Cengiz Aldemir/ ANKARA- Türkiye’de çocukları işçi olmaya iten yoksulluğun, patronların karlarını yükseltmek için ucuz emek olarak gördüğünü belirten HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, çocuk işgücü taleplerini karşılamaya yönelik emek politikaları ve düzenlemelerinin, denetimsizlik ve mevzuat yetersizliği yüzünden, çocuk işçiliğinin tehlikeli işlere ve sektörlere kaydığına dikkat çekti.
ÇOCUK HAK İHLALLERİ ARAŞTIRILSIN
20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nü, iş gücünün kayıt dışı ve güvencesizliğin katlanması sonucu artan çocuk iş cinayetleri ile karşılanacağını kaydeden HDP'li Kemalbay, "Çocuk yoksulluğunu, iş piyasasında ağır sömürüye maruz bırakılan çocukların üzerindeki sömürüye köklü bir şekilde son verilmesini sağlayacak denetimlerin, önlemlerin alınması, bugüne kadar çalışırken yaşamını yitiren ve yaralanan çocuk işçiler için adaletin sağlanması, göçmen/mülteci çocuklar da kapsayacak şekilde çocukların karşı karşıya bırakıldıkları sömürü ve hak ihlallerinin giderilmesi, Çocuk Bakanlığı kurulmasına yönelik çalışmalar yapılması, çocuk işçi cinayetlerinde denetim sorumluluklarını yerine getirmeyenlerin yargılanması amacıyla yapısal sorunlara çözümler üretecek, öncelikle çocuk işçiliğine son verecek ve çocuk iş cinayetlerini önlemeye yönelik çalışmalar yapmak için Meclis Araştırması açılmasını istedi.
TÜRKİYE'NİN ÇOCUK İŞÇİ SÖZLEŞMELERİ
Konuyla ilgili araştırma önergesi veren Kemalbay, önerge gerekçesinde, Türkiye'nin, ILO’nun 138 sayılı İstihdama Kabulde Asgari Yaş Sözleşmesi’ni 1998 yılında, En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliğinin Yasaklanması ve Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Acil Eylem Sözleşmesi’ni 2001 yılında onayladığını, çocukların haklarını güvence altına alan ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından benimsenen Çocuk Hakları Sözleşmesi’ni ise 14 Ekim 1990 tarihinde imzaladığını anımsattı.
HÜKÜMET İMZALADIĞI SÖZLEŞMELERİN GEREĞİNİ YAPMIYOR
Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın 2017–2023 dönemini kapsayacak şekilde güncellenmiş Çocuk İşçiliği ile Mücadele Ulusal Programının (2017-2023) hazırlandığını belirten Kemalbay, "Ancak ilktidar ne imzacısı olduğu uluslararası sözleşmelerin hükümlerini ne de hazırlamış olduğu Çocuk İşçiliği ile Mücadele Ulusal Programı’nın (2017-2023) gereğini yerine getirmemektedir. Aksine çocukları işçi olmaya iten yoksulluk, patronların karlarını yükseltmek için ucuz emek olarak gördüğü çocuk işgücünü taleplerini karşılamaya yönelik emek politikaları ve düzenlemeleri, denetimsizlik ve mevzuat yetersizliği, çocuk işçiliğinin tehlikeli işlere ve sektörlere kayması ve iş gücünün kayıt dışı ve güvencesizliğe itmiştir" değerlendirmesinde bulundu.
ÇOCUK İŞÇİ CİNAYETLERİ
Önergesinde, İSİG Meclisi’nin İş Cinayetleri Raporu’nu paylaşan Kemalbay, 2013 ile 2021 yılının ilk beş ay sürecinde en az 513 çocuğun çalışırken hayatını kaybettiğini, 169 çocuk işçinin 14 yaş ve altında, 344 çocuk işçinin ise 15-17 yaş arasında olduğu bilgisinin yer aldığını söyledi. Kemalbay, denetimi yapılmayan ve 13 yaşında bir çocuğun çalışmasının yasak olduğu, kayıt dışı pres atölyesinde yaşamını yitiren Ahmet Yıldız'ı, 15 yaşındaki mevsimlik tarım işçisi Veli Can Çelik'in 27 kişilik midibüsün devrilmesi sonucu yaşamını yitirmesini, Kütahya Endüstri Meslek Lisesi tarafından staja gönderilen 17 yaşındaki İbrahim İşcan'ın, sanayi sitesinde saç kesme makinasına kafasını kaptırması sonucu yaşamını yitirdiğini, 17 yaşında Eren Eroğlu'nun elektrik gerilimine kapılması sonucu hayatını kaybettiğini, Antalya Rixos Hotel'de staj yapan 16 yaşındaki Burak Oğraş'ın havuzda ölü bulunması gibi trajik çocuk işçi cinayetlerini paylaştı.
İŞÇİ SINIFININ MÜLTECİ ÇOCUKLARI
Türkiye'de işçi sınıfının bir parçası haline gelen çocuk işçilerin bir diğer parçasının mülteci çocuklar olduğunu belirten HDP'li Kemalbay, "İSİG Meclisi, yaşamını yitiren çocuk işçilerin 58’inin mülteci, göçmen çocuklar olduğunu, ölüm oranının bu denli yüksek olmasının nedeni olarak, tehlikeli işlerde çalışma ve mülteci çocuklara yönelik şiddetin de büyük olduğu ifade edilmiştir" bilgisini paylaştı.
ÇOCUK HAK İHLALLERİ ARAŞTIRILMALI
Mülteci çocuk işçi cinayetleriyle ilgili örneklerde veren Kemalbay, "Meslek hastalıklarında ise durum çok daha vahim gözükmektedir. Tarımda kullanılan makine ve ekipmanın tehlikeleri, pestisitlere maruz kalınma, uzun çalışma saatleri, iklim koşullarına maruz kalınma, olumsuz barınma koşulları ve tarım işçisi çocukların yaşamları boyunca sürecek kronik sağlık sorunlarına mahkûm kalmaktadırlar. Çocukların sorunlarına, yaşadıkları hak ihlallerine ilişkin çözüm önerilerini kapsayan politikaların yokluğu bugün Türkiye’de çocuk alanında ciddi krizlerin yaşanmasına neden olmaktadır. Bu alanda yaşanan sorunların kalıcı olarak çözüme kavuşmasının yolu kapsamlı bir çocuk politikasının oluşturulmasıdır. Çocuk yoksulluğunu ve sömürüsüne köklü bir şekilde son verilmesini sağlayacak denetimleri, önlemleri, göçmen/mülteci çocuklar da kapsayacak şekilde, hak ihlallerinin giderilmesi yapısal sorunlara çözümler üretecek, çocuk iş cinayetlerini önleyecek, çalışırken yaşamını yitiren, yaralanan çocuk işçiler için adaletin sağlanması ve Çocuk Bakanlığı kurulması amacıyla acilen bir araştırma komisyonunun gereği elzemdir."
