CENGİZ ALDEMİR/ ANKARA- Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) nun bütçe açığının sebeplerinin araştırılarak, açığın azaltılması ve yapılması gerekenlerin belirlenmesi için konunu araştırılmasını isteyen CHP İzmir Milletvekili Avukat Sevda Erdan Kılıç konuyu meclis gündemine taşıdı.
Sigortalılara ve hak sahiplerine prime dayalı katkılar üzerinden güvence sağlayan SGK’nın 2019 yılı toplam bütçesinin 464,6 Milyar TL ile yüksek bütçeli kamu kurumlarından biri olduğunu vurgulayan Kılıç, gelir kalemlerinin çalışanlar ve işverenler tarafından ödenen primler ile devlet katkısı olduğunu, giderlerinin ise emekli aylığı ödemeleri ve sağlık harcamalarından oluştuğunu anımsattı.
SGK’YA DEVLET KATKISI ÖDENMEDİ
SGK mali istatistiklerini paylaşan CHP’li Kılıç, 2018 yılında 15,7 milyar TL olan SGK bütçe açığının, 2019’da 39,9 milyar TL’ye, 2020 yılında ise 60 milyar TL'nin üzerinde gerçekleşeceğini vurguladı. Hazinenin, toplanan paraların dörtte birini devlet katkısı olarak SGK’ya ödemek zorunda olduğunu belirten CHP’li Kılıç, “Ancak, SGK 2019 Faaliyet raporunda; Hazine'nin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası primi için ödemesi gereken devlet katkısını Kurum'a ödemediği görülmektedir. Bu durumun, sehven mi veya teknik bir sorundan mı yoksa Hazine'deki finansal sıkıntıdan mı kaynaklandığı ile ilgili şimdiye kadar kamuoyuna herhangi bir açıklama yapılmamıştır” dedi.
10 MİLYONUN ÜSTÜNDE İNSAN SOSYAL GÜVENCESİZ
Türkiye’de hiçbir sosyal güvencesi olmayan, çalışmayan, 18 yaşını doldurmuş öğrenci olmayan nüfusun yüzde 13’ünü oluşturan, 10 milyon 134 bin 751 kişinin sosyal güvenlik kapsamı dışında olduğu bilgisinin yer aldığı SGK İstatistik Bülteninin 2020 Kasım ayı verilerini paylaşan Kılıç, SGK sisteminin finans yapısının, aktif olarak çalışan ve prim ödeyenlerin sayısının, emekli, malullük, ölüm aylığı sayısına bölünmesi ile hesaplanan önemli göstergelerinden birisi olan aktif ve pasif oranı olduğunu anımsattı. Kılıç, OECD ve Avrupa ülkelerinde 4 ve üzeri olarak değişen aktif/pasif dengesinin Türkiye’de yaklaşık 2 dolaylarında olduğu bilgisini verdi.
SGK AÇIK VERMEYE DEVAM EDİYOR
SGK gelirlerinin giderlerini karşılayamadığını ve sistemin açık vermeye devam ettiğini vurgulayan Kılıç, “SGK mali istatistiklerine göre, AKP Hükümetleri döneminde (2003-2020 Ocak-Kasım) SGK'nın gelir-gideri arasındaki dengesizlik kronik hale gelmiş ve parmak hesabı ile miktar olarak toplam 429.5 Milyar TL "açık” oluşmuştur. Ayrıca artış oranı (%) bakımından ise açık artış oranı 2008 yılında 13.7 iken, 2019 yılında bu oran 20.6'ya yükselmiştir. SGK gelir-gider dengesindeki "açık” hem miktar hem de oran olarak artmıştır. Gelir-gider dengesini bozan en önemli nedenler arasında; işsizlik, kayıt dışı çalışma, istihdam sorunu, prim afları, prim alacaklarının tahsil edilememesi, yetersiz denetim ve siyasi müdahaleler yer almaktadır. Özellikle gençlerde işsizlik ve "ne eğitimde ne de istihdamda olmayanların” oranının yüksekliği sorunu önemini korumaktadır” uyarısında bulundu.
SGK’YA YAPILAN BÜTÇE TRANSFERLERİ
SGK’nın sorunların en aza indirgenmesi, çalışma yaşamının düzenlenmesi, toplumun hayat standardını yükseltmesi, gelir dağılımındaki eşitsizliğin ve Yoksulluğu azaltılması ve sosyal harcamalar için bütçeden SGK’ya yapılan para transferinin artırılmasının sosyal devletin görevlerinden biri olduğunu vurgulayan CHP’li Kılıç, kuruma 2008 yılında 3 5 Milyar, 2019 yılında 196,7, 2020’de ise 231.2 Milyar TL bütçe transferi yapıldığını anımsattı.
KONU ARAŞTIRILSIN
Yoksulluk, işsizlik ve ekonomik belirsizlikle beraber Covid-19 sürecinde hizmete erişimde ekonomik gerekçelerin engel oluşturduğunu ifade eden Kılıç, sosyal güvenlik alanında tam bir "bilgi kirliliği” yaşandığını, gerçeklerin çarpıtıldığını vurgulayarak konuyla ilgili meclis araştırması açılmasını istedi.
