İZ GAZETE- Sel, iklim koşullarına, meteorolojik oluşumlara, bölgelerin jeoteknik ve topoğrafik niteliklerine bağlı olarak gelişen bir doğa olayı olduğunu belirten TBMM Çevre Komisyonu Üyesi ve HDP İzmir Milletvekili Ekolojist Murat Çepni, "Akarsu havzalarında hidrolojik dengeyi bozan; sanayileşme, düzensiz ve kontrolsüz yapılaşma faaliyetleri, arazi yapısını bozan tarımsal yöntemler, her türlü atıkların ve hafriyatların dere yatakları ve civarına atılması, dere yataklarından düzensiz kum ve çakıl alınması gibi dere yataklarını daraltan uygunsuz müdahaleler nedeniyle afete dönüşmektedir" dedi.
SEL, DEPREMDEN SONRA EN BÜYÜK FELAKET
Gereken tedbirlerin alınmaması sonucu sel felaketlerinin depremlerden sonra en büyük can ve ekonomik kayıplara neden olduğunu vurgulayan Çepni, 2011-2020 yılları arasında 1266 taşkın meydana geldiği, 127 kişinin hayatını kaybettiği ve 115 bin 960 hektar alanın sular altında kaldığı Tarım ve Orman Bakanlığı’nın verilerini paylaştı.
UYGUNSUZ KÖPRÜ VERİLERİ
Sel afetlerinin en çok Karadeniz, Akdeniz ve Marmara Bölgelerinde yaşandığını kaydeden HDP'li Çepni, 11 Ağustos 2021'de Türkiye’nin en büyük felaketlerinden biri olarak tarihe geçen Kastamonu, Sinop ve Bartın illerini etkileyen 82 kişinin hayatını kaybettiği, 16 kişinin kaybolduğu sel felaketini örnek gösterdi.
Felaket sonrası DSİ'nin alanda incelemesi yapan ekiplerinin raporlarda yer alan uygunsuz köprü verilerini paylaşan Çepni, "Düzce’de 2.438, Samsun’da 424, Sinop’ta 462, Giresun’da 356, Trabzon’da 385, Rize’de 611 dere yaptığına yapılan uygunsuz yapı ve Balıkesir’de 327, Giresun’da 125, Karabük’te 68, Muğla’da 58, Sakarya’da 52, Rize’de 44, Artvin’de 38, İstanbul’da 27, Hatay’da 21 uygunsuz köprü olduğu tespit edilmiştir" bilgisini paylaştı.
UYGUNSUZ KÖPRÜ UYARISI
Köprülere yapılan ve tehlikeye davetiye çıkaran uygunsuz müdahalelerin en çok belediyeler, il özel idareleri ve Karayolları Genel Müdürlüğü eliyle gerçekleştirildiğini aktaran Ekolojist Çepni, "Ayrıca, Trabzon’da 2013-2020 yılları arasında toplam 85, Giresun’da 42, Balıkesir’de ise 32 dere yataklarına malzeme dökme ihbarı yapılmıştır. Uygunsuz köprülerin büyük bölümünün taşkınları engelleyici olmak bir yana tehlikeye davetiye çıkarttığı, mevcut yapıların yenilenmesinde debi hesabı yapılmadığı belirtilmiştir. Geçen sene 82 kişinin yaşamını yitirdiği sel felaketi ve 2022 yılında 11 köprünün yıkıldı dikkate alınarak dereler üzerinde ortaya çıkması muhtemel taşkınların etkilerini artıran çok sayıda köprü ve menfezlerin uygun kesit ve tekniklerle yeniden inşa edilmesi ve dere yataklarına uygunsuz müdahalelerin durdurulması için gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir" uyarısında bulundu.
BU KONUDA YAPILAN ÇALIŞMALAR NELERDİR?
Konuyu Meclis gündemine taşıyan Çepni, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi'ye şu soruları yöneltti:
10 şehirde 1051 uygunsuz köprü ve 7 şehirde 4805 dere yatağına inşa edilen yapı için Bakanlığınızın ne gibi çalışmaları olacaktır?
Taşkın önleme amacıyla yapılan setlerin, köprülerin uygun bir şekilde inşa edilmemesinin gerekçesi nedir?
İhmal ve tedbirsizlik nedeniyle felakete dönüşen sellerin can ve ekonomik kayıplara neden olmaması için ne gibi önlemler almaktasınız?
Akarsu ve Dere Yataklarının Islahı genelgesi uyarınca taşkınlarla mücadele edebilmek amacıyla, akarsu ve dere yataklarının ıslahı programı uygulayama konulmuş mudur?
Akarsu ve derelerin ıslahı konusunda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılmakta mıdır?
2022 yılı içinde hangi şehirlere taşkın erken uyarı sistemi kurulacaktır? Bu şehirler hangi kriterlere göre belirlenmiştir?
Son beş yılda taşkın koruma kriterlerine uygun olmadığa için kaç sanat yapısı yıkılmıştır?
Dere yataklarına atıkların bırakılmaması ve uygunsuz müdahalelerin yapılmaması için ne gibi önlemler almaktasınız?
Taşkın riski taşıyan alanların önceden belirlenmesine ilişkin çalışmalarınız var mıdır? Taşkın riski taşıyan yerler için afet planları hazırlanmış mıdır?
Son beş yılda, bilimsel temelden yoksun uygulamalara izin veren, gerekli denetimleri yapmayan görevliler için soruşturma açılmış mıdır?
Sel felaketleriyle mücadele için hangi şehirlerde ne kadar alan kamulaştırılmıştır? Kamulaştırılan alanlara uygun yapılar inşa edilmiş midir?
