinin olduğu belirtilmektedir" bilgisini paylaştı.
EN TEHLİKELİ İŞ KOLU
Raporda; Asbestin 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra kansere neden olduğunun tespit edildiği ve ‘öldürücü toz’ olarak nitelendirildiğini belirten Kemalbay, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’nun, gemi söküm sektörünü kimyasal tehlikelerle dolu, açığa çıkardığı toksik kirlilik nedeniyle de yerel çevreye ve topluluklara zarar veren dünyanın en tehlikeli iş kollarından biri olarak nitelendirdiğini aktardı.
MESLEK HASTALIKLARI GİZLİ BİR SALGIN
İşçi sağlığı ve iş güvenliğine yönelik önlemleri almayan iktidarın, iş kazası ve meslek hastalığına bağlı olarak emekçinin uğradığı zararın giderilmesinde yeterli korumayı sağlayamadığını ifade eden Kemalbay, "Meslek hastalıkları gizli bir salgın olmaya devam etmektedir. Devlet iş cinayetlerini, meslek hastalıklarını önlemekle, denetlemekle yükümlüdür. İş kazalarının %98’inin; gerekli tedbirler alındığı takdirde meslek hastalıklarının da %100 önlenebileceği bilimsel gerçeğinden hareketle her yıl iş kazalarının ve işçi cinayetlerinin artıyor. Yaşananlar kaza, kader, fıtrat değil iş cinayetidir" diye konuştu.
SON 10 YILDA ALİAĞA'DA KAÇ İŞ CİNAYETİ YAŞANDI
Konuyu meclis gündemine taşıyan HDP'li Kemalbay, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'e şu soruları yöneltti:
Son 10 yıl içerisinde Aliağa’daki gemi söküm tesislerinde yaşanan iş kazası sayısı kaçtır?
İzmir Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’nde 2020-202 döneminde işyerlerinde “işe bağlı olarak kaç işçi yaşamını yitirmiştir? Bu ölümlerin sebeplerine göre dağılımı nasıldır?
İzmir Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’nde çalışıp meslek hastalığına yakalanan işçi sayısı kaçtır?
İzmir Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’nde 2020-202 döneminde işyerlerinde “işe bağlı kazalarla engelli olan kişi sayısı” kaç olmuştur?
Bakanlığınız tarafından 2000’e yakın Aliağa Gemi Söküm işçisinin 11 Şubat 2022’de
başlatmış oldukları grevlerinde ortaya koymuş oldukları taleplerinin karşılanması ve yaşanan hak ihlallerinin sonlandırılmasına yönelik gerekli sağlık ve güvenlik önlemlerini yerine getirmeyen gemi söküm tesislerine yaptırım uygulanmış mıdır?
Aliağa’da faaliyet gösteren 22 gemi söküm tesisinin işçi sağlığı ve iş güvenliği koşulları en son hangi tarihte denetlenmiştir? Denetlendi ise hazırlanan raporda hangi ihlaller tespit edilmiştir? Tespit edilen ihlallere yönelik olarak hangi yaptırımlar uygulanmıştır?
Aliağa Gemi Söküm İşletmelerinde Kişisel Koruyucu Donanımların denetimlerden önce dağıtıp, denetimlerden sonra geri toplandığı iddiası doğru mudur?
Aliağa Gemi Söküm Tesislerinde Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği hükümleri uygulanmakta mıdır?
Ağır kimyasallar, nükleer atık bulaşılı maddeler ve asbestli olan gemilerin sökümünün çalışan işçilere, Aliağa halkına vereceği zararın ve orta vadede yaşanacak kanserlerin, astım vb. hastalıkların ve ölümlerin bedelini kim ödeyecektir?
İş kazaları, iş cinayetleri ve meslek hastalıkları nedeniyle son 10 yılda Aliağa’da kaç işletme kapatılmıştır?
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin raporunda açıklanan gerçekler doğrultusunda Bakanlığınızda iş cinayetlerinin ve iş kazalarının ortadan kaldırılması yönünde sorumlulukların yerine getirilmesine yönelik herhangi bir girişimde bulunulması düşünülmekte midir?
Türkiye’de sökümüne onay verilen NÂe Sao Paulo ( FS Foch) adlı geminin 900 ton asbest içerdiğine ilişkin iddialar, nükleer silah denemelerinde de kullanılmış olması ve ağır metal ve asbest içermesi ve nükleer bulaşıya sahip olması nedeniyle söküm işlemlerinin yol açacağı vahim sonuçları önlemek, işçi sağlığı ve iş güvenliğinde proaktif olmak için Bakanlığınız geminin Aliağa Limanına getirilmesine itiraz etmiş midir?
ILO’nun Türkiye tarafından da imzalanan “155 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin Sözleşme”, “161 sayılı Sağlık Hizmetlerine İlişkin Sözleşme” ve “187 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesi ve imzalanmayı bekleyen C190 Sayılı Şiddet ve Taciz Sözleşmelerinde belirtilen “İş kazaları, meslek hastalıkları ve bunlara bağlı ölümlerin azaltılması için gerekli tedbirlerin alınması yönünde Bakanlığınızca belirlenen politikalar nelerdir?
Hiçbir Avrupa ülkesinde Gemi Söküm tesisine izin verilmezken bilim insanlarının, çeşitli STK’ların ve derneklerin yıllardır Aliağa Gemi Söküm Tesislerinde gemi sökümlerden ortaya çıkan asbest ve zehirli maddelerin, işçi sağlığı iş güvenliği başta olmak üzere halk sağlığını, ekolojiyi geri dönüşü olmayacak şekilde tahrip ettiği ve tehlike saçmaya devam ettiğine yönelik açıklamaları doğrultusunda bölgede bulunan 22 gemi söküm tesisinin kapatılması düşünülmekte midir?
