Cengiz Aldemir/ANKARA- Meclis Dijital Mecralar Komisyonu; TikTok Ortadoğu, Türkiye, Afrika ve Pakistan bölgelerinden sorumlu Farah Tukan, Emir Gelen ve Naz Değirmenci'yi dinledi. Komisyona bilgi veren Farah Tukan, TikTok'un dünyada ve Türkiye'de milyonlarca insanın hayatının değerli bir parçası haline geldiğini sadece eğlence değil, insanların kültürel yönden daha iyi iletişim kurma çalışmaları yaptıklarını söyledi.

TİKTOK'ÇULARA SORULAR

Konuyla ilgili TikTok temsilcilerine sorular yönelten Komisyon Üyesi ve CHP İzmir Milletvekili  Tuncay Özkan, "Türkiye'de toplam bugüne kadar ki faaliyetlerinizden ne kadar gelir elde ettiniz? Ne kadar vergi ödediniz? Diğer bölgelerle, coğrafi bölgelerle oradaki izleyici sayılarıyla karşılaştırmada örneğin Almanya’daki, İran’daki benzer popülasyondaki nüfus sayısındaki ülkelerle Türkiye arasındaki gelir karşılaştırmasında nasıl bir karşılık verebilirsiniz?  Türkiye'nin İçerik Danışma Konseyi'nde kimler var? Türkiye İçerik Danışma Konseyi'nde kimlerden fikir alıyorsunuz? “Alanında uzman” diye tanımladığınız bu kişiler, hangi uzmanlıklarıyla sizin tarafınızdan tercih ediliyor? Türkiye'de hangi sivil toplum örgütleriyle içerik denetimi ve yönetimi konusunda iş birliği yapıyorsunuz? Türkiye'de kaç çalışanla güvenlik, yerindelik, anında müdahale, içerik denetimi ve diğer konularda müdahale ekibi oluşturdunuz? Türkiye'nin hangi bölgelerinde, hangi şehirlerinde örgütlüsünüz? Buralarda çalışan sayısı nedir?" diye sordu.

TÜRKİYE'YE NE TAAHHÜT EDİYORSUNUZ?

Yasalara uymanın bir taahhüt değil, TikTok'un zorunluluğu olduğunu vurgulayan CHP'li Özkan, " Yasalara uymak bir taahhüt değildir. Türkiye'ye ne taahhüt ediyorsunuz? Yani yasalarımıza zaten uyacaksınız, kuralları biz belirliyoruz ama siz Türkiye'ye nasıl bir taahhütte bulunuyorsunuz? Türkiye'ye verdiğiniz söz nedir? “Türkiye'nin ortak geleceği” diye bir tanımlama kullanıyorsunuz, Türkiye’yle sizin ortak geleceğiniz ne demek? Biz pazarız, siz bir şirketsiniz, ortak geleceğe yatırım yapmak ne demek? Bir “entertainment” şirketinin ortak gelecekten kastı ne, anladığı şey ne? Bizim anladığımız şeyle sizin anladığınız şey farklı olabilir" dedi. 

HALKA YÖNELİK ÇALIŞMANIZ VAR MI?

 “Ortak gelecek” tanımlaması içerisinde yer alan e-ticarette Türkiye pazarına sundukları ürünlerin nereden tedarik edip satılacağını TikTok Temsilcisi Tukan'a soran Özkan, e-ticaretinden elde ettikleri gelirle, örnek ülkelerden elde ettikleri gelirler arasında izleyiciler bakımından bir kıyaslama yapılmasını istedi. Şeffaflık raporlarıyla, kamu, üniversiteler, sivil toplum örgütleri, diğer katkı sunan bileşenlerle birlikte halka dönük bir çalışmalarının olup olmadığını soran Özkan, "Türkiye Büyük Millet Meclisi, kamusal diplomaside bir unsur ama biz halkın temsilcisiyiz. Şeffaflık raporunuzun veya sunumunuzda altını çizdiğiniz kavramların hangi sivil unsurlardan oluştuğunu ve bunun psikolojik, ekonomik, sosyal dönüşümünün Türkiye'ye nasıl olacağını açmanızı ve bu konudaki taahhütlerinizi, sunmak istediğiniz şeyleri öğrenmek isterim" diye konuştu.

TİKTOK POLİTİZE OLMUŞ

Yerelleştirme anlamında Türkiye şablonunun nasıl oluşturduklarını, yaş grupları, eğitim düzeyleri, ekonomik gelirleri ve bunlarla ilgili yaptıkları çalışmaları da sorgulayan CHP'li Özkan, TikTok'un politize olduğunu ve üyesi olmadığını vurgulayarak, "Bu şablonu ortaya çıkarırken şimdi “Bir şablon oluşturduk. Biz yerelleştiriyoruz.” diyorsunuz. O şablonu kiminle oluşturdunuz? Ben TikTok’u inceliyorum…  Ben üyesi değilim ama izliyorum. Politik bir mecra hâline gelmeye başladı, biz katılmamıştık, sonra dâhil olduk…Bir yerelleşme, lokalizasyon görmedim. Sizin bir büyük şablonunuz var, herkesi o şablonu uydurmaya çalışıyorsunuz; gördüğüm şey bu. Diğerleri de öyle, yani bu sadece size dönük bir eleştiri değil, diğer büyük şirketlerde aynı şeyi yapmaya çalışıyorlar" ifadelerini kullandı.

AÇIKLAMANIZ İLE TİKTOK EKRANI FARKLI

Türkiye’yle ilgili hangi alanlarda işbirliği geliştirdiklerini soran Özkan, "50 bin dolarlık kumanya, orman yangını için 150 bin dolar değerinde beyaz eşya yardımı yapmışsınız. Gelirinizin ne kadarını karşılıyor, ne kadarını kapsıyor bu yardımlarınız? 5-13 yaş grubu arasındaki  TikTok ürünlerinin, üretilmiş eğlence videoların,  geniş olarak kullanıldığını görüyorum. Bunların, 13 yaşa gelene kadar ki kullanım alanları konusunda burada verdiğiniz bilgilerle TikTok, ekranında gördüğüm şeyler birbirinden çok farklı. Bu çelişkiyi gidermenizi, aydınlatmanızı bekliyorum" eleştirisinde bulundu.

TÜRKİYE'NİN TAMAMINI KAPSAMAYAN SİSTEM

TikTok'un Avrupa şablonlarına dikkat çeken CHP'li Özkan, Avrupa’daki uygulamalarınızla Türkiye’deki uygulamalarda hukuki ve diğer denetimler anlamında hangi benzerlikler var? Başvuru sayısını çok düşük gördüm. Yayının kaldırılması, içeriğin değiştirilmesi bununla ilgili mekanizmanızı biraz yetersiz buldum. Türkiye’de daha yüksek başvuruların olması lazım. Örgütlenmelerinizde mi bir eksiklik var? Türkiye'nin tamamını kapsamayan bir çalışma sistematiğiniz olduğu izlenimi uyandı bende" değerlendirmesinde bulundu.

MALİ, HUKUKİ KONULAR ŞEFFAF DEĞİL

TikTok temsilcilerine Türkiye'ye yönelik reklam, tanıtım, e-ticaret vergilendirilmesi, dezenformasyonun engellenmesiyle ilgili hangi hukuki çalışmalarda şeffaflık olmadığını vurgulayan Özkan, "Bugüne kadar Parlamentoyu, Türkiye’yi temsil eden muhalefet unsurlarıyla görüşmek istememenizin, onlarla temas kurmamanızın sadece idareyle temas kurmanızın Türkiye’ye dönük tutumunuz, işlemleriniz ve eylemlerinizde demokratik olmayan bir yol izlediğiniz konusunda bir muhalefet milletvekili olarak bende soru işaretleri oluşturdu. Sadece kuruluşları değil halkı da aydınlatmanız gerektiğini size hatırlatmak istiyorum. Mali, hukuki yapılarda şeffaflık yok. Toplumun karşısına böyle bir yapı getiriyorlar ama yapının dörtte 3’ünü göremiyoruz burada" sözleriyle tepkisini dile getirdi. 

Editör: Haber Merkezi