Konuyla ilgili Çalışma, Çevre ve İçişleri Bakanlarına sorular yönelten HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, kendi veya yevmiye usulü çalışan, katı atık, kâğıt vb geri dönüşüm malzemeleri toplayan dönüşüm emekçi sayısının bilinmediğini belirterek, " Yaptıkları işin düşük geliri, sağlıksız ve sosyal güvenceden yoksun koşulları ile geçimini sağlayan yüz binlerce geri dönüşüm emekçisinin bulunduğu tahmin edilmektedir" dedi.
EKONOMİYE DEĞER KATIYORLAR
Kazançları yeme, içme, barınma gibi temel ihtiyaçlarını karşılayamayan geri dönüşüm emekçilerinin ayrıştırdıkları tonlarca atıkla ekonomiye çok değer kattıkları belirten Kemalbay, az kazanan, yasal ve ticari düzenlemelerde statüleri tanımlanmayan, güvencesiz çalışmalarına, kriminalize edilmenin de eklendiğini ifade ederek, "Katı atık emekçilerinin statüsüzlüğü, görünmezliği, sosyal güvencesizliği, iş güvenliği olmayan sağlıksız koşullarda çalışmaya ve yaşamaya mahkûm eden mevzuat ve resmî kurumların yaklaşımı insana yakışır iş anlayışı ile bağdaşmamaktadır ve insan onuruna aykırı uygulamalar olmaktadır" değerlendirmesinde bulundu.
YAPILANLAR HUKUKA AYKIRI
İstanbul Valiliği'nin açıklamalarıyla, katı atık emekçilerini kriminalize edildiğini bu durumun, sosyal devlet ilkeleri ve yasalarla bağdaşmadığını vurgulayan Kemalbay,
"Bir aya yakın bir süredir geri dönüşüm emekçilerinin depolarına baskınlar düzenlenmesi, emekçilerin çekçeklerine ve topladıkları atıklara el konulması yüzbinlerce emekçinin geçim kaynaklarına yapılabilecek hukuksuz ve adil olmayan bir müdahale olarak tepki yaratmaktadır. Bugüne kadar katı atık emekçileri sorunlarına çözüm aramak için çalıştaylar düzenlemiş, Bakanlıklarla görüşmeler yapmış, basın açıklamaları yapmış ancak halihazırda bir çözüm bulunamamıştır.
ÇÖZÜM ÜRETMELİ
Bu emekçilere yapılanlar hak ihlalidir, vicdani ve ahlaki değildir. İşsiz emekçiye, göçmene geçim kaynağı olan bu iş sahası bir günde ortaya çıkmadığı gibi sorunlar da bugün ortaya çıkmamıştır. Konuyu
yasamanın, yürütmenin, siyasi iradenin taraflarla beraber ele alarak çözüm üretmesi gereken bir konudur" ifadelerini kullandı.
BAKAN BİLGİN'E SORULAR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'e, "Türkiye’de katı atık toplayıcılarının sayısı kaçtır, bugüne kadar herhangi bir araştırma yapılmış mıdır? Yapılmadı ise neden yapılmamıştır? diye soran Kemalbay, Bilgin'e şu soruları yöneltti:
Bakanlığınızca yüzbinlerle ifade edilen geri dönüşüm emekçilerinin kayıt altına alınması, sosyal güvenceye kavuşturulmaları için bir çalışma yapılmakta mıdır?
Bakanlığınızın katı atık emekçilerine yönelik iş sağlığı ve iş güvenliğine uygun, insana yakışır iş koşulları sağlanması için bir çalışması var mıdır?
Bakanlığınızın valiliklerce katı atık emekçilerinin geçim kaynaklarına yönelik depo baskınları yapmasından kaynaklanan kâğıt toplayıcılarının zarar görmesinin önüne geçmek, yasak ve ceza uygulamalarının karşısında çözüm gücü olmak, katı atık emekçilerini kayıt altına almak, kooperatifleşme, sendikalaşma gibi çözüm önerilerini hayata geçirmeye ve yaşamlarını kolaylaştırmaya yönelik bir çalışması var mıdır?
BAKAN KURUM'A SORULAR
HDP'li Kemalbay, konuyla ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'a da "Türkiye'de katı atık toplayıcılarının sayısı kaçtır, bugüne kadar herhangi bir araştırma yapılmış mıdır? Yapılmadı ise neden yapılmamıştır?
Valiliklerce katı atık emekçilerinin geçim kaynaklarına yönelik depo baskınları yapılması bilginiz dahilinde midir?
Bakanlığınızca atık toplama depoları ve barınma yerleri yok edilen işçilerin, iş ve barınma sorununu çözmeye yönelik bir çalışması bulunmakta mıdır?
Bakanlığınızın valiliklerce geri dönüşüm emekçilerinin geçim kaynaklarına yönelik depo baskınlarından kaynaklanan geri dönüşüm işçilerinin zarar görmesinin önüne geçmek, yasak ve ceza uygulamalarının karşısında çözüm gücü olmak ve emekçilerin yaşamlarını kolaylaştırmayı sağlayacak bir çalışması var mıdır?
Türkiye’de, “sıfır atık”, geri dönüşüm projeleri dalında faaliyet gösteren firma ve ara depo sayısı toplamda kaçtır?
2015-2021 yılları arasında geri dönüşüm işlemlerinin ülke ekonomisine olan katkısı ne kadar olmuştur?
Katı atıkların geri dönüşümleri noktasında önemli bir rol üstlenen atık işçileri ile belediyelerin birlikte çalışmalarını sağlayacak ve sokak emekçilerini sosyal güvenceye kavuşturacak, sorunlarını çözecek mekanizmalar geliştirmeye yönelik Bakanlığınızca herhangi bir çalışma bulunmakta mıdır?" diye sordu.
BAKAN SOYLU'YA SORULAR
Kemalbay, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'dan da şu sorularına yanıt istedi:
İstanbul Valiliği kararı ile sokak emekçilerine yönelik baskınlar bilginiz dahilinde midir?
Baskınlar sırasında bir polis amiri çevik kuvvetin plastik mermi kullanılması emri verdiği bilginiz dahilinde midir? Bilginiz dahilinde ise Bakanlığınızca işçilere yakın mesafeden plastik mermi kullanan ilgili kişiler hakkında herhangi bir idari ve adli soruşturma başlatılmış mıdır?
İzmir’de de ara depocuların depolarının basıldığına dair iddialar doğru mudur?
Baskının gerekçesi olarak basın açıklamasında ifade edilen huzur ve güvenliğin bozulduğuna dair herhangi bir çalışma yapılmış mıdır? Yapılmış ise elde edilen veriler nelerdir?
Katı atıkların geri dönüşümleri noktasında önemli bir rol üstlenen atık işçileri ile belediyelerin birlikte çalışmalarını sağlayacak ve sokak emekçilerini sosyal güvenceye kavuşturacak, sorunlarını çözecek mekanizmalar geliştirmeye yönelik Bakanlığınızca herhangi bir çalışma bulunmakta mıdır?
