Teknoloji devi Google'dan itiraf niteliğinde bir açıklama geldi. Google, cep telefonlarında çalışan 'deprem uyarı sisteminin' 2023'te Türkiye'de meydana gelen Kahramanmaraş depremlerinde doğru çalışmadığını kabul etti.
Google'ın BBC'ye yaptığı açıklamada, Kahramanmaraş depreminde yaklaşık yarım milyon kişiye, "hafif sarsıntı" uyarısı yapıldığını, bu uyarının daha düşük seviyeli bir bildirim olduğu ifade edildi.
Normalde, Google'ın deprem yaşanacak bölgelerdeki kimselere yaklaşık 35 saniyelik bir erken uyarı sağladığı biliniyor.
Türkiye'deki 7.8 büyüklüğündeki depremde ise yalnızca 469 kişiye "Harekete Geç" uyarısı gönderildi.
Google sözcüsü, "Her depremde öğrendiklerimize dayanarak sistemi geliştirmeye devam ediyoruz" dedi.
Sistem nasıl çalışıyor?
Google'ın Android Deprem Uyarıları (AEA) adını verdiği sistem, Android işletim sistemini kullanan cep telefonlarından sarsıntıları algılayabiliyor. Sismik sarsıntılar, henüz yeryüzüne ulaşmadan, sistem kullanıcılara sarsıntı bildirimi gönderiyor.
Google'ın bu sistemi, felaket sırasında kullanıcının telefonunda yüksek sesli bir alarm çalıyor. Kullanıcının telefonu 'sessizde' olsa dahi, bu bildirim sesli bir şekilde çalınıyor ve "Harekete Geç" uyarısı yapılıyor.
Uygulamanın doğru çalışması, Türkiye'deki deprem için büyük anlam ifade ediyordu. Depremin gece gerçekleşmiş olması, güçlü bir alarm sayesinde kaç kişinin uykusundan uyanıp harekete geçebileceğini merak konusu haline getiriyor.
Yanlış olan neydi?
Google araştırmacıları, Kahramanmaraş depreminde neyin yanlış gittiğine ilişkin açıklamalarda bulundu. Science dergisine yazan araştırmacılar, 'erken uyarı' sisteminin depremin büyüklüğünü yanlış hesapladığını, 7.8 büyüklüğündeki depremin 4.5 büyüklüğünde değerlendirildiğini ifade etti.
Araştırmacıların ifadelerine göre; aynı günün ilerleyen saatlerinde gerçekleşen ikinci deprem de aynı şekilde yanlış hesaplandı ve 8 bin 158 telefona "Harekete Geç" uyarıları gönderildi. Ayrıca, yaklaşık dört milyon kullanıcıya da "Farkında Ol" uyarıları gönderildi.
Bu nedenle birçok kullanıcı, gelecek depremin büyüklüğü ile ilgili yanılgıya düştü. Ayrıca, birçok kullanıcıya bildirim ulaşmadı.
Sistem değişti
Depremin Google araştırmacıları algoritmayı yeniden tasarladı ve ilk depremi simüle etti. Güncellemenin ardından yapılan simülasyonda, risk altında olan 10 milyon kullanıcıya "Harekete Geç" uyarısı gönderildi. Ayrıca, çevre illeri kapsayacak mesafede olanlara da, "Farkında Ol" uyarısı gönderildi.