Cengiz Aldemir /ANKARA
Türkiye’de ekonominin büyüdüğü iddia edilen bir dönemde SGK'nın 2021 Mart ayı verilerine göre yaklaşık 13 milyon 400 bin emekli ya da hak sahibi hükümetin en fazla mağdur ettiği kesimlerden biri olduğunu söyleyen HDP'li Kemalbay, "Düşük ücretlerle yaşamlarını sürdürmeye çalışan emeklilerden ilaç ve muayene katkı payı adı altında yapılan maaş kesintileri zorlu yaşam koşullarında bir de sağlıklı yaşam haklarından ödün vermeleri anlamına gelmektedir" dedi.
EMEKLİ TEMEL İHTİYAÇLARINI KARŞILAYAMIYOR
Türkiye Emekliler Derneği tarafından yapılan ve açıklanan araştırmaya göre emeklilerin yüzde 73,5’inin gelirinin istediği gıdayı almaya yetmediği, yüzde 82,7’sinin emekli aylıklarının yetersiz olduğu ve yüzde 91,6’sının da emekli aylıklarının adil ve eşit olmadığı bilgisini paylaşan Kemalbay, asgari ücret uygulamasında kişinin temel ihtiyaçlarının asgari ölçüde karşılanması amaçlanırken, milyonlarca emeklinin asgari ücretin altında aylık alması emeklilerin yaşadığı geçim sıkıntısının en somut örneği olduğunu vurguladı.
EMEKLİ AYLIKLARI AÇLIK SINIRI ALTINDA
İktidarın emeklilere reva gördüğü açlık sınırının altındaki 2500 lira maaşın ağırlaşan ekonomik kriz, artan enflasyon ve yüksek zamlar sebebiyle emeklinin ev kirası, elektrik ve doğal gaz faturalarını dahi karşılamaya yetmediğini belirten Kemalbay, "Emekliler açlık sınırının altında yaşamaktadır. Aralık 2021 itibariyle gıda fiyatlarındaki artışın yüzde 25,75 olarak hesaplanması ile birlikte ücretli çalışanların ve emeklilerinin geçim şartları daha da ağırlaşmıştır" ifadelerini kullandı.
İŞ CİNAYETLERİNDE ÖLEN EMEKLİLER
Türk-İş tarafından Aralık ayının sonlarına doğru açıklanan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcama tutarının (açlık sınırı) 4bin 013,26 TL’ye, gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarının ise (yoksulluk sınırı) 13 bin 072,51 TL’ye ulaştığını kaydeden HDP'li Kemalbay, çalışmak zorunda kalan emeklilerin iş cinayetlerine kurban gittiğini belirterek, "Günümüzde en önemli toplumsal gruplardan birini oluşturan 9 milyonu aşkın yaşlılık aylığı alan emekliler ile 4 milyon civarındaki hak sahipleri bugün asgari ücretin çok altında aylık ve gelir ile ekonomik zorluk ve geçim sıkıntıları ile yaşamlarını sürdürmeye çabalarıyor. Nisan 2021’de İzmir, Aliağa’da, gemi söküm tesislerinde yıllarca çalışan ancak emekli maaşı yetmediği için çalışmaya devam etmek zorunda kalan, 71 yaşındaki Mustafa Şimşek'in, taşeron işçisi olarak çalıştığı Dalaman Kâğıt Fabrikasında çöken iskelenin altında kalarak yaşamını yitirmiştir" örneğini verdi.
AB ÜLKELERİ ARASINDA EŞİTSİZLİKTE BİRİNCİYİZ
Kemalbay, emekliler arası gelir eşitsizliğinde AB ortalamasının yüzde 4,2 olduğunu, Türkiye'nin AB ülkeleri arasında emekli gelir eşitsizliğinde yüzde 7,5’luk oranla ilk sırada yer aldığını söyledi.
EMEKLİLER ARASINDA MEMUR İŞÇİ AYRIMI
Memur emeklilerinin aylıklarına her 6 ayda bir memur maaşı oranında artırılırken, işçi ve esnaf emeklilerinin SGK Kanunu gereğince bir önceki 6 aylık dönemde gerçekleşen enflasyon oranında artış yapılmadığına dikkat çeken Kemalbay, "2022 yılı için memur maaşlarına ilişkin zam oranlarında yapılan ek zam nedeniyle memur ve memur emeklilerinin aylıkları 2022 Ocak- Temmuz dönemi için yüzde 30,95 oranında artırılırken, memur emeklileri dışında kalan 11,2 milyon emekli, dul ve yetimin aylığı ise sadece geçmiş 6 aylık enflasyon olarak belirlenen yüzde 25,5 oranında zamlanmıştır" tespitini paylaştı.
EMEKLİLERİN HAK KAYIPLARI SÜRÜYOR
Emekli yurttaşların 2000’li yılların başından itibaren hak kayıplarının sürdüğünü ifade eden Kemalbay, "Reform adı altında 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı SGK Kanunu ile Türkiye’nin sosyal güvenlik sistemini değiştiren uygulamalar emekli aylıklarının sistematik bir biçimde düşmesine neden olmuş, aylık bağlama oranı, güncelleme katsayısı, aylıkların alt sınırı ve aylıkların arttırılmasına yönelik hükümlerle, emeklilerin maaşlarının asgari ücrete oranı hızla gerilemeye başlamış, emeklilik yaşı yükseltilmiş, emekliliği hak ediş koşulları zorlaştırılmıştır" eleştirisinde bulundu.
EMEKLİLERE NEFES ALDIRACAK TEKLİF
Emeklilerin ILO Sözleşmesi’nden, İnsan Hakları ve Temel Özgürlükler Sözleşmesi’nden, Avrupa Sosyal Şartı’ndan, Avrupa Temel Haklar Şartı’ndan ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’ndan doğan sendikal haklarının valilikler tarafından gasp edilmeye çalışıldığı belirten HDP'li Kemalbay, kanun teklifi ile "Sosyal devlet ilkesi ve emekli yurttaşlarımızın yaşam standartlarının ve sağlık hakkının korunması amacıyla; emekli aylıklarının insanca yaşanacak bir seviyeye çıkarılması, emeklilere ödenecek aylıkların alt sınırının asgari ücretle eşitlenmesi ve yoksulluk sınırının altında olmaması, enflasyon karşısında eriyen emekli maaşlarının reel enflasyon oranlarında iyileştirilmesi, aynı koşullarda emekli olanlar arasındaki uçurumun giderilmesi, emeklilerin güncelleme katsayısından, milli gelirden pay almaları, salgın koşullarında yaşlılara, kronik rahatsızlığı olanlara destek verilmesi, ilaç katkı payları alınmaması, emekli aylıklarının yaşam koşullarına uygun hale getirilmesi gerektiği belirtilmekte olup yaşlılık aylıklarının pandeminin ülkede yarattığı olumsuzluklar ve ekonomik durum göz önüne alınarak yeniden ele alınması ve artırılması ve emekli yurttaşlarımızın nefes almalarının sağlanması amacıyla yasal bir düzenleme önerilmektedir."
