YAZI DİZİSİ- İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı Tunç Soyer, iki buçuk yılı geride bırakırken süreci şöyle özetledi:
“İki buçuk yılda pandemi, orman yangını, deprem, sel gibi felaketlere karşın hiçbir olumsuzluğu bahane etmeden İzmir’imizin sorunlarının çözümü için olanaklarımızı sonuna kadar seferber ettik. Kriz belediyeciliğinde ve dayanışmayı örmekte ustalaştık. Her alanda önemli adımlar attık. İzmir için ne yapsak az ne yapsak değer…”
3,6 MİLYARLIK YATIRIM
İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2019 ve 2020’de yaşanan onca felaketin, sürmekte olan pandeminin ve üzerine gelen ekonomik krizin olumsuz etkilerine karşın yatırımlarına da ara vermeksizin devam etti. Çok sayıda altyapı ve üstyapı projeleri hayata geçirildi. Kanal ve yol çalışmaları, asfaltlama, toplu ulaşım, kentsel dönüşüm, çevre, sosyal destek projeleri gerçekleştirildi.
Depremde belediye ana binası kullanılamaz duruma geldi. Başkanlık İzmir Sanat ve Egemenlik Binası’na, birimler ise Kültürpark’taki hollere taşındı. Bütün bu işlerle birlikte projeleri hız kesmeden yürütmek hiç de kolay değildi ancak zoru başaran Tunç Başkan ve çalışma arkadaşları sadece 2021’de kentte 3,6 milyarlık yatırım gerçekleştirdi. Turizm ve tarım projeleri alt yapı çalışmalarının yanı sıra kent ekonomisi için öne alındı. Tunç Başkan’ın getirdiği yaklaşımla İzmir’in ‘kriz belediyeciliği’ müthiş bir başarıyla hayata geçirildi ve afetler sırasında da pandemide de tüm ülkeye örnek oldu.
Raylı sistemlerin toplu ulaşımdaki payını artırmak için önemli hamleler yapıldı. Uluslararası finans kuruluşlarıyla İzmir’in yüksek kredibilitesi sayesinde İzmir tarihinin en büyük yatırımı olan Buca Metrosu için toplam 250 Milyon Euro’luk kredi sözleşmesi imzalandı ve Buca Metrosu’nun ihale süreci tamamlandı. Büyükşehir, 2021’de 2 milyar 488 milyonluk yatırım yaptı. ESHOT, İZSU ve iştiraklerin yatırımlarıyla birlikte 2021’deki toplam yatırım tutarı 3 milyar 697 milyon lira oldu. Ayrıca ilçe belediyelerinin kamulaştırma çalışmaları ve çeşitli projelerine de 6 milyonluk maddi destek sağlandı.
Şimdi de 2021 sonu itibarıyla çeşitli alanlarda neler yapıldığına, büyük projelerin geldiği noktaya bakalım…
Toplu Ulaşım Projeleri
Fahrettin Altay-Narlıdere Metrosu’nda imalatların yüzde 90’a yakını tamamlandı, kaba inşaat bitti, ince işlere geçildi.
1 milyar 250 milyon liraya mal olacak Çiğli Tramvayı hızla ilerliyor.
Buca Metrosu’nun temeli atıldı. (İzmir tarihinin en büyük yatırımına ilişkin ayrıntılı bilgiyi dizinin 5. ve son bölümünde paylaşacağım)
Karabağlar-Gaziemir, Otogar-Kemalpaşa Metroları ile Girne Tramvayı da proje aşamasında ve çalışmaları sürüyor.
Bu çalışmalar tamamlandığında kentteki raylı sistem ağı 270 kilometreye çıkacak ve son olarak 93 kilometreyi bulan 6 raylı sistem projesine 32 milyarlık harcama yapılacak.
Öte yandan denizdeki toplu ulaşım da güçleniyor. İki yeni feribot kiralanarak arabalı vapur sayısı 7’ye çıkarıldı ve sefer sıklığı 15 dakikada bire indirildi. Pandemide trafiğe çıkan araç sayısı yüzde 110 artış gösterince denizden araçla geçiş yüzde 30 arttı, son 5 yılın rekoru kırıldı ve böylece karada sıkışan trafiğe alternatif oluşturuldu.
2021’de tek kalemde en büyük otobüs ihalesi yapıldı ve 589 milyon liraya 364 otobüs ile 22 midibüs alındı. 2019-2021 döneminde 653 milyon liraya, filoya 473 otobüs eklenmiş oldu. Halk Taşıt uygulaması ile de sabah ve akşam bir saat yüzde 50 indirimli yolculuk imkanı sağlandı.
Trafiği Rahatlatacak Altın Dokunuşlar
Kent içindeki trafik yoğunluğunu ve sıkışıklığı azaltacak birçok yol ve kavşak düzenlemesi yapıldı. Otogarı kent merkezine doğrudan bağlayacak Buca tüneli ve viyadüğü projesinin birinci etabında yer alan 2 viyadük, 2 karayolu alt geçidi ve 1 üst geçit 110 milyonluk yatırımla 2022’nin ilk yarısında hizmete girecek. Böylelikle Bornova ve terminal önündeki trafik rahatlayacak. Buca Tüneli de tamamlandığında Konak-Otogar ulaşımı 10 dakikaya inecek.
Mürselpaşa Karayolu Alt Geçidi gibi bazı projeler de İzmir trafiğine nefes aldıracak. 240 milyonluk yatırımla da kentteki birçok noktada dereler üzerinde yer alan yaya köprüleri de yenileniyor. Karabağlar’da açılan otoparktan sonra Bayraklı’da ülkenin en büyük tam otomatik otoparkı da hizmete girdi.
Güvenli Bir İzmir İçin
Deprem çalışmaları için 200 milyon liralık kaynak ayrıldı. Kentin yapı stokunun envanteri İMO iş birliğiyle çıkarılıyor. Üniversitelerle birlikte ülkemizin en kapsamlı deprem araştırması çalışmaları başladı. Kenti etkileme riski oluşturan denizde ve karadaki fay hatları inceleniyor. 30 Ekim 2020 depremi sonrasında ağır ve orta hasarlı olarak belirlenen yapılar ile yasa gereği riskli kabul edilen yapıların dönüşümünde kolaylık sağlayacak düzenleme yapıldı. Ağır ve orta hasarlı binaların dönüşümünü hızlandırmak için parsel bazında yüzde 20 emsal artış kararı alındı.
Doğayla Uyumlu İzmir
Kente 575 bin m2 yeni yeşil alan kazandırıldı. 420 bini ağaç olmak üzere 7 bin bitki toprakla buluşturuldu. Dr. Behçet Uz Rekreasyon Alanı yenilendi, Portakal Vadisi’nde ekolojik kent parkı geliyor. Buca Yedigöller Parkı onarıldı. Kadifekale’de ağaçlandırma alanının komple bakım ve onarımı sürüyor. İnciraltı İyileştirme Bahçesi, Mavişehir Flamingo Doğa Parkı ve Yelki Olivelo Ekolojik Yaşam Parkı yanında pek çok park çalışması söz konusu.
Orman köylerinde yangına acil müdahale için nöbet noktaları oluşturuldu. Sokak hayvanları için 20,6 milyon liralık yatırımla Bornova’da Avrupa standartlarında 1500 köpek kapasiteli rehabilitasyon ve sahiplendirme merkezi kuruldu.
Ödemiş ve Bergama’da Bakırçay ve Küçük Menderes havzalarına hizmet edecek hem elektrik hem de gübre üreten iki katı atık tesisi yapıldı.
Organik gübre tesisi de Bornova ve Çeşme ile birlikte üçe çıkıyor.
Tunç Başkan ‘Temiz Gediz Temiz Körfez’ kampanyasında 401 km boyunca Gediz havzasında günlerce incelemelerde bulunarak kirlenen ve Körfez’i de kirleten Gediz nehrine dikkat çekerek yetkilileri göreve çağırdı ve yasal girişimler başlattı. İZSU, İzmir’deki tüm dere yataklarını sürekli temizleyerek ve Körfez’e atıkların önünü keserek Körfez’in kirlenmemesi için katkılarını çoğalttı. Peynircioğlu Deresi boyunca rekreasyon alanı oluşturuldu.
İZSU’dan Rekor Yatırım
İZSU, sadece 2021 yılında 1 milyar 128 milyon liralık yatırımla kenti kuraklık ve doğal afetlerden koruma, dirençli hale getirme doğrultusunda çalışmalara imza attı. Yüzülebilir Körfez hedefi için 126 kilometre ayrıştırma kanalı inşaatı süren toplam 344 kilometrelik, 187 milyon liralık yatırım yapılıyor. Kiraz, Tire, Seferihisar, Torbalı ve Çeşme’de içme suyu şebeke yenileme çalışmaları da sürüyor.
Kent genelinde su baskınlarına ve sele önlem çerçevesinde 42 derede bakım, onarım ve yenileme çalışmaları için 35 milyon liralık yatırım yapıldı. Kritik noktalarda ızgara, yağmur suyu toplama havuzu, dere ve denize ulaştırma çalışmaları hayata geçirildi. Büyük sel felaketinde Poligon Deresi’nin taşması nedeniyle en çok etkilenen Mithatpaşa Caddesi’nin Üçkuyular-Güzelyalı bölümü ve çevresindeki altyapı imalatıyla su baskınlarının önüne geçildi.
İZSU Mordoğan, Bornova ve Dikili’deki üç içme suyu arıtma tesisini tamamladı. Mordoğan ve Kemalpaşa’daki iki yeni arıtma tesisi de hizmete alındı. Torbalı ve Ayrancılar’da ise kapasite artışı yapılıyor. Atıksu arıtma tesislerinden çıkan suların tarımsal sulamada kullanılması için de çalışmalar sürdürülüyor. 9 atık su arıtma tesisine kurulacak geri kazanma üniteleri ile yılda 36 milyon metreküp atık su yeniden değerlenmiş olacak.
Asfalt Rekoru Kıran İZBETON, Kentsel Dönüşümde de Devrede
İZBETON, pandemideki sokağa çıkma kısıtlamasında rekor asfaltmaya imza attı ve sonrasında 1,1 milyarlık yatırımla asfaltlama, sathi kaplama ve parke kaplama çalışmaları yanında kentsel dönüşüm çalışmalarının da lokomotifi oldu. Üretim için muhtelif araç ve imalat donanımı için de 40 milyonluk yatırım yapan kuruluş araç sayısını 500’e çıkardı. Acil Çözüm Ekipleri’nin taleplerini de karşılayan ve çözüm üreten İZBETON, Karabağlar’daki 32 derslikli Orhan Kemal İlkokulu’nun yapımını da üstlendi.
İZBETON, Tunç Başkan’ın İzmir’de kentsel dönüşüm çalışmalarını hızlandırma vizyonu doğrultusunda devreye girdi ve ihalelere katıldı. Karşıyaka Örnekköy’de üçüncü ve dördüncü etap, Gaziemir Emrez’de de birinci etap çalışmalarına başlayan İZBETON kentsel dönüşüme ivme kazandırdı.
Başka Bir Tarım Mümkün Vizyonuyla İleri Adımlar
Tunç Başkan’ın “Başka bir tarım mümkün” vizyonu doğrultusunda İzmir Tarımı destekleri kırsaldaki üreticiye can suyu olurken, kuraklık ve yoksullukla mücadele perspektifiyle sadece 2021’de üretici kooperatiflerinden 164 milyon liralık alım yapıldı. Toprağa ve iklime uygun ürünlerin işlenmesi, markalaşması ve pazarlaması için de yeni tesislerin temelleri atıldı; uluslararası organizasyonların ev sahipliği alındı.
İzmir Tarımı stratejik yönelimi çerçevesinde Bayındır’da günlük 100 ton süt işleme kapasitesine sahip Süt İşletme Fabrikası temeli atıldı. Ödemiş Et İşleme Tesisi ise günlük 6 ton et işleme kapasitesiyle üretime başladı. Bergama’da ise günlük 10 ton kapasiteli Meyve Sebze kurutma ve Şoklama Tesisi için hazırlıklar başladı. Sözü edilen tesislerdeki istihdam ise 235 kişiye ulaşacak.
Sasalı’da kurulan İzmir Tarımı Geliştirme Merkezi (İZTAM) kent tarımının markalaşması ve ihracat olanakları oluşturulması ve ARGE için çalışacak. İZTAM bünyesinde bir de çiftçiye üretim modellemeleri konusunda ücretsiz destek olacak Tarımsal Biyocoğrafya Laboratuvarı kuruldu. Can Yücel Tohum Merkezi’nin ikincisi Bornova’da açıldı.
Büyükşehir’in tarımdaki desteği tarım makineleri ve süt tanklarına geldi. Manda yetiştiriciliği destekle yeniden canlandırılırken küçükbaş hayvan ve yem desteğine devam edildi. İklim dostu yem tohum dağıtımı yapıldı. 60 ton karakılçık buğdayı 3 bin dekar araziye ekildi. Ödemiş Demircili’de atıl durumdaki un değirmeni devreye alındı. 2021 yılı boyunca 348 bin zeytin ve meyve fidanı, 262 bin adet salep, nergis, lavanta fide, yumru ve soğanı dağıtıldı.
Sporda Büyükşehir Rüzgarı
Spor kenti olma yolunda büyük mesafe alan Büyükşehir’in sporcuları takım sporlarında da bireysel branşlarda da büyük başarılar elde ettiler. Tekerlekli Sandalye Basketbol Takımı, Sutopu, Hentbol, Buz Hokeyi, Masa Tenisi’nde kadın ve erkek takımları ses getiren başarılara imza attılar. Bireysel branşlarda da sporcular İzmir’e buz pateni, güreş, tenis, atletizm, triatlon, tekvondoda 127 altın, 81 gümüş ve 103 bronz madalya getirdiler.
Öte yandan önemli uluslararası organizasyonlara da ev sahipliği yapıldı. Plaj voleybolunda önemli turnuvalar İzmir’e geldi. Maraton İzmir artık önemli bir marka oldu ve ülkemiz maratonunun rekoru kırıldı.
Havuz İzmir ve İzmir Marina havuzları yanında yaz boyunca değişik lokasyonlarda kurulan şişme havuzlarla da çocuklara yüzme eğitimi veriliyor. Amatör spor kulüplerine verilen destek profesyonel liglerde yarışan takımlara da veriliyor ve bu destek 2022 yılı için 30 milyon liraya çıkarıldı.
İzmir’in 70 Yıllık Rüyası Gerçek Oldu
Tunç Başkan, İzmir’in 70 yıllık rüyasını gerçeğe dönüştürdü ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları (İzBBŞT) 2021’de kuruluşunu tamamlayarak Yücel Erten’in genel sanat yönetmenliğinde faaliyete geçti ve sahneye kısa sürede üç de oyun koydu. Tunç Başkan da oyunların galasına gelerek tiyatroya desteğini sürdürüyor. İsmet İnönü Sanat Merkezi de yenileniyor ve İzBBŞt’nin merkezi olarak hizmete girecek.
Artık İzmir’in bir de Sinema Ofisi var. Sinema filmi, kısa film ve dizi film için İzmir’in birçok lokasyonu doğal plato ve film çekeceklere Sinema Ofisi’nin desteği söz konusu. Büyükşehir’in sanata ve kültüre pandemi süresince verdiği destek ise bilhassa müzisyenler ve sanat camiasında unutulmayacak.
İzmir’in kültür sanat atağında UCLG 4. Kültür Zirvesi’ne ev sahipliği yapması da önemliydi ve büyük bir başarıyla zirve düzenlendi.
YARIN: 5. BÖLÜM: İZMİR, TUNÇ BAŞKAN İLE EMİN ELLERDE
