Cengiz Aldemir/ANKARA - Küresel bir sorun olan çocuk işçiliği önlenmesi amacıyla Birleşmiş Milletler tarafından 12 Haziran, Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü ilan edildiğini belirten HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, "Türkiye’de sürdürülen ucuz emek rejimi, sermayeyi önceleyen politikalar nedeniyle eğitimde olması gereken çocuklar ucuz iş gücü olarak sömürüye maruz kalmakta, artan çocuk işçiliği sorunu toplumsal bir sorun olarak çözüm beklemektedir" dedi.

Çocuk işçiliği hak ihlalidir

Çocuk haklarının ihlal edilerek gelişimleri önündeki en önemli engellerden birisinin çocuk işçiliği olduğunu belirten Kemalbay, Bütün bilimsel veri ve araştırmaların, eğitim hakkı başta olmak üzere çocukların bütün yaşamlarını olumsuz olarak etkileyen hak ihlallerini ortaya koyduğunu vurguladı.

Çocuk işçiliği 6 yaşına kadar indi

Çocuk işçi sayısındaki artışın kaygı verici boyutlara ulaştığını belirten Kemalbay, ucuz emek rejimine dayalı anlayış yüzünden çocuk işçiliğine göz yumulduğunu, cezasızlık politikaları, yoksulluğu yöneten, sendika ve hak örgütlerinin taleplerinin göz ardı eden politikaların çocuk işçiliğinin beslendiği alanlar olduğuna dikkat çekerek, "Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)Türkiye’de halen yüz binlerce çocuğun emek sömürüsüne ve beraberinde çalışma yaşamının ağır koşullarında sistematik olarak ihmal, istismar ve şiddete uğrayarak hayatını sürdürmek zorunda kaldığı gerçeğinin devam ettiğini belirtiyor. ILO'nun" çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimlerine zarar verici işlerde istihdam edilmesi”  olarak tanımladığı ve 14 yaş ile sınırlandırdığı çocuk işçiliği, Türkiye’de 6 yaşa kadar inmiştir" uyarısında bulundu. 

Mülteci, göçmen çocuklar yok sayılıyor

Konuyla ilgili TÜİK verilerini de paylaşan Kemalbay, "  Çalışan çocukların yüzde 34’ünün eğitimlerine devam edemezken çoğu kayıt dışı olarak sosyal güvenlikten yoksun bir şekilde yaşamlarını sürdürmeye devam etmektedir.  BM Çocuk Hakları Sözleşmesi taraf ülkeler statüsüne bakılmaksızın tüm çocuklarla ilgili devletlere sorumluluk yüklemişken sığınmacı, göçmen ve geçici koruma statüsündeki çocukların durumu yok sayılmıştır. Emek piyasasında daha kötü koşullarda çalışan göçmen/mülteci çocuk işçiler, ayrımcılığa uğramakta ve çoğunlukla da kayıt dışı çalıştırılmaktadır" bilgisini paylaştı.

513 çocuk işçi iş cinayetlerinde öldü 

2021 yılı şubat ayında 17 çocuk işçinin iş cinayetinde yaşamını yitirdiğini, son 8 yılda en az 513 çocuk işçinin yaşamını yitirdiğini kaydeden Kemalbay,  uluslararası standartlara göre çocuk işçiliğinin en kötü biçimi olan mevsimlik tarım işçiliğinin Türkiye'de sürekli hale dönüştüğünü ve eğitim sorunu yüzünden çoğunun okulunu terk etmek zorunda kaldıklarını anımsattı.

1,5 milyon stajyer öğrenci sömürüyor

Çıraklık ve meslek lisesi öğrencilerinin staj çalışmalarının, çocukların kuralsız ve acımasız çalışma yaşamına dönüştürüldüğüne dikkat çeken Kemalbay,   “İstihdama Teşvik Programları” adı altında 1.5 milyonun üzerinde stajyer öğrencinin “mesleki eğitim”, “çıraklık” yasal kılıfı altında işçi olarak çalıştırıldığını belirtti.

Araştırma Komisyonu kurulsun

Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeyi ve, ILO  İlişkin Acil Önlemler Sözleşmelerini anımsatan Kemalbay, Türkiyeli, göçmen, sığınmacı, mülteci tüm çocukların sosyal refahını artırıcı, yurttaşlara gelir güvencesine erişimi sağlayacak, çocuk işçiliğini önleyici, bütün çocukları koruyucu ve destekleyici önlemlerle çocuk işçiliği ile etkin mücadele yöntemlerini belirlemek,  etkili denetleme mekanizmaları oluşturarak çocuk emeği sömürüsünün önüne geçmek için araştırma önergesi vererek araştırma komisyonu kurulmasını istedi.